Η Νikki Pawsey του δικτύου Lean In στο JennyGr: «Το κορίτσι που έχει το θάρρος της γνώμης του, γίνεται μια γυναίκα με τόλμη για να πραγματοποιήσει τα όνειρά της»
Τόνια Τζάφερη
10 Οκτωβρίου 2023
Φεύγοντας από την ετήσια συνάντηση του Lean In Network Greece (Athens) στο Σεράφειο Αθηνών, αναλογίστηκα πόσες ακόμη γυναίκες, μεγαλύτερες ή μικρότερες σε ηλικία, θα συνεχίζουν να λειτουργούν, να σκέφτονται και να συμπεριφέρονται, έχοντας ένα σωρό κοινωνικές προκαταλήψεις στην πλάτη τους, τις οποίες πολλές φορές δεν συνειδητοποιούν καν.
"Να μην αποκαλύπτεις πολύ το σώμα σου, με το ντύσιμο μου". "Στα 30 σου να έχεις κάνει καριέρα, γιατί μετά ξεκινάει η οικογένεια". "Φτιάξε μου ένα καφέ και άφησε τον μου στο γραφείο". "Δεν είσαι αρκετά καλή στα επαγγελματικά, προσπάθησε περισσότερο".
Για καλή μου τύχη όμως, συνάντησα και γυναίκες, οι οποίες έχουν βιώσει αυτό το "aha moment" όπως αποκαλείται. Έχουν βιώσει δηλαδή τη στιγμή που συνειδητοποίησαν την πίεση, την κριτική αλλά και τον περιορισμό που τους επιβάλλεται καθημερινά, μέσα από απλές και φαινομενικά αθώες φράσεις ή συμπεριφορές, συνειδητές ή ασυνείδητες.
Το περασμένο Σάββατο λοιπόν, χάρη στην οργάνωση της Lean In βρέθηκα στην 3η ετήσια συνάντηση τους προκειμένου να συμμετέχω σε δράσεις, workshops και ομιλίες, οι οποίες αφορούν κυρίως τα έφηβα κορίτσια και το μέλλον τους σε περιοριστικούς και ανδροκρατούμενους επαγγελματικούς χώρους. Πώς μπορεί ένα νεαρό κορίτσι να μην επιτρέψει σε φυλετικές προκαταλήψεις να της στερήσουν τα όνειρα; Τι μπορούν να κάνουν οι νέες μητέρες γι' αυτό;
Το δίκτυο Lean In στην Ελλάδα επιχειρεί, με το νέο πρόγραμμα, να μας κάνει να αναζητήσουμε όλους τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ενθαρρύνουμε τα κορίτσια καθημερινά: είτε όταν βοηθούν αθόρυβα έναν φίλο, είτε όταν αναλαμβάνουν την ευθύνη για μία σχολική εργασία. Να βεβαιωθούμε ότι, συνειδητά ή ασυνείδητα, δεν τους δημιουργούμε εμπόδια. Και κυρίως να ενθαρρύνουμε τα κορίτσια να είναι τολμηρά. Γιατί η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική από αυτή που φανταζόμαστε.
Μιλώντας μάλιστα με στατικά από έρευνες του Youth4youth στην Ευρώπη και αντίστοιχες της οργάνωσης Lean In:
- Η αυτοπεποίθηση των κοριτσιών μεταξύ 12-15 χρονών πέφτει στο ναδίρ και πολλά κορίτσια δεν αισθάνονται σίγουρα για τον εαυτό τους.
- Περίπου στα ίδια ποσοστά, πιστεύουν ότι «στα κορίτσια αρέσει να επιδεικνύουν το σώμα τους».
- Πάνω από το 50% στα αγόρια και άνω του 40% στα κορίτσια θεωρεί ότι «είναι πιο αποδεκτό για ένα αγόρι να έχει πολλές ερωτικές συντρόφους, από ένα κορίτσι».
- Στο ερώτημα για το αν τα «αγόρια είναι καλύτεροι αρχηγοί από τα κορίτσια», με σχεδόν το 65% των αγοριών να δηλώνει ότι συμφωνεί, ενώ το ποσοστό αυτό στα κορίτσια είναι μόλις 11%.
- Ένα στα δύο αγόρια, αλλά και ένα τρία κορίτσια, πιστεύουν ότι «μερικές φορές, φταίνε τα κορίτσια όταν τις χτυπούν οι σύντροφοί τους». Εσείς ακόμη πιστεύετε ότι η ισότητα στην πράξη έχει κατακτηθεί;
Τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη, οι συμπεριφορές και οι αντιλήψεις που κυριαρχούν, είτε με άμεσο τρόπο είτε με έμμεσο, ωθούν όλο και περισσότερες γυναίκες να περιορίζονται, να ανέχονται κακοποιητικές συμπεριφορές, ή ακόμη χειρότερα να θεωρούν τον εαυτό τους κατώτερο ή μη αρκετό.
Κάπως έτσι, αρκετά νεαρά κορίτσια ή γυναίκες, καταλήγουν να αφήνουν στην άκρη τις φιλοδοξίες, τις επιθυμίες τους και τα όνειρα τους, πιστεύοντας πως είτε δεν θα βρουν τη δουλειά που ονειρεύονται σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, είτε πως δεν είναι αρκετά καλές γι' αυτό.
Εδώ ακριβώς έρχεται να συμβάλλει το Lean In, με σκοπό να στηρίξει γυναίκες και νεαρά κορίτσια να πετύχουν τον σκοπό τους, να απελευθερωθούν, αλλά και να χτίσουν νέες δεξιότητες.
Τι ακριβώς είναι η μη κυβερνητική οργάνωση Lean In;
Πρόκειται για έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ξεκίνησε το 2013 στο Πάλο Άλτο των ΗΠΑ από την πρώην γενική διευθύντρια επιχειρήσεων (COO) του Facebook, Σέριλ Σάντμπεργκ, με στόχο τη δημιουργία μιας παγκόσμιας κοινότητας που ενθαρρύνει τις γυναίκες να κυνηγήσουν τους επαγγελματικούς τους στόχους.
Η έμπνευσή της ήρθε όταν διαπίστωσε ότι σε συναντήσεις στη Σίλικον Βάλεϊ δεν συμμετείχαν γυναίκες, αλλά όχι επειδή δεν ήταν διατεθειμένες ή αρκετά καλές. Λίγο αργότερα, έγραψε το βιβλίο «Lean In. Women, Work and the Will to Lead» στην προσπάθειά της να παροτρύνει περισσότερες γυναίκες να διεκδικούν πιο ισότιμο εργασιακό περιβάλλον και μετά προχώρησε στην ίδρυση μίας τεράστιας ψηφιακής συλλογικότητας γυναικών, κοινότητες γυναικών που σήμερα αριθμεί περισσότερους από 80,000 κύκλους σε 184 χώρες και εκατομμύρια γυναικών εθελοντριών να τους πλαισιώνουν.
Το δίκτυο Lean In στην Ελλάδα και η ετήσια συνάντησή της στο Σεράφειο
Στην Ελλάδα το δίκτυο της οργάνωσης είναι ιδιαίτερα ενεργό, με δράσεις και workshops για νεαρά κορίτσια και γυναίκες, οι οποίες επιθυμούν να εξελιχθούν και να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Πριν από λίγες ημέρες, πραγματοποιήθηκε και μια από τις πολλές δράσεις του Lean In Network Greece (Athens), όπου απευθύνθηκε σε έφηβα κορίτσια και τις μητέρες τους, ενώ καλεσμένη ήταν και η Nikki Pawsey, η οποία αποτελεί Διευθύντρια των δικτύων Lean In σε όλον τον κόσμο.
Στη συνάντηση όπου ακούσαμε ομιλίες που μας ενέπνευσαν, αλλά και όπου παρακολουθήσαμε workshops σχετικά με την κυβερνοασφάλεια και το branding, είχαμε και την χαρά να γνωρίσουμε την Nikki Pawsey, και να συζητήσουμε μαζί της το μέλλον των γυναικών και των νέων κοριτσιών.
Περιέγραψε μας με λίγα λόγια, τι είναι το Lean In, τι σκοπό έχει, πώς λειτουργεί και ποιες ακριβώς είναι οι δράσεις του δικτύου.
Ας ξεκινήσω από την αρχή, όπου στην ουσία το Lean In εστιάζει στο εσωτερικό, επαγγελματικό περιβάλλον των σύγχρονων γυναικών. Αυτό που μας ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες οργανώσεις που ασχολούνται με την ισότητα των φύλων, είναι το γεγονός πως πιστεύουμε βαθιά, ότι δεν υπάρχουν αρκετές γυναίκες σε ηγετικές θέσεις, στο σήμερα. Ζητάμε περισσότερη ισότητα και αναλαμβάνουμε όσες περισσότερες δράσεις μπορούμε για να το πετύχουμε αυτό. Οι γυναίκες οφείλουν να ικανοποιήσουν τους σκοπούς και τις φιλοδοξίες τους, και εμείς είμαστε μαζί τους σε αυτήν την προσπάθεια.
Πώς ξεκίνησε η οργάνωση;
Συγκεκριμένα η οργάνωση Lean In ξεκίνησε πριν από 10 χρόνια στις ΗΠΑ προκειμένου να ενθαρρύνει γυναίκες να ενώσουν τις δυνάμεις τους, να υποστηρίξουν η μια την άλλη, αλλά και να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες σχετικά με το πως κατάφεραν να ξεπεράσουν προβλήματα που συνάντησαν στην καριέρα τους και την επαγγελματική τους διαδρομή.
Θέλουμε το σύστημα να αλλάξει και να είναι πιο δίκαιο απέναντι στις γυναίκες, αλλά χωρίς δράση δεν γίνεται τίποτα απ' όλα αυτά. Γι' αυτό προτεραιότητά μας είναι οι συναντήσεις και οι δράσεις που θα φέρνουν αποτελέσματα. Μέσα από την πλατφόρμα μας www.leanin.org, προσφέρουμε πολλά ακαδημαϊκά και πρακτικά εργαλεία, ώστε κάθε γυναίκα να μπορεί να συμμετάσχει πολύ εύκολα και χωρίς απολύτως καμία προσωπική δαπάνη ή δέσμευση, σε οποία από τις δράσεις θεωρεί ενδιαφέρουσα, να εκπαιδευτεί, αλλά και να ενημερωθεί κατάλληλα.
Στην βάση της, η οργάνωση υπάρχει για να υποστηρίξει γυναίκες να εξελιχθούν στην καριέρα τους και να ξεπεράσουν τις διακρίσεις και τα εμπόδια που συναντούν σχετικά με το φύλο τους.
Μίλησε μας για την δική σου απόφαση να μπεις στο δίκτυο του Lean In.
Η αλήθεια είναι πως άργησα να μπω στην οργάνωση, αλλά σημασία έχει το αποτέλεσμα. Διάβασα το βιβλίο (Lean In: Women, Work, and the Will to Lead) και από εκεί ξεκίνησαν όλα. Έψαξα για την οργάνωση και συνάντησα γυναίκες με τις οποίες αμέσως συνδεθήκαμε και κρατάω επαφές μαζί τους μέχρι και σήμερα. Το να βρίσκεις άτομα στη ζωή σου, με τα οποία μοιράζεσαι κοινές αξίες, μπορεί πράγματι να σου αλλάξει τη ζωή, τον τρόπο σκέψης, αλλά και το πόσο τολμηρός είσαι.
Όταν έχεις ένα υποστηρικτικό περιβάλλον κοντά σου, μπορείς να είσαι περισσότερο ο εαυτός σου, και να μην συμβιβάζεσαι με την αδικία. Το καλύτερο μέρος όμως, είναι πως η εμπειρία μου με το Lean In μέχρι στιγμής μου έχει χαρίσει τόση γνώση. Ποτέ δεν σταματώ να μαθαίνω όσο είμαι εδώ. Παίρνω μεγάλη δύναμη και έμπνευση από την δουλειά μου και αυτό, γιατί συναντώ συχνά ακτιβιστές και γυναίκες που είναι πρόθυμοι να μην αφήσουν τα πράγματα στην τύχη τους.
Πώς μπορούν νεαρά κορίτσια να συνειδητοποιήσουν και να αποβάλλουν τα φυλετικά στερεότυπα που κυριαρχούν σε μια επιχείρηση;
Το «Lean In Girls» είναι το πιο πρόσφατο πρόγραμμα μας και έχει ακριβώς αυτόν τον σκοπό. Απευθύνεται σε νεαρά κορίτσια (11-15 ετών). Επιλέξαμε αυτό το ηλικιακό γκρουπ μετά από αρκετή σκέψη, καθώς σε αυτό το διάστημα είναι που συμβαίνουν καθοριστικές αλλαγές για τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και την πραγματικότητα για το υπόλοιπο της ζωής μας. Τότε είναι που αναρωτιέσαι για πρώτη φορά για θέματα σχετικά με την κοινωνική καταξίωση. Ή για θέματα σχετικά με την κοινωνική ισότητα. Αρχίσεις να συνειδητοποιήσεις και να καταλαβαίνεις καλύτερα τι σημαίνει κοινωνική πίεση ή στερεότυπα και πόσο πίσω μπορούν να κρατήσουν κάποιον.
Αυτή η περίοδος είναι επίσης μια από τις πιο δύσκολες, γιατί προσπαθείς να βρεις που ανήκεις. Και εγώ σε εκείνη την ηλικία πολλές φορές απέκρυπτα απόψεις ή σκέψεις μου, μόνο και μόνο για να είμαι κοινωνικά αποδεκτή στην παρέα. Τότε είναι που οφείλουμε να χτίσουμε την κατάλληλη αυτοπεποίθηση. Να μάθουμε στα νεαρά κορίτσια με σεβασμό να εκφράζουν αυτό που νιώθουν, αυτό που πιστεύουν και να διεκδικούν αυτό που τους αξίζει, χωρίς να έχουν δεύτερες σκέψεις για το πως θα φανούν ή για το πως θα τους αντιμετωπίσουν οι γύρω.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για τις σύγχρονες μητέρες να μεγαλώνουν δυνατές και ανεξάρτητες γυναίκες;
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πόση πίεση έχουν να διαχειριστούν οι σύγχρονες γυναίκες και μητέρες. Από την μια η κοινωνία θέλει να είσαι «αυτή η τέλεια μαμά» που τα κάνει όλα, κάτι που εκ των προτέρων είναι λάθος. Από την άλλη, έχεις κάθε δικαίωμα να θες να συνεχίσεις την καριέρα σου και τις φιλοδοξίες σου, και αυτές είναι πτυχές που θέλουν χρόνο και αφοσίωση.
Κάποιες ημέρες πιθανώς να νιώθεις πως αποτυγχάνεις και στα δυο. Άλλες ημέρες ίσως νιώθεις πως πρέπει να εγκαταλείψεις κάτι από τα δυο και να αφοσιωθείς σε αυτό που θες περισσότερο. Ωστόσο εδώ ερχόμαστε εμείς, για να στηρίξουμε τις αποφάσεις των γυναικών, αλλά και να τις δίνουμε την ευκαιρία να είναι σε έναν κύκλο μαζί με άλλες γυναίκες που έχουν ακριβώς τα ίδια προβλήματα. Οι κύκλοι με άτομα τα οποία έχουν τις ίδιες ανησυχίες σας με εσένα είναι ιδιαίτερα βοηθητικοί. Κάνουν την όλη διαδικασία πολύ πιο εύκολη και νιώθεις πως δεν είσαι μόνη. Επομένως μπορείς να εκφραστείς καλύτερα, να νιώσεις κατανόηση, αλληλεγγύη και έτσι να έχεις ένα στήριγμα να βρεις τα δικά σου πατήματα.
«Oι νέες μητέρες είναι οι καλύτερες επαγγελματίες και προσφέρουν αξία»
Οι γυναίκες που έγιναν πρόσφατα μητέρες, είναι με διαφορά και οι καλύτεροι επαγγελματίες. Ξέρουν από multitasking, ξέρουν να διαχειρίζονται πολλές ταυτόχρονες καταστάσεις την ίδια στιγμή, ξέρουν από προτεραιότητες. Οι ικανότητες τους είναι πραγματικά εντυπωσιακές, οπότε εγώ προσωπικά πάντοτε υπενθυμίζω στις νέες μητέρες όταν επιστρέφουν στην δουλειά το πόσο πολύτιμες είναι, αλλά και ποια είναι η αξία τους. Μεγαλώνουν τις επόμενες γενιές, και την ίδια στιγμή μεταφέρουν ένα υπέροχο πρότυπο στα παιδιά τους. Ένα πρότυπο ικανό, που κάνει τον εαυτό του χρήσιμο και πολύτιμο.
Πώς μπορούν νέες εργαζόμενες να αντιμετωπίσουν τις ασυνείδητες προκαταλήψεις που κυριαρχούν σε μια επιχείρηση;
Στην οργάνωση μας εμβαθύνουμε πολύ στο φαινόμενο που λέγεται "microaggressions", είναι ορισμένα σχόλια τα οποία φαινομενικά μπορεί να φαίνονται αθώα. Πχ, «μπορώ να χαϊδέψω τα μαλλιά σου, είτε μπορείς να μου φέρεις έναν καφέ, ή να κρατήσεις σημειώσεις, ή να μου φτιάξεις ένα τσάι;». Και όλα αυτά, μόνο και μόνο επειδή είσαι γυναίκα.
Μπορεί τέτοιες φράσεις να φαίνονται αθώες, αλλά έχουν τεράστια επιρροή τόσο στην καριέρα, όσο και στην ψυχολογία ενός ατόμου. Γιατί μια γυναίκα που δέχεται τέτοιες microaggressions συμπεριφορές, θα θεωρήσει πως είναι συμπληρωματική, δευτερεύουσας σημασίας. Ή πως είναι εκεί για να προσφέρει ότι της λένε, και όχι όσα έχει πραγματικά μέσα της να δώσει.
Χάρη στο Lean In όμως, μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε τέτοια φαινόμενα, να τα συνειδητοποιούμε και να βάζουμε τα όρια μας. Αν δεν υπάρχει μια θέση για εμάς στο "μεγάλο τραπέζι", τότε γινόμαστε εκείνες που θα την πάρουμε την καρέκλα και θα την δημιουργήσουμε τη θέση ακόμη και αν δεν υπήρχε. Θέλουμε να χτίσουμε την αυτοπεποίθηση στα νεαρά κορίτσια, τα οποία δεν θα φοβούνται να κυνηγήσουν τις επαγγελματικές θέσεις που θέλουν, αλλά ούτε και να επιτρέψουν σε κάποιον άλλο να τις ορίσει.
Για να μιλήσουμε με δεδομένα στον επαγγελματικό κόσμο, οι περισσότερες γυναίκες σε ποσοστό άνω του 60% σκέφτονται συνεχώς το επόμενο βήμα, το αν θα τα καταφέρουν, το αν πρέπει να στείλουν βιογραφικό για μια εργασία που τους αρέσει αλλά φοβούνται, το αν είναι κατάλληλες, για το αν θα ανταπεξέλθουν. Με τους άντρες όμως είναι διαφορετικά. Άνω του 60% των αντρών έχουν την αυτοπεποίθηση να διεκδικήσουν μια θέση χωρίς δεύτερες σκέψεις ή ηττοπάθειες. Και όχι επειδή είναι πιο τολμηροί, αλλά απλώς επειδή η κοινωνία τους έχει κάνει να πιστεύουν περισσότερο στον εαυτό τους.
Αν σε ρωτούσε κανείς, γιατί μια σύγχρονη γυναίκα να γίνει μέλος του δικτύου Lean In, τι θα απαντούσες;
Αν νιώθεις βαλτωμένη, αν νιώθεις μπερδεμένη ή πως δεν ακολουθείς το 100% των ονείρων σου και σε ενδιαφέρει να διεκδικήσεις ηγετικές θέσεις στην κοινωνία ή την εργασία σου, τότε το Lean In έχει τα κατάλληλα προγράμματα, έχει τα κατάλληλα προγράμματα, και μάλιστα εντελώς δωρεάν, για να σε στηρίξει. Κάθε κορίτσι ή γυναίκα, θα βρει στο Lean In το κατάλληλο και κυρίως ασφαλές περιβάλλον για να εξελιχθεί, να μοιραστεί απόψεις και ιδέες, να πάρει έμπνευση και κυρίως άλλες γυναίκες που θα της δώσουν το boost που χρειάζεται για να αξιοποιήσει τις ικανότητες της και τα όσα έχει να προσφέρει.
Οι 5 συμβουλές της Nikki Pawsey σε κάθε κορίτσι που διανύει την δεκαετία των 20:
- Βρες έναν στόχο. Ποιος είναι ο στόχος σου; Δηλαδή τι θα ήθελες να καταφέρεις στην ζωή σου; Αλλά και τι πρέπει να κάνεις για να το καταφέρεις αυτό. Είναι πολύ βοηθητικό να έχεις έναν στόχο για πυξίδα.
- Δοκίμασε νέα πράγματα. Ειδικά όταν είσαι σε μια νεαρή ηλικία, έχεις τόσες ευκαιρίες να δοκιμάσεις πράγματα να δεις τι σου ταιριάζει και τι όχι, γιατί διαφορετικά δεν μπορείς να γνωρίζεις τι είναι πραγματικά σου ταιριάζει.
- Ψάξε και επικοινώνησε με μέντορες ή σε άτομα που έχουν πετύχει αυτό που ονειρεύεσαι. Μη διστάσεις να τους ρωτήσεις πως τα κατάφεραν, αλλά και ποια ακριβώς ήταν η διαδρομή τους. Όχι για την κάνεις και εσύ ακριβώς ίδια, αλλά για να δεις πως λειτούργησε.
- Να είσαι ο εαυτός σου. Είναι μια συμβουλή που εμένα προσωπικά με βοήθησε πολύ. Σε αυτές τις ηλικίες προσπαθούμε να μοιάσουμε σε κάτι άλλο, να μιμηθούμε, να κάνουμε κάτι μόνο και μόνο για να ταιριάξουμε σε μια παρέα, ή να σκεφτούμε όπως σκέφτονται οι άλλοι για να είμαστε αποδεκτοί. Αυτό είναι ό,τι χειρότερο μπορείς να κάνεις και το καλύτερο είναι να αναδείξεις τις πραγματικές πτυχές σου, αγνοώντας τυχόν σχόλια ή κριτικές.
- Ζήτησε βοήθεια όταν πραγματικά τη χρειάζεσαι. Όσο πιο γρήγορα απαλλαχτείς από τυχόν στερεότυπα τόσο το καλύτερο, και το να ζητάμε βοήθεια δεν είναι σημάδι αδυναμίας.
Μπορείς να βρεις αναλυτικά τα προγράμματα και τις δράσεις του Lean In και του LeanInGirls, μέσα από τις επίσημες πλατφόρμες www.leanin.org και www.LeaninGirls.gr και για την Ελλάδα www.leaninnetwork.gr
