Ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος στο JennyGr: «Οτιδήποτε έχει αξία για μένα, βασίζεται σε δύο λέξεις: Kαινοτομία και αυτονομία»
Ερασμία Αρβανιτά
6 Ιουνίου 2024
«Θα ήθελα η Ευρώπη να γίνει πιο ευκίνητη, να αποφασίζει πιο γρήγορα, να αποφασίζει για όλους», μου λέει ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος, ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και εκ νέου υποψήφιος στις Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, κατά τη διάρκεια της συνέντευξής μας. Ανέλαβε καθήκοντα σχεδόν πριν πέντε χρόνια, το 2019, και μέχρι σήμερα «μοιράζει» τις υποχρεώσεις του ως ευρωβουλευτής και ως ψυχίατρος. Μέσα σε αυτά τα πέντε χρόνια, «ωρίμασε» πολιτικά και συνειδητοποίησε πως «για να πετύχεις έστω και την πιο "μικρή" αλλαγή, πρέπει να δώσεις μάχη».
Ενόψει των Ευρωεκλογών, που θα διεξαχθούν από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου, ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος μιλά στο JennyGr για το πώς οι νεότερες γενιές μπορούν να έρθουν πιο κοντά στο κομμάτι της πολιτικής, για το εάν έχει επιτευχθεί ουσιαστική κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρίες στην Ε.Ε. και γιατί είναι πολύ σημαντικό να ψηφίσουμε στις Ευρωεκλογές.
Αναλάβατε καθήκοντα ως ευρωβουλευτής σχεδόν πριν πέντε χρόνια, το 2019. Κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό, από τότε μέχρι σήμερα, πώς θεωρείτε ότι εξελιχθήκατε μέσα από αυτήν την εμπειρία;
Απόλυτα. Άπειρα. Καταρχάς, άλλαξε ο τρόπος σκέψης μου. Από έναν εργαζόμενο στο Αττικό Νοσοκομείο, άλλαξε ο τρόπος που κινούμαι και κατανόησα τι σημαίνει τροπολογία, παρέμβαση, διόρθωση, προάσπιση των εθνικών συμφερόντων, διαμάχη, συμβιβασμός. Όλα αυτά, με ωρίμασαν πολιτικά και μου έδωσαν τη δυνατότητα να καταλάβω ότι είναι ωραίος ο ενθουσιασμός, ωραίο το όραμα, αλλά για να πετύχεις έστω και την πιο «μικρή» αλλαγή, πρέπει να δώσεις μάχη. Πρέπει να πείσεις με επιχειρήματα - κι όχι με «αερολογίες», που πολλές φορές συνηθίζεται στην πολιτική, τον συνομιλητή σου ότι η δική σου «θέση» είναι καλύτερη από τη «θέση» του άλλου. Οπότε, αυτό χρειάζεται μεγάλη αφοσίωση κι έτσι ένας νέος τρόπος σκέψης – χωρίς όμως να αφήνω το ότι είμαι γιατρός, «μπολιάζει» την πολιτική μου πορεία.
Είστε εν ενεργεία ψυχίατρος και παράλληλα ευρωβουλευτής. Πόσο εύκολο είναι να «ισορροπείτε» ανάμεσα στην πολιτική και στην ιατρική;
Αυτή η περίοδος τώρα, η προεκλογική, είναι ένα «παράθυρο» τελείως διαφορετικό σε αυτό που ζούσα μέχρι τώρα, από την εκλογή μου μέχρι και πριν λίγους μήνες. Όταν εκλέχθηκα, ήταν για μένα απαράβατος κανόνας στην καρδιά μου ότι δεν μπορούσα να αφήσω τους ασθενείς μου, γιατί την ψυχιατρική – και κατά συνέπεια την ιατρική, την αγαπάω, την υπηρετώ, τη σπούδασα, είναι η επιστήμη μου, οπότε δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο. Εννοείται, ότι για να εκλεγώ έπρεπε να παραιτηθώ από τη θέση μου, οπότε άνοιξα ιδιωτικό γραφείο και τα έκανα παράλληλα. Όμως, πολλές φορές, όταν κοιμάμαι τα βράδια, σκέφτομαι ότι επειδή δεν έχω να κάνω με χαρτιά, έχω να κάνω με ανθρώπους, και επειδή δεν τους αφιερώνω τον χρόνο που απαιτείται για αυτό που έχουν, μου «σφίγγεται η ψυχή». Ειδικά τώρα, που είναι μια περίοδος μεγάλης έντασης και πίεσης, ο χρόνος που αφιερώνω, είναι πολύ λιγότερος. Δεν θέλω επ’ ουδενί να θυσιάσω τους ανθρώπους. Γι’ αυτό, εάν εκλεγώ ξανά, θέλω να δω εάν τελικά, μπορώ να κρατήσω «δύο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη».
Οι νεότερες γενιές φαίνονται συχνά «αποκομμένες» από το κομμάτι της πολιτικής. Εσείς, πώς πιστεύετε ότι μπορεί να ενισχυθεί η συμμετοχή τους στα πολιτικά δρώμενα; Ποιες πρωτοβουλίες θεωρείτε ότι μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές για τον συγκεκριμένο σκοπό;
Μεγάλη αυτή η κουβέντα και μεγάλος ο προβληματισμός για το πώς μπορεί να ξανασταθεί αυτό. Χρειάζεται ένα rebranding, να διαφημίσουμε ξανά τι είναι η πολιτική. Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα – το κάνω κι εγώ δεν μου αρέσει πολλές φορές, ο λόγος γίνεται ξύλινος, γίνεται άχρωμος, γίνεται για να γίνεται, χωρίς ουσία, και γίνεται χωρίς να είναι κατάλληλος για να «ακουμπήσει» τα αφτιά των πολιτών. Πρέπει να ξαναγνωριστούμε.
Η πολιτική δεν είναι απλά να χρησιμοποιήσουμε το TikTok. Ωραίο το TikTok, αλλά εάν αυτό ήταν το μοναδικό μέσο για να επικοινωνήσουμε με τους νέους, ό,τι TikTok και να κάναμε, θα πήγαινε καλά. Δεν γίνεται έτσι. Θέλουμε, λοιπόν, τη βοήθεια όλων. Των νέων, να μιλήσουν για πολιτική και να πουν πώς τη θέλουν αυτήν την πολιτική. Των δημοσιογράφων, να μεταφέρουν το μήνυμα και να λειτουργήσουν ως διασυνδετικοί κρίκοι μεταξύ των νέων, των πολιτών και των πολιτικών. Των πολιτικών, να μιλούν ανθρώπινα, πιο χρωματισμένα, πιο καθημερινά, χωρίς να λειτουργούν με τυμπανοκρουσίες και απίστευτες λέξεις για να εντυπωσιάσουν.
Δεν είναι αυτό που θέλει ο κόσμος, σε αυτόν τον «αγώνα» της πολιτικής - γιατί τελικά η πολιτική είναι αποφάσεις, χρειάζεται να τους βάζουμε όλους στο «τραπέζι» της συζήτησης
Είστε εκ νέου υποψήφιος στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου. Εάν επανεκλεγείτε, ποιοι είναι οι πρωταρχικοί σας στόχοι και επιδιώξεις για την επόμενη θητεία σας, ιδίως όσον αφορά στον τομέα της υγείας, της ψυχικής υγείας και την ίση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη;
Για μένα, πρέπει να βγει μια στρατηγική για την ψυχική υγεία, ένα ευρωπαϊκό πλάνο το οποίο θα κατευθύνει τα κράτη-μέλη ότι πρέπει να κάνουμε αυτά τα 10 πράγματα για παράδειγμα, και να τα κάνουμε όλοι, γιατί δυστυχώς κάποιες χώρες είναι πιο μπροστά, κάποιες χώρες είναι πιο πίσω, και δεν αφορά μόνο βορρά – νότο, ας ξεφύγουμε από αυτήν τη νοοτροπία, αφορά πολιτισμούς. Δεν είναι όλοι σε καλό επίπεδο στην ψυχική υγεία, στο πολιτικό κομμάτι, οπότε πρέπει να βρούμε έναν κοινό τόπο.
Επίσης, είναι σημαντική η διασύνδεση των συστημάτων υγείας, και το πώς θα επικοινωνούν καλύτερα. Θεωρώ το ότι δημιουργήθηκε – και είμαι πολύ χαρούμενος που ήμουν κι εγώ εκεί για βάλω την προσωπική μου πινελιά, η κοινή Ευρωπαϊκή δεξαμενή ιατρικών δεδομένων (European Health Data Space) είναι κάτι πολύ σπουδαίο, γιατί σημαίνει ότι κινούμαστε μαζί.
Εγώ θέλω να πω κάποια στιγμή, κι αυτό είναι αίτημα πολλών πολιτών, να έχουμε μια κοινή βάση για ό,τι αφορά στο κομμάτι της ειδικότητας, να μην κάνουμε άλλη ειδικότητα στην Ελλάδα για την ίδια ειδικότητα κι άλλη ειδικότητα στην Ιταλία ή στη Γαλλία. Πρέπει να υπάρχει ένα κοινό πλαίσιο. Όταν θέλεις να λέγεσαι, για παράδειγμα, ψυχίατρος, σε όλες τις χώρες οι γιατροί θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε αυτά τα 1,2,3. Θα υπάρχει ένα κοινό curriculum. Αυτό, λοιπόν, για μένα είναι πολύ βασικό. Επίσης, βασικό είναι όντως να δημιουργήσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, γιατί αυτήν τη στιγμή η υγεία υστερεί και τα πράγματα δεν είναι καλά, στο γενικό κομμάτι.
Παράλληλα, κάτι πολύ σημαντικό είναι το δημογραφικό. Πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε, γιατί οι ρυθμοί είναι πολύ χαμηλοί. Αυτήν τη στιγμή, είναι 1,4 για την Ελλάδα και 1,14 για την Ισπανία. Άρα, γηράσκουμε γρήγορα. Χρειαζόμαστε καλές δουλειές, να μένουν οι άνθρωποι στην Ευρώπη. Αυτό, σημαίνει επενδύσεις, να γίνουμε λίγο πιο ανταγωνιστικοί και φυσικά να δούμε – κάτι που θεωρώ πολύ σπουδαίο γιατί θα δώσει πολλαπλασιαστική ισχύ για την Ελλάδα, να δημιουργήσουμε έναν πανευρωπαϊκό βραχίονα άμυνας. Αυτό είναι πολύ σπουδαίο και χρειάζεται να δούμε πώς θα τελεσφορήσει. Γίνονται κάποιες συζητήσεις, αλλά θεωρώ ότι πρέπει να προχωρήσει.
Και κλείνω λέγοντας, ότι οτιδήποτε έχει αξία για μένα, βασίζεται σε δύο λέξεις: καινοτομία στην Ε.Ε. και αυτονομία.
Θεωρείτε πως έχει επιτευχθεί ουσιαστική κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρίες στην Ε.Ε; Στην Ελλάδα, σε τι στάδιο βρισκόμαστε;
Όχι. Θα ήθελα παρά πολύ να πω «πήγαινε και επισκέψου την τάδε ευρωπαϊκή χώρα, και θα δεις τι σημαίνει ενσωμάτωση». Δεν υπάρχει αυτό, σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα – λιγότερο ή περισσότερο, τα άτομα με αναπηρίες αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους, αγωνίζονται για κάτι καλύτερο από αυτό που βρήκαν από την προηγούμενη γενιά. Υπάρχουν χώρες στις οποίες τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα, υπάρχουν και χώρες που είναι σαφώς χειρότερα από την Ελλάδα. Υπάρχουν πόλεις μέσα στις ίδιες τις χώρες που η κατάσταση είναι καλύτερη και πόλεις που η κατάσταση είναι χειρότερη. Δεν είναι όλα άριστα στην υπόλοιπη Ευρώπη και όλα «μαύρα» ή χειρότερα στην Ελλάδα. Έχουμε συνηθίσει με μια ευκολία να λέμε «τι φοβερά που είναι έξω τα πράγματα, όλα λειτουργούν ρολόι». Αυτό, φυσικά, δεν πρέπει να μας εφησυχάζει, αλλά αντίθετα πρέπει να μας ανησυχεί.
Έχουμε μια ψευδή εικόνα για το τι ισχύει, χρειάζεται να δούμε την πραγματική εικόνα και μαζί με τις άλλες χώρες να αγωνιστούμε για την καλύτερη - όχι ενσωμάτωση, αλλά διεύρυνση και κατανόηση του τι σημαίνει άνθρωπος.
Δεν χρησιμοποιώ τη λέξη ενσωμάτωση, γιατί σημαίνει ότι έναν ανάπηρο άνθρωπο τον έχεις απέναντί σου και πας να τον βάλεις κάπου. Χρειάζεται να προσδιορίσουμε ξανά, και να αναλογιστούμε τελικά, το τι σημαίνει άνθρωπος. Για μένα, όταν δώσεις τις κατάλληλες υπηρεσίες, αλλάξεις νοοτροπίες και φέρεις και μια σωστή χρηματοδότηση, γίνεται. Εσύ είσαι μελαχρινή, εγώ χρησιμοποιώ αμαξίδιο. Δεν πρέπει ούτε το ένα ούτε το άλλο να είναι εμπόδιο, είναι χαρακτηριστικά μας. Όμως, γιατί το αμαξίδιό μου, ακόμα και το 2024 θεωρείται εμπόδιο; Αυτό πρέπει να αλλάξουμε, τη νοοτροπία της σκέψης ότι είναι εμπόδιο και είναι «κακό». Εγώ είμαι ευρωβουλευτής, αλλά δεν είμαι μόνο εγώ κατάλληλος για ευρωβουλευτής, εκεί έξω υπάρχουν πολλοί σαν εμένα, οι οποίοι είναι ικανότατοι. Γιατί να τους αφαιρείται το δικαίωμα από τη ζωή, από την κοινωνία, από την εργασία, από την εκπαίδευση, από το να είναι αυτό που θέλουν;
Αυτό το κάνουν οι άνθρωποι, αλλά οι άνθρωποι μπορούν και να το αλλάξουν.
Εάν θέλεις να δεις ένα καλό παράδειγμα του τι σημαίνει αναπηρία στην Ελλάδα, πήγαινε στην Κομοτηνή. Εκεί, έχουν διαμορφώσει εξαιρετικά το περιβάλλον και τον τρόπο λειτουργίας για να είναι φιλικός ο τόπος στα άτομα με αναπηρία. Μετακομίζουν ανάπηροι ακόμα και από άλλες περιοχές, από Αθήνα, Θεσσαλονίκη, για να ζήσουν εκεί γιατί έχουν βιώσει το ότι μπορούν να είναι ελεύθεροι. Αυτό, μπορεί να λειτουργήσει σε ολόκληρη την Ελλάδα και πρέπει να το προσπαθήσουμε όλοι.
Γιατί είναι σημαντικές οι ευρωεκλογές; Γιατί πρέπει να ψηφίσουμε στις ευρωπαϊκές εκλογές το 2024;
Δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει αυτή η ερώτηση, δεν θα έπρεπε καν να το συζητάμε. Γιατί έχουμε εκλογές, είναι τόσο απλή η απάντηση. Είναι μια δημοκρατική διαδικασία που για να μπορέσουν οι άνθρωποι να έχουν αυτό το σύστημα απόφασης, δόθηκαν μάχες. Άρα, με αυτό το σκεπτικό, δεν θα έπρεπε να υπάρχει αυτή η ερώτηση.
Είναι κάτι που αφορά τον τόπο μας, αφορά τη χώρα μας, αφορά τη χώρα μας μέσα στην Ευρώπη, αφορά τη θέση που θέλουμε να έχει αυτή η χώρα μέσα στην Ευρώπη. Έχουμε περάσει μεγάλες διακυμάνσεις, έχουμε βιώσει απουσία σεβασμού στο ποιοι είμαστε, κυνηγάγαμε το «αγαπήστε μας» - με μια γενική έννοια, το «προσέξτε μας», το «δείτε μας», αυτό δεν αξίζει για την Ελλάδα. Τα τελευταία 5 χρόνια έχουμε πετύχει πράγματα κι έχει αλλάξει η εικόνα της Ελλάδας. Γινόμαστε σεβαστοί, ακουγόμαστε, καθόμαστε στο ίδιο «τραπέζι» των διαπραγματεύσεων και έχουμε θέσεις, έχουμε απόψεις, έχουμε να πούμε κάτι καινοτόμο, κάτι καινούργιο, έχουμε τη δυνατότητα να οδηγήσουμε κι εμείς με τις δυνάμεις μας προς τα κάπου την Ευρώπη, γι’ αυτό πρέπει να ψηφίσουμε.
Να πάμε να ψηφίσουμε για να δείξουμε ποια Ελλάδα θέλουμε, πρώτον μέσα στην Ευρώπη, αλλά και ποια Ευρώπη θέλουμε στον κόσμο.
Γιατί δεν είμαστε μόνοι μας, μακάρι όλος ο κόσμος να ήταν μία Ευρώπη. Θα ήταν πολύ ωραία τα πράγματα, αλλά δεν είναι έτσι. Αυτήν τη στιγμή γίνονται δύο πόλεμοι στην περιοχή μας, οικονομικά πληττόμαστε από άλλες δυνάμεις – αναπτυσσόμενες και ανεπτυγμένες, αρά η Ευρώπη πρέπει να δει τι θα κάνει και να το κάνει στέρεα.
Σε ό,τι αφορά στο θέμα της ισότητας των φύλων, ποιες δράσεις αναλαμβάνονται σε επίπεδο Ε.Ε. για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών και πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι πολιτικές αυτές εφαρμόζονται αποτελεσματικά στην Ελλάδα;
Ψηφίσαμε πολύ πρόσφατα έναν πολύ ωραίο νόμο, τη μισθολογική διαφάνεια. Ανεξάρτητα των χαρακτηριστικών, όπως το φύλο, ό,τι εργάζεσαι, τόσα πληρώνεσαι, γιατί είχε φανεί πολύ έντονα αυτό το μισθολογικό χάσμα. Αυτό ψηφίστηκε και θα εφαρμοστεί. Είναι οδηγία που θα έρθει να ενσωματωθεί και στην Ελληνική νομοθεσία.
Η εργασία διαδραματίζει καθοριστικό παράγοντα στη ζωή κάθε ανθρώπου και πρέπει να είναι το προπύργιο για να καταρρίψουμε κάθε ανισότητα.
Ο καθένας, πρέπει και χρειάζεται να βρίσκεται σε ένα σωστό εργασιακό περιβάλλον. Πρέπει να γίνει αναθεώρηση, για άτομα με αναπηρίες ειδικά, πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες προσαρμογές έτσι ώστε να φύγουμε από τη σκέψη της «προστατευόμενης εργασίας» και να πάμε σε ένα άλλο περιβάλλον εργασίας.
Επίσης, υπάρχει μια πολύ ωραία οδηγία, το «Women on Boards», η οποία λέει ότι εάν είσαι εισηγμένη εταιρεία στο χρηματιστήριο εντός της Ε.Ε., πρέπει να έχεις 40%-60% στο διοικητικό συμβούλιο με εκπροσώπηση γυναικών. Πρέπει να είναι εξισορροπημένα. Η Ε.Ε. έχει πάρει πάρα πολύ σοβαρά ο θέμα της ισότητας, ειδικά μεταξύ των φύλων, και φέρνει όλο και πιο εντατικά οδηγίες και κανονισμούς που οδηγούν στην κατάληψη της όποιας ανισότητας.
Πώς οραματίζεστε μελλοντικά την Ευρώπη; Σε μερικά χρόνια από τώρα, πώς θα θέλατε να έχει αλλάξει;
Πάρα πολύ. Θα ήθελα να γίνει πιο ευκίνητη, να αποφασίζει πιο γρήγορα, να αποφασίζει για όλους. Για μένα, πολύ σπουδαίο είναι επίσης να καταφέρουμε να αποκτήσουμε τη συνείδηση ότι είμαστε Ευρωπαίοι. Ναι, την εθνική μας ταυτότητα δεν θα την αφήσουμε ποτέ, είμαστε Έλληνες, αλλά μπορεί να μπει δίπλα το Ευρωπαίοι. Ωστόσο, για να συνειδητοποιήσουμε – και οι επόμενες γενιές, ότι ανήκουμε και κάπου αλλού, πρέπει κάπως αυτό να προσδιορίζεται.
Θέλω να δω μια Ευρώπη η οποία αποφασίζει για τα εξωτερικά της σύνορα, ενδιαφέρεται για να εξωτερικά της σύνορα, κατανοεί ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε δεν μπορεί να είναι μόνο ελληνικά, ότι για τα προϊόντα που είναι ακριβά δεν πρέπει να αφήνουμε τις αγορές να επηρεάζονται μόνο από το μέγεθός μας ενώ βρισκόμαστε σε μια ενιαία αγορά – κι αυτό είναι κάτι που αναλύθηκε και μέσα από το γράμμα του πρωθυπουργού στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αυτά, χρειάζονται για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε και να μη δίνεται η ευκαιρία στον λαϊκισμό και στη διάσπαση της Ευρώπης από στην ακροδεξιά, πρέπει να δούμε πώς θα ενωθούμε ακόμα περισσότερο.
Όχι μόνο να ενωθούμε από ένα νόμισμα, το οποίο φυσικά έχει μεγάλη αξία, αλλά να ενωθούμε και στην αγορά των προϊόντων, στα υγεινομικά συστήματα, στην εξωτερική μας πολιτική - να είναι κοινή και ενιαία, στο φορολογικό κομμάτι, στα εργασιακά και σε πολλά άλλα ζητήματα. Είναι πολλά, αλλά εάν θέλουμε να δούμε μια Ευρώπη να ευημερεί και να υπάρχει, πρέπει αυτή η Ένωση - έτσι όπως την οραματίστηκαν οι πρωτεργάτες της Ε.Ε. να κινηθεί με πιο γρήγορο ρυθμό.
