Η παρουσία της Έλενας Δομαζάκη στα ελληνικά social media είναι αξιοσημείωτη, ενώ το δημιουργικό στοιχείο που υπάρχει έντονα μέσα της ξεχωρίζει και στην πιο απλή ανάρτηση. Είναι δύσκολο να την ορίσεις, ενώ είναι ακόμη πιο δύσκολο να χωρέσεις σε ένα άρθρο μια τόσο έντονη προσωπικότητα, αλλά και όλα όσα έχει να σου πει.
Ένας από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στην καριέρα της, ήταν αυτός της creative director στην Creta Farms -και αρκετά ιδιαίτερος, καθώς ήταν η επιχείρηση της οικογένειάς της. Πηγαίνοντας πίσω στο 2000, η εταιρεία της οικογένειας Δομαζάκη, ξεκινούσε για το μεγάλο διεθνές άλμα με αξιοζήλευτες εξαγωγές και με πρόγραμμα δημιουργίας μονάδων εκτός συνόρων. Την ίδια ώρα, όλοι μιλούσαν για ένα μοναδικό, κρητικό success story. Οι εξελίξεις όμως, ήταν τελικά διαφορετικές, με τα δυο αδέρφια και ιδιοκτήτες της εταιρείας να έρχονται σε ρήξη, η οποία άλλαξε όλα τα δεδομένα στη ζωή της Έλενας. Για την απότομη αποχώρησή της από την οικογενειακή επιχείρηση, η ίδια μας μιλάει και παρακάτω.
Κάθε τέλος ωστόσο, σηματοδοτεί και μια αρχή. Έτσι λίγο αργότερα, η Έλενα ίδρυσε την «Βanana Νation», μια εταιρεία συμβουλευτικής πάνω στη στρατηγική και το branding, ενώ πρόσφατα δημιούργησε τη νέα εταιρεία παραγωγής ταινιών, wombfilms, μαζί με τον αγαπημένο της Άρη.
Σήμερα, η Έλενα Δομαζάκη (aka @sanelfath) μιλά ανοιχτά στο JennyGr για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, τον σεξισμό, την ψυχοθεραπεία, και όλα όσα την χαρακτηρίζουν ως άνθρωπο.
Πες μας λίγα λόγια, για τη νέα εταιρεία παραγωγής που δημιουργήσατε μαζί με τον Άρη, τη "womb films".
Αρχικά ονομάσαμε την εταιρεία παραγωγής "womb", (δηλαδή μήτρα) και αυτό όχι τυχαία. Για εμάς ακόμη και το όνομα είναι ιδιαίτερο. Η μήτρα, πέρα από τους κύκλους των γυναικών που ασχολούμαι ενεργά και πιστεύω, είναι το αποτύπωμα της βαθιάς αγάπης, του σεβασμού στο ανθρώπινο σώμα. Πέρα από βασικές αρχές δημιουργίας, πέρα από το ότι αφήνεις τους ανθρώπους κοντά σου να τραφούν, να γεννηθούν ξανά- η μήτρα είναι κάτι μαγικό που το θεωρούμε δεδομένο. Η παντοδυναμία που έχει το αίμα, η νέα ζωή, η ικανότητα σου να φέρεις στον κόσμο μια νέα ζωή, το ότι αφήνεις ανθρώπους να νιώσουν ασφάλεια, να εκφραστούν και να δημιουργήσουν. Μαζί.
Πώς επιλέγεις τους συνεργάτες σου;
Αυστηρά δεν δουλεύουμε με αγενή, ούτε μίζερα άτομα. Όλη η ουσία είναι οι άνθρωποι που δουλεύεις μαζί. Ποιους γουστάρεις και ποιοι σε εμπνέουν. Όταν είσαι σε μια παραγωγή, που μπορεί να κρατήσει καιρό, συναντάς όλη μέρα τους ανθρώπους που επέλεξες. Έχουμε απορρίψει δυνατά ταλέντα και πελάτες, επειδή η συμπεριφορά τους ήταν ανήθικη, ξινή ή μίζερη. Σε κάθε sunrise που τραβάμε, θέλω να σε βλέπω και να σε γουστάρω. Αλλιώς ποιο το νόημα;
Ποιους στόχους έχετε θέσει για την womb films;
Για μένα θα είναι η μεγαλύτερη ευτυχία να μπορέσουμε να κάνουμε δουλειές, οι οποίες ξεφεύγουν από το εμπορικό κομμάτι και καταφέρνουν να κάνουν έστω και μια ζωή καλύτερη, να μπορούμε να δημιουργούμε έργα που εμπνέουν.
Τι συμβουλή θα έδινες σε κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με τον κόσμο της διαφήμισης, του branding και του marketing;
Στρατηγική και δημιουργία, πάνε μαζί. Αυτό να θυμούνται. Νομίζω πως ο μισός μου εαυτός ασχολείται με το στρατηγικό κομμάτι- το πως δηλαδή θα πάει καλά μια παραγωγή, και αντίστοιχα ο άλλος μου μισός, με το πως θα σταθεί το creative κομμάτι. Είναι δυο πράγματα καθοριστικά, τα οποία δίνουν το ένα στο άλλο. Ποτέ μια στρατηγική ή ένα επικοινωνιακό πλάνο δεν μπορεί να πάει καλά, αν δεν έχεις ένα creative σωστό, και αντίστροφα.
Πώς ήταν το να έχεις ηγετική θέση, σε μια παραδοσιακή και ανδροκρατούμενη επιχείρηση;
Γυρνώντας από τις σπουδές μου στην Αμερική, πίσω στην Creta Farms, έπρεπε να διεκδικήσω μια θέση, έναν τίτλο και παράλληλα να κερδίσω τον σεβασμό 1000 ανθρώπων- όχι ως κόρη του μπαμπά, αλλά σαν αυτήν που προσλάβαμε γιατί είναι ικανή. Αυτή η συνεχής πάλη να πρέπει να αποδείξεις ότι αξίζεις, δημιουργεί ένα κλίμα φόβου, αγωνίας, που σε ωθεί στον αυτοπεριορισμό.
Πρόβλημα μου που μπήκα σε όλη αυτή τη διαδικασία να αποδείξω στους τότε συνεργάτες (και όχι μόνο) το ποια είμαι, αλλά και η Ελλάδα δεν βοηθάει πολύ. Κυρίως επειδή ήμουν γυναίκα. Επειδή ήμουν loud. Επειδή ήμουν η γυναίκα που μπορεί να ήθελε σήμερα να έρθει στο εργοστάσιο με τη φωσφοριζέ της μπότα. Εκεί όμως- είναι που θέλει σύνεση, αλλά κυρίως αγάπη και στον άλλο και στον εαυτό σου.
Πώς σε επηρέασε η βίαιη αποχώρηση σου από την Creta Farms; Αλλά και πώς σε βοήθησε;
Ήμουν head επικοινωνίας στην Creta Farms. Εκτός ότι ήταν το σπίτι μου, με κλόνισε η αλλαγή. Ήταν τεράστια. Αν δεν έφευγα από τον πόλεμο όμως, θα πέθαινα από την κορτιζόλη και το στρες. Η απόφαση να φύγω ήταν συνειδητή- για να με αγαπήσω, να με προστατέψω, να με φροντίσω. Να σταματήσω να αυτομαστιγώνομαι. Ήθελα να καταφέρω να μην με νοιάζει αν είμαι η τέλεια κόρη που είναι συνειδητοποιημένη, που είναι η τέλεια manager, που πρέπει να φεύγει τελευταία, ή που είναι η τέλεια γκόμενα.
Ήταν όντως βίαιη η αποχώρηση μου από την οικογενειακή εταιρεία. Οι συνθήκες απερίγραπτα δύσκολες, σαν αυτές τις στιγμές που όντως πέφτεις σε κατάθλιψη. Διαλυόταν η οικογένεια μου, και παράλληλα ως υπεύθυνη στην επικοινωνία, όλα τα media καλούσαν εμένα για δηλώσεις. Ήταν σκληρό όπως το έζησα.
Τελικά, μόνο ευλογημένη νιώθω για την διαδρομή. Αφού έφυγα συνάντησα τον Άρη, ξεκινήσαμε να δουλεύουμε μαζί και έχουμε το ίδιο ακριβώς point of view στη ζωή. Δέσαμε γιατί ταιριάζουμε. Για μένα είναι πολύ σημαντικό να δουλεύεις με ανθρώπους που πέρα από την κοινή αισθητική και ηθική στην ζωή, είσαι ο εαυτός σου, είσαι ολόκληρος, ξεγυμνώνεις την ψυχή σου.
Τι έργα και συνεργασίες θα ήθελες να πετύχεις μέσα από την womb films;
Ιδανικά θα ήθελα τα έργα που δημιουργούμε, να έχουν ένα μήνυμα. Έργα που αγγίζουν την καρδιά σου. Έχεις αξίες να υπερασπιστείς; Μου κάνει το ήθος σου; Είσαι άλλο ένα brand που κάνει καφέ; Άλλο ένα brand που κάνει ένα hoodie; Ποιος είσαι στην τελική; Αν δεν έχεις αξίες, αν δεν ξέρεις που θες να πας, δεν μπορώ να σε εμπνευστώ. Οπότε ιδανικά, θέλω τα έργα μας να έχουν κοινωνικά μηνύματα. Οι καμπάνιες που θα μείνουν, να έχουν κάτι να πουν. Όλα τα επιτυχημένα brands, οφείλουν να δημιουργούν μηνύματα και αποτύπωμα. Οι εταιρίες είναι οντότητες. Με χαρακτήρα. Με το ήθος τους. Με τα πιστεύω τους.
Ποια είναι η άποψή σου για την πολιτική ορθότητα, ειδικά στο πώς χρησιμοποιείται στον χώρο του marketing;
Είναι παντελώς ανόητο για μια εταιρεία να θέλει να δημιουργήσει μια καμπάνια μόνο και μόνο για να είναι political correct. Αν αυτή τη στιγμή είναι trend κάτι queer/non binary και οι εταιρείες απλά αποφασίζουν να το βάλουν στο narrative τους χωρίς καν να το πιστεύουν ενίοτε ή χωρίς να τσεκάρουν αν συνάδει με τη φιλοσοφία τους, είναι πραγματικά ανόητο. Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να τα έχουμε όλα σε μια διαφήμιση. Μια λεσβία, μια non binary, μια με τεχνητό μέλος, μια μαύρη. Αυτό είναι που σιχαίνομαι προσωπικά, να μην ξέρεις ποιος είσαι. Μην μπεις στο τρυπάκι να δείξεις κάτι trendy μόνο και μόνο επειδή γουστάρει ο πλανήτης να το ακούσει και εσύ το εκμεταλλεύεσαι για να πας μπροστά χωρίς να το πιστεύεις. Γιατί στην τελική, δεν θα πας.
Ποιο είναι το δικό σου μυστικό επιτυχίας και το μεγαλύτερό σου κατόρθωμα;
Θεωρώ κατόρθωμα ότι έμαθα να βάζω όρια. Σε γκόμενους, σε κολλητές, στον πατέρα και στη μάνα, στους συναδέλφους, στο αφεντικό. Όχι με ασέβεια, αλλά με συμφωνία. Όρια και θεραπεία, αυτός είναι ο μαγικός συνδυασμός. Να ξέρεις τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ σου. Φροντίζουμε και σπαταλάμε τόσες ώρες για το έξω μας, για την εμφάνισή μας, ενώ δεν υπάρχει κάτι πιο όμορφο από μια συνεδρία θεραπείας, από μια ομαδική ψυχοθεραπεία, από ένα καλό βιβλίο. Δεν θα μπορούσα να συστήσω κάτι περισσότερο από αυτό. Θεραπεία, θεραπεία και πάλι θεραπεία. Αν έχουμε χρήματα για 2 ποτά την εβδομάδα και μια συνδρομή στο γυμναστήριο και δεν κάνουμε θεραπεία, είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Αν δεν κανείς το 2023 θεραπεία, υπάρχει κάποιο πρόβλημα, δεν το δέχομαι.
Τι σε ενοχλεί περισσότερο στην Ελλάδα;
Ζούμε στην Ελλάδα των coming outs. Στην χώρα της ανακοίνωσης- πρέπει να ορίζουμε κάτι και να περιμένουμε να το δεχτούν οι άλλοι για να μπορέσεις μετά να ζήσεις. Δεν υπάρχει gay που να μην πρέπει να ζοριστεί για να περάσει την φάση του coming out. Αυτό με ενοχλεί, με θλίβει, με εξοργίζει- δεν παίρνουμε ως δεδομένα τα απλά πράγματα. Όμως οφείλουμε να συνεχίσουμε να ερχόμαστε κοντά στην σεξουαλικότητά μας, στην απελευθέρωση αυτού του φόβου και βασικά στην απελευθέρωση από την ενοχή. Μας το χρωστάμε. Η ενοχή κρίνει αν θα μας επιτραπεί η χαρά. Γιατί να αυτομαστιγωνόμαστε όταν θέλουμε κάτι ή όταν δεν ξέρουμε τι ακριβώς θέλουμε. Βασικά αυτό ίσως είναι και το μεγαλύτερο κατόρθωμα, έστω να ξέρεις τι δεν θέλεις.
Όσο αυτομαστιγωνόμαστε, τόσο πιο δύσκολο είναι να δούμε τα πρώτα στάδια της κακοποίησης, και να υπερασπιστούμε κάθε απόφασή μας. Και προφανώς μιλάω ακόμη και για την κακοποίηση που εκδηλώνεται με φράσεις του τύπου «Δεν μου αρέσει η Άννα η φίλη σου, γιατί βγαίνεις μαζί της;» ή «Γιατί δεν φοράς στο σπίτι τα κοντά και τα φοράς έξω;». Όσο απλές και αν φαντάζουν τέτοιες φράσεις, είναι ξεκάθαρα κακοποιητικές. Είναι η αρχή κάθε μορφής βιασμού.
Ανέφερες την λέξη «ενοχή». Ποια είναι η δική σου σχέση με το συναίσθημα της ενοχής, αλλά και την απελευθέρωση από αυτή;
Έχοντας μεγαλώσει στο Ρέθυμνο, γνωρίζω τι σημαίνει να ξέρουν όλοι με ποιον έχεις πάει, σε ποια ηλικία ήταν ο πρώτος σου, αν είσαι gay/straight. Κρίνεται η κάθε σου κίνηση και αυτό δημιουργεί ενοχή. Η ενοχή μπορεί να καθοριστεί από τη σχέση που έχεις με τη μαμά σου, από το πως θα σου φερθεί η πρώτη σου δασκάλα, από το πώς θα αντιδράσει κάποιος στην πρώτη σου περίοδο, από τι τραύμα θα σου δημιουργήσει η καλύτερη σου φίλη. Όλες γεννιόμαστε ελεύθερες, είναι απλά η κοινωνία που μας προκαλεί αυτόν τον φόβο και την ενοχή -δυο πράγματα που βρίσκονται ακριβώς απέναντι από την αγάπη. Αντί να αγαπάμε εμάς, φοβόμαστε. Φοβόμαστε να μιλήσουμε, να ζητήσουμε, να ακουστούμε και στο τέλος μπλοκάρουμε. Υποχρεώνεσαι να επιλέξεις κάτι και να χωρέσεις κάπου, και στο τέλος δεν είσαι εσύ.
Πριν κλείσουμε, τι πιστεύεις πως είναι αυτό που μπορεί να βοηθήσει μια γυναίκα να απελευθερωθεί -από ενοχές, από ταμπού, από την κοινωνική καταπίεση;
Για να φτάσεις στο φως, θέλει πολύ σκοτάδι. Και εγώ για πολλά χρόνια έχωνα τους φόβους κάτω από το χαλί, για πολύ καιρό έβαζα νερό στον κουβά μου, μέχρι που μια μικρή σταγόνα ήταν ικανή να τα τινάξει όλα. Είχα τάσεις φυγής, με το που με φρίκαρε κάτι εδώ στην Ελλάδα, έφευγα.
Μακάρι να υπάρχουν γυναίκες που γεννιούνται φωτεινές και ελεύθερες. Νομίζω πρώτα πρέπει να πούμε μπράβο στις μάνες αυτών των γυναικών -γιατί είναι τεράστιο αξίωμα να καταφέρεις κάτι τέτοιο. Το μεγαλύτερο ίσως κατόρθωμα να κάνει την κόρη της να έχει επαφή με τη μήτρα της, με τη σεξουαλικότητά της, με τον πόνο της. Να μην την γεμίσει με φόβο και ενοχή. Γιατί να διστάζουμε τόσο να μιλάμε για όλα αυτά; Αν δεν τα μάθει από τη μητέρα της και την δασκάλα, από ποιον θα τα μάθει; Μιλάμε για τη σεξουαλικότητα ακόμη και σήμερα με το χέρι στο στόμα. Λες και είναι ντροπή.
