Issey Miyake: Η υπέροχη διαδρομή του «οραματιστή» της μόδας μακριά από τάσεις και καλούπια
Έλενα Κρητικού
10 Αυγούστου 2022
O Issey Miyake δεν ήταν ένας ακόμη σχεδιαστής μόδας, ήταν «οραματιστής», όπως πολλοί τον αποκαλούσαν. Ίσως, ήταν πολλά παραπάνω, τα οποία αποδείκνυε στο κοινό σε κάθε fashion show. Η απώλειά του άφησε ένα τεράστιο κενό στον λαμπερό χώρο που κατέθεσε το μεγαλύτερο μέρος της ψυχής του αλλά η παρουσία του θα ζει από όλα εκείνα τα υφάσματα που δημιούργησε και τους έδωσε «χαρακτήρα».
Ο εμβληματικός σχεδιαστής από την Ιαπωνία πέθανε από καρκίνο του ήπατος σε νοσοκομείο του Τόκιο στις 5 Αυγούστου, ανέφερε σε ανακοίνωσή του η Issey Miyake Group. Είχε ένα από τα πιο ιδιαίτερα στιλ που εμφυσούσε σε κάθε του συλλογή ενώ έμεινε στην ιστορία για τα πρωτότυπα ρούχα του που δεν χωρούσαν σε καλούπια και νόρμες. Άνδρες και γυναίκες στα μάτια του έπρεπε να βρουν ένα μη συμβατικό στιλ μέσα από νέους ενδυματολογικούς κανόνες που έφτιαξε και εφάρμοσε ο ίδιος μέσα από την τέχνη του.
Το όνομά του ήταν, είναι και θα είναι συνώνυμο των πλισέ υφασμάτων που δεν τσαλακώνονται ποτέ αλλά και των πιο μεθυστικών αρωμάτων (L’eau d’Issey). Ο Miyake βρισκόταν επίσης πίσω από τη δημιουργία του εμβληματικού μαύρου ζιβάγκο του φίλου του και ιδρυτή της Apple, Steve Jobs. Κάθε δημιουργία του συγκαταλέγεται στο λεξικό της υψηλής αισθητικής και όλα τα μοντέλα ήξεραν καλά πώς να δραματοποιήσουν το μοναδικό του ταλέντο μέσα σε κάποια λίγα δευτερόλεπτα πασαρέλας.
Γεννημένος το 1938 στην επαρχία της Χιροσίμα, ο Miyake έγινε παγκοσμίως γνωστός για τα σχέδια του που χαρακτηρίζονται από μια έντονη ελευθερία κινήσεων.
«Η φωτεινότητα των έργων μου μπορεί να γεννήθηκε από την τραγωδία του αμερικανικού βομβαρδισμού της πόλης το 1945»
Ήταν μόλις επτά ετών όταν έπεσε η ατομική βόμβα στην πόλη, ενώ ο ίδιος βρισκόταν στο σχολείο. Δεν θέλησε να μιλήσει ποτέ για την τραυματική εμπειρία ενώ το 2009, γράφοντας στους New York Times στα πλαίσια μιας εκστρατείας για να πείσει τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Barack Obama να επισκεφθεί την πόλη, είπε ότι δεν ήθελε να χαρακτηριστεί ως «ο σχεδιαστής που επέζησε» από τη βόμβα.
Ο «μάγος» της μόδας και η αρχή της λαμπρής του πορείας
Πολλοί τον χαρακτήριζαν ως «μάγο» της μόδας. Ήταν ο άνθρωπος που μαγνήτιζε τα πλήθη με λίγες κινήσεις και ανήκε αναμφίβολα στους Ασιάτες σχεδιαστές που άφησαν το στίγμα του στο Παρίσι από τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Πειραματίστηκε με νέες τεχνικές, υλικά και επικεντρώθηκε στη λεπτομέρεια του κάθε υφάσματος προκειμένου να αναδείξει μια νέα μοναδικότητα μέσα από διαφορετικές του πτυχές.
Το 2016, του απονεμήθηκε η Λεγεώνα της Τιμής από τη γαλλική κυβέρνηση σε τελετή στο Εθνικό Κέντρο Τέχνης του Τόκιο ενώ αφού σπούδασε γραφιστική σε ένα πανεπιστήμιο τέχνης του Τόκιο, έμαθε το σχεδιασμό ρούχων στο Παρίσι, όπου εργάστηκε με τους διάσημους σχεδιαστές μόδας Guy Laroche και Hubert de Givenchy, προτού πάει στη Νέα Υόρκη.
Ωστόσο, το ενδιαφέρον του για τη μόδα ξεκίνησε μελετώντας τα περιοδικά μόδας της αδελφής του. Σπούδασε γραφιστική στο Tama Art University στο Τόκιο, από το οποίο αποφοίτησε το 1964. Συμμετείχε με σχέδια σε διαγωνισμούς μόδας στο Bunka Fashion College στο Τόκιο. Ωστόσο, δεν κέρδισε σε διαγωνισμό λόγω της έλλειψης δεξιοτήτων κατασκευής πατρόν ή ραπτικής.
Το 1969 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου γνώρισε καλλιτέχνες όπως ο Christo και ο Robert Rauschenberg. Γράφτηκε σε μαθήματα αγγλικών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και εργάστηκε στην έβδομη λεωφόρο για τον σχεδιαστή Geoffrey Beene. Το 1970 επέστρεψε στο Τόκιο και ίδρυσε το Miyake Design Studio. Κατάφερε να δημιουργήσει περισσότερες από δώδεκα σειρές μόδας, από την κύρια Issey Miyake για άνδρες και γυναίκες μέχρι ρολόγια, αρώματα, τσάντες προτού αποσυρθεί ουσιαστικά το 1997 για να αφοσιωθεί στην έρευνα.
Οι αξέχαστες δημιουργίες του
Η δουλειά που άφησε πίσω του όμως δεν θα ξεχαστεί ποτέ στον κόσμο της υψηλής ραπτικής. Ανάμεσα στις δημιουργίες που ξεχώρισαν, κι εκείνη της Monica Bellucci. Το 1980, η star έγινε γρήγορα fan του, όπως η Grace Jones αλλά και η Linda Evangelista. Το χαρακτηριστικό που κέρδιζε τις διασημότητες, ήταν η τόλμη και οι θεατρικοί του σχεδιασμοί.
Η παρακάτω λήψη με τη Monica Bellucci έγινε το 1990 κι έγινε γρήγορα το σύμβολο των περίτεχνων στιλιστικών του επιτευγμάτων. Κάθε υφή είχε προσωπικότητα και κάθε υλικό αποκτούσε την ιδιαίτερη υπογραφή του. Το 1983 ο Ιάπωνας σχεδιαστής είχε δηλώσει σε συνένετευξή του στο The New Yorker ότι φιλοδοξούσε να προχωρήσει τη μόδα μπροστά, να σπάσει τα καλούπια. Ο Miyake ήθελε να απελευθερώσει από την παραδοσιακή ενδυμασία τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες και όπως φαίνεται, τα κατάφερε με την υπέροχη μόδα του, που όσα χρόνια κι αν περάσουν, θα συνεχίζει να καθηλώνει το κοινό.
O Issey Miyake αναδιατύπωσε όσο λίγοι, τον ενδυματολογικό σχεδιασμό, χαρίζοντας έργα με πρωτοτυπία, ζωντάνια και «ψυχή». Αυτό το κάνουν λίγοι και γι' αυτό και μόνο του δίνουμε τα εύσημα. Ο Issey όμως είχε ένα ακόμη χάρισμα. Μετέτρεπε τις ανθρώπινες φιγούρες σε ποιητικές συνθέσεις κι έκανε τα ρούχα να αποκτούν λυρισμό. Έδωσε στη μόδα σώμα, πνεύμα και ψυχή και οι θεατές μπορούν να το επιβεβαιώσουν.
«Το σχέδιο δεν είναι για τη φιλοσοφία - είναι για τη ζωή»
Οι δημιουργίες του επηρεάστηκαν έντονα από γλύπτες όπως ο Brancusi και ο Giacommetti. Προς τα τέλη του 1980, άρχισε να δοκιμάζει νέες μεθόδους πτύχωσης των υφασμάτων που θα επέτρεπαν την ευελιξία της κίνησης για τον χρήστη αλλά και την ευκολία στη φροντίδα και την παραγωγή. Τα ενδύματα κόβονται και ράβονται πρώτα, μετά τοποθετούνται ανάμεσα σε στρώματα χαρτιού και τροφοδοτούνται σε θερμική πρέσα, όπου γίνεται η πτύχωση.
Με ρούχα έτοιμα να φορεθούν, ο Miyake ταίριαξε άριστα τη νέα του μέθοδο στους χορευτές. Έτσι στειλε 200- 300 ενδύματα για τους χορευτές που φορούσαν διαφορετικό σε κάθε παράσταση του έργου "The Last Detail". Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη της σειράς Pleats, Please και τον ενέπνευσε να χρησιμοποιήσει χορευτές για να παρουσιάσει το έργο του.
Η τέχνη του απέκτησε τον σκοπό που πάντα ήθελε. Έγινε διαδραστική με τον κόσμο που τη θαύμαζε και γι' αυτό ανάγεται μέχρι σήμερα στη σφαίρα της μοναδικότητας και των υψηλών δημιουργιών. Από το 2012, ήταν ένας από τους συνδιευθυντές του 21 21 DESIGN SIGHT, του πρώτου μουσείου design της Ιαπωνίας. Μετά από χρόνια δημιουργίας των πιο καλαίσθητων σχεδίων στην πασαρέλα, ο Miyake αποχώρησε από τη βιομηχανία της μόδας το 1997.
Ο Issey Miyake ήταν ο πρώτος που συνδύασε την τεχνολογία με την ιαπωνική παράδοση και προήγαγε μια μόδα προσβάσιμη για όλους μακριά από το κατεστημένο. Όταν στο Παρίσι συστηνόταν ως «σχεδιαστής μόδας», του ανταπαντούσαν ότι τον θεωρούσαν «δημιουργό ραπτικής» και μπορούμε να καταλάβουμε εύκολα το γιατί.
