Μια συζήτηση με την multimedia artist Παυλίνα Βαγιωνή: «Ζούμε σ’ έναν τεχνοκρατικό κόσμο αλλά η ψυχή μας ζητάει το μαγικό»
Τόνια Τζάφερη
6 Ιανουαρίου 2023
Η λίστα με όλα εκείνα τα ενδιαφέροντα στοιχεία που μας τράβηξαν την προσοχή στο έργο της multimedia artist Παυλίνας Βαγιωνή θα μπορούσε να συνεχιστεί για πολύ ακόμη. Αντ' αυτού όμως, είπαμε να την αφήσουμε καλύτερα να μας τα παρουσιάσει η ίδια, μέσα από μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί της.
Η Παυλίνα Βαγιωνή είναι ένας άνθρωπος που θέτει την τέχνη πολύ υψηλά στις προτεραιότητες της ζωής της και αυτό γιατί σύμφωνα με την ίδια, «η γλώσσα της τέχνης επικοινωνεί απευθείας με την ουσία του εαυτού μας». Η αισθητική της είναι πολύπλευρη, γι’ αυτό και της αρέσει να συνδυάζει τις διάφορες μορφές τέχνης, κρατώντας τη δική της μέθοδο της δημιουργίας πάντα ίδια.
Στους καλλιτέχνες που ξεχωρίζει είναι η Chiharu Shiota, εξαιτίας της θεατρικότητάς που έχουν τα έργα της, ενώ για το τέλος μας αφήνει με μια φράση που μας αποτυπώθηκε έντονα:
«Το να έχεις απλά ταλέντο δεν θα σε πάει πουθενά αν δεν δεσμευτείς να υπηρετείς καθημερινά την τέχνη σου».
Τι σημαίνει για εσένα τέχνη; Και πώς αποφάσισες να ασχοληθείς επαγγελματικά με αυτήν;
Είναι το μέσο με το οποίο μπορώ να συνδεθώ καλύτερα και ουσιαστικότερα με τους ανθρώπους γύρω μου. Το υλικό της τέχνης, είτε είναι το χρώμα, είτε ο ήχος, η φόρμα, η κίνηση, το φως , η σκιά, ο όγκος, η γραμμή, διεισδύουν μέσα μας σε βαθύτερο επίπεδο από το συνειδητό. Η γλώσσα της τέχνης επικοινωνεί απευθείας με την ουσία του εαυτού μας και γι αυτό μας δημιουργεί συναισθηματικές και πνευματικές συγκινήσεις. Η απόφασή μου να ασχοληθώ επαγγελματικά με αυτήν ήρθε αφού είχα αποκτήσει αρκετές εμπειρίες ζωής και κατάλαβα ότι για να ζήσω μια αυθεντική και πλήρη ζωή, πρέπει να αποδεχτώ και να ακολουθήσω τη φύση μου. Γι αυτό και με ενδιαφέρει πολύ η ιδέα της μεταμόρφωσης και η διαδρομή προς την αυτοπραγμάτωσή μας.
Ένα από τα στοιχεία για τα οποία η τέχνη σου έχει ξεχωρίσει, είναι η πολυμεσικότητα που επικρατεί στα έργα σου. Πώς πήρες την απόφαση να ασχοληθείς με τα πολυμεσικά έργα, αλλά και πόσο δύσκολο είναι να συνδυάσεις σε ένα έργο πολλά διαφορετικά media;
Δεν ήταν μια προγραμματισμένη απόφαση αλλά προέκυψε σταδιακά επειδή έκανα παράλληλες σπουδές στη μουσική με τα εικαστικά και ήθελα να συνδυάσω τις δύο τέχνες. Μετά κατάλαβα ότι μου αρέσει η πολυπλοκότητα και πρόσθετα όλο και περισσότερα υλικά στα έργα μου. Η έννοια της δυσκολίας είναι υποκειμενική γιατί μ’ αρέσει να βγαίνω έξω από το comfort zone μου.
Ποια ήταν η εμπειρία σου με τη δημιουργία ΝFTs ως μέσο έκφρασης; Πώς βλέπεις το μέλλον των NFTs γενικά;
Σαν διαδικασία ήταν πανεύκολη γιατί το τεχνικό κομμάτι και η φιλοξενία του έργου γίνεται από την πλατφόρμα PINSL με την οποία συνεργάζομαι. Το ψηφιακό υλικό το είχα φτιάξει πιο πριν και απλά μπήκε ο κώδικας επάνω ο οποίος κατοχυρώνει εμένα ως δημιουργό και τον μελλοντικό ιδιοκτήτη του έργου. Το μέλλον των NFTs είναι ευοίωνο γιατί γινόμαστε όλο και πιο ψηφιακοί στη ζωή μας. Οι ακραίες διακυμάνσεις τιμών στα έργα που παρατηρούμε είναι απλά διορθώσεις της αγοράς γιατί δεν έχει ωριμάσει ακόμη. Επίσης το Web 3.0 είναι υπό εξέλιξη αλλά το περιμένουμε μέσα σ’ αυτή τη δεκαετία και σίγουρα θα αλλάξει την αντίληψή μας ως προς τα ΝFTs.
Ποια είναι η βασική πηγή έμπνευσής σου;
Εμπνέομαι από το άρρητο, το κρυφό, το μυστηριώδες. Με άλλα λόγια από αυτό που υπάρχει μέσα στους μύθους. Όσο πιο πολύ ασχολούμαι με αυτούς, τόσο πιο πολύ τους θεωρώ αναγκαίους σήμερα. Ζούμε σ’ έναν κόσμο τεχνοκρατικό, πρακτικό και ορθολογιστικό αλλά η ψυχή μας ζητάει το μαγικό. Είναι τυχαίο ότι ο άνθρωπος του 21ου αιώνα ζει περισσότερο αποξενωμένος και με λιγότερη σύνδεση με τους συνανθρώπους του, τα ζώα και το περιβάλλον σε σχέση με τον άνθρωπο των αρχαίων πολιτισμών; Τα μυθολογικά θέματα δεν είναι απλά όμορφες ιστορίες αλλά κώδικες και σύμβολα. Αυτή η «γλώσσα» είναι κατανοητή από το υποσυνείδητό μας.
Πώς είναι να μοιράζεις τη ζωή σου ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ελλάδα; Τι σου έχει προσφέρει η κάθε χώρα, δημιουργικά και ποιες σημαντικές διαφορές έχεις διακρίνει ανάμεσά τους;
Η ζωή μου νομίζω θα γίνεται όλο και πιο νομαδική όσο προχωράω την πρακτική μου γιατί υπάρχουν πολλές χώρες όπου θα ήθελα να κάνω είτε ένα art residency είτε κάποιο project. Προς το παρόν πηγαινοέρχομαι ανάμεσα σ’ αυτές τις δυο. Δεν με δυσκολεύει ν’ αλλάζω περιβάλλον επειδή ταξιδεύω από μικρή. Ειδικότερα στο Houston, στην πολιτεία του Τέξας όπου έχω το δεύτερο εργαστήριό μου, οι άνθρωποι έχουν παρόμοια ιδιοσυγκρασία με τους Έλληνες. Όσον αφορά το δημιουργικό κομμάτι, η Ελλάδα διαμόρφωσε τον τρόπο σκέψης μου και την πρακτική μου. Σπούδασα στην ΑΣΚΤ Αθηνών και οι μέντορές μου είναι στην Ελλάδα. Επίσης είναι η πατρίδα μου. Η Αμερική από την άλλη είναι μια χώρα όπου η ιδιωτική πρωτοβουλία παίζει πιο σημαντικό ρόλο από την κρατική. Μια καλή ιδέα θα χρηματοδοτηθεί και θα υλοποιηθεί πιο γρήγορα απ’ ότι να περάσει μέσα από δημόσιες υπηρεσίες. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας ταιριάζει σε ανθρώπους που έχουν πιο ενεργητική στάση ζωής. Επίσης μου αρέσει το γεγονός ότι υπάρχει ένα πολύ οργανωμένο πλαίσιο για τους καλλιτέχνες εκεί.
Ποιοι καλλιτέχνες σε εμπνέουν και με ποιον θα ήθελες να συνεργαστείς μια μέρα;
Μου αρέσουν πολύ τα έργα της Chiharu Shiota για την θεατρικότητά τους. Τα έργα της Kiki Smith για τις αναφορές στα ζώα και τη φύση. Αλλά ιδανικά θα ήθελα να κάνω μια συνεργασία όχι με κάποια εικαστικό αλλά με μουσικούς ώστε να λειτουργήσουμε συμπληρωματικά.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου ως καλλιτέχνης; Ετοιμάζεις κάποια έκθεση στην Αθήνα;
Μόλις τελείωσε η πρώτη μου ατομική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Καππάτος στην Αθήνα με θέμα τις Σειρήνες. Αυτή τη στιγμή μελετώ την Μέδουσα και τον Πρωτέα. Η έρευνα θα με οδηγήσει σε καινούργιες ιδέες και υλικά. Μ’ αυτό τον τρόπο εξελίσσω συνεχώς την πρακτική μου.
Υπάρχει κάποιο έργο τέχνης που σε σημάδεψε;
Όχι, οι προτιμήσεις μου αλλάζουν καθώς αλλάζω κι εγώ ως άνθρωπος. Για κάποιο λόγο όμως, τα έργα που μου προκαλούν τα πιο έντονα συναισθήματα είναι τα μουσικά. Και τώρα που το σκέφτομαι με αφορμή την ερώτηση αυτή, ακόμη και κάποια εικαστικά έργα που μου έρχονται στο μυαλό, πάλι μουσική είχαν μέσα.
Τι θα συμβούλευες κάποιον που θέλει να ασχοληθεί επαγγελματικά με την τέχνη και ειδικά με τον χώρο στον οποίο κινείσαι εσύ;
Από την στιγμή που θα το πάρει απόφαση να ασχοληθεί επαγγελματικά, θα πρέπει να αφοσιωθεί σ’ αυτήν. Το να έχεις απλά ταλέντο δεν θα σε πάει πουθενά αν δεν δεσμευτείς να υπηρετείς καθημερινά την τέχνη σου.