Ο Γιάννης Λεβέντης των εκδόσεων "Κάκτος" μας μιλά για τη νέα σειρά παιδικών βιβλίων σε αφήγηση Ελλήνων ηθοποιών
Τόνια Τζάφερη
21 Φεβρουαρίου 2023
Ομολογουμένως η συγκεκριμένη δράση κέντρισε την προσοχή γονέων (και μη) και όχι άδικα. Αφορά κυρίως τους μικρούς αναγνώστες, οι οποίοι έχουν πλέον την ευκαιρία να γνωρίσουν και να έρθουν κοντά με έργα της ελληνικής γραμματείας και να αποκτήσουν όλη τη γνώση που αυτά έχουν να τους προσφέρουν.
Αυτό μπορούν να το καταφέρουν όχι μόνο μέσω της ανάγνωσης, αλλά και μέσω του ακουστικού υλικού, το οποίο έχει δημιουργήσει ο γνωστός εκδοτικός οίκος με Έλληνες καλλιτέχνες και ηθοποιούς. Οι καλλιτέχνες γνωρίζουν σε βάθος τα πρωτότυπα κείμενα και μπορούν να μεταδώσουν στα παιδιά σημαντικές ιδέες και έννοιες με τρόπο σχεδόν βιωματικό.
Για αρχή έχουν κυκλοφορήσει 3 βιβλία από τη σειρά «Τα παιδιά διαβάζουν αρχαίους», ενώ θα ακολουθήσουν και άλλα.
Η Μυρτώ Αλικάκη διασκευάζει και αφηγείται το σπουδαίο έργο του Ευριπίδη, Βάκχες.
Η Στεφανία Γουλιώτη διασκευάζει και αφηγείται την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, και η Άννη Θεοχάρη «Το δαχτυλίδι του Πολυκράτη», του Ηρόδοτου.
Πρόκειται για ένα πρωτοπόρο βήμα, το οποίο μέχρι στιγμής δεν είχαμε συναντήσει σε εγχώριους εκδοτικούς οίκους. Γι' αυτό και συζητήσαμε μαζί με τον ιδιοκτήτη των εκδόσεων Κάκτος, κ. Γιάννη Λεβέντη, σχετικά με τη συγκεκριμένη δράση αλλά και την ευρύτερη αξία του παιδικού βιβλίου.
«Τα παιδιά διαβάζουν αρχαίους»
«Στη συγκεκριμένη δράση ουσιαστικά διασκευάζουμε το πρωτόλειο κείμενο των αρχαίων Ελλήνων», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Λεβέντης και συνεχίζει:
«Κάνουμε ένα adaptation, ώστε να είναι κατάλληλα για παιδιά άνω των 5 ετών. Τα βιβλία αυτά όμως, διαβάζονται και από ενήλικες, όπως τους γονείς, οι οποίοι μπορεί να μην είχαν διαβάσει στο παρελθόν την Πολιτεία του Πλάτωνα, ή άλλα θεατρικά έργα των αρχαίων».
«Δυστυχώς υπάρχουν κλασσικά αρχαιοελληνικά έργα, τα οποία ο μέσος Έλληνας δεν τα έχει διαβάσει»
«Επομένως είναι μια πολύ καλή εισαγωγή τα συγκεκριμένα βιβλία, ακόμη και για ενήλικες για να μπουν στη συνέχεια στα πρωτότυπα», μας εξηγεί.
«Έχουμε δει από γονείς να αγοράζουν τα συγκεκριμένα βιβλία για τα παιδιά τους και τελικά να τα διαβάζουν και οι ίδιοι, για να έχουν μια πρώτη επαφή με τα έργα».
Όπως δηλώνει ο κ. Γιάννης Λεβέντης, η σειρά δεν θα περιοριστεί μόνο σε αυτά τα 3 έργα. «Αυτή η σειρά των βιβλίων αποτελείται από 3 βιβλία, ενώ μέσα στο 2023 θα ακολουθήσουν αλλά 3 με 4», αποκαλύπτει.
«Σκοπός είναι να γίνει μια σειρά άνω των 150 - 200 βιβλίων. Όλη η βιβλιοθήκη των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων να υπάρχει σε παιδικό βιβλίο. Είναι κάτι το οποίο δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα, δεν έχει ξαναγίνει στον κόσμο τα τελευταία 2,000 χρόνια. Μπορεί κάποιοι να χαρακτηρίζουν την προσπάθεια ουτοπιστική ή αδύνατη, αλλά σας διαβεβαιώ ότι θα γίνει», δηλώνει σχετικά με τη νέα δράση.
Σχετικά με το όραμα του οίκου πίσω από μια τέτοια πρωτοπόρα δράση, μας εξηγεί:
«Το δικό μας όραμα είναι να φέρουμε τα παιδιά κοντά στον μαγικό κόσμο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας» απαντά. «Σε όλη αυτή τη σκέψη, τη σοφία, στον πλούτο που έχουν τα αρχαία έργα -αλλά με ένα ομαλό και δόκιμο τρόπο όμως. Έτσι ώστε τα παιδιά να έχουν επαφή από νωρίς με τη γνώση αυτή», συμπληρώνει ο κ. Λεβέντης ο οποίος είναι στον χώρο των εκδόσεων από το 1996.
Από τη συζήτηση μας ωστόσο, δεν λείπει και ένας σημαντικός προβληματισμός. «Γιατί δεν έχει εκδοθεί το πρωτότυπο έργο των αρχαίων, και έπρεπε να έρθει μια ιδιωτική εταιρεία για να πραγματοποιήσει κάτι τέτοιο;» αναρωτιέται ο κ. Λεβέντης. «Την ώρα που αυτό ίσως να ήταν υποχρέωση του επίσημου ελληνικού κράτους, της Ακαδημίας Αθηνών ή των ελληνικών πανεπιστημίων και υπουργείων. Είναι ένας πλούτος που ποτέ δεν κεφαλαιοποιήθηκε από το ίδιο το ελληνικό κράτος», σημειώνει.
Η ιδέα της διασκευής των ελληνικών έργων σε ηχητικό υλικό, από Έλληνες καλλιτέχνες
«Όταν ένα παιδί είναι για παράδειγμα λίγο "αναστατωμένο", το ηχητικό υλικό μπορεί να το ηρεμήσει. Το ακουστικό βιβλίο βοηθά και τον γονέα. Αυτό τουλάχιστον μας εκφράζουν οι ίδιοι», αναφέρει ο κ. Λεβέντης.
«Η σειρά βέβαια κυκλοφορεί εδώ και δυο μήνες, οπότε είναι νωρίς να καταλήξουμε σε συμπεράσματα». «Με τις πρώτες ενδείξεις το ακουστικό βιβλίο φαίνεται να λειτουργεί πολύ καλά -οι φωνές των καλλιτεχνών ηρεμούν το παιδί και το ελκύουν».
Στην πορεία, η συζήτηση μας είχε να κάνει με τη σημασία του παιδικού βιβλίου και την αξία του έντυπου ακόμα και στην εποχή της τεχνολογίας. Πόσο σημαντικά είναι είναι λοιπόν τα παιδικά βιβλία και παραμύθια στο σήμερα;
«Προκειμένου να εκπαιδευτεί ο άνθρωπος, ξεκινάει από εκεί -οπότε είναι καθοριστικά. Μπορεί να υπάρχει η τεχνολογία και η οθόνη στη διάθεση μας, όμως θεωρώ πως πρέπει να βοηθήσουμε και να ενισχύσουμε τα παιδιά να παραμείνουν στο έντυπο. Αυτή είναι δική μου εκτίμηση και της ομάδας, χωρίς φυσικά να παραγνωρίζουμε και την πραγματικότητα», εξηγεί.
«Το βιβλίο δίνει γνώση. Το ηλεκτρονικό μέσο δίνει απλώς πληροφορία»
«Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να σταματήσουμε την επαφή των παιδιών με τα νέα μέσα, αλλά ταυτόχρονα οφείλουμε να περιορίσουμε τη χρήση τους. Και ένα καλό εργαλείο για να το πετύχουμε αυτό, είναι το έντυπο. Το βιβλίο, δίνει γνώση- το ηλεκτρονικό μέσο δίνει απλώς πληροφορία».
«Ένα βιβλίο διαμορφώνει χαρακτήρα» συνεχίζει. «Μέσω αυτού, ένα παιδί μπορεί να εξασκεί τη φαντασία και την κριτική του ικανότητα, να αποκτά γνώση. Κάτι το οποίο μια οθόνη δεν σε αφήνει να το κάνεις».
«Θέλουμε τουλάχιστον να υπάρχουν κάποια βασικά στοιχεία στα βιβλία μας, τα οποία τα παιδιά θα τα χρησιμοποιήσουν αργότερα είτε έστω στο σχολείο, είτε στην μετέπειτα καριέρα τους. Να αποκτήσουν δηλαδή μια οικειότητα με την ελληνική γραμματεία- να έχουν ακούσει για τον Αριστοτέλη ή για την Πολιτεία του Πλάτωνα πριν φτάσουν στο σχολείο».
Στην ερώτηση μου, για τα 3 βιβλία που έχει ξεχωρίσει ο κ. Λεβέντης, από γυναίκες συγγραφείς, αλλά και το λόγο που τα επιλέγει, η απάντηση του ήρθε γρήγορα και χωρίς πολλή σκέψη:
«Θα ξεκινήσω από την Σαπφώ και τα ποιήματα της».
«Μετά στο μυαλό μου έρχεται το "Γίνε άτρωτος" της Εύης Πούμπουρα, γιατί είναι ένα βιβλίο το οποίο βοηθά τους ανθρώπους να γίνουν σωστοί επαγγελματίες και καλοί ηγέτες», συμπληρώνει ο εκδότης.
«Τρίτο, έχω ξεχωρίσει το βιβλίο της Μαλβίνας Κάραλη, με τίτλο "Ο έρωτας και άλλες πολεμικές τέχνες" - γιατί είναι ένα βιβλίο το οποίο αποτυπώνει μια ολόκληρη εποχή. Πρόκειται για ένα χρονογράφημα μιας εποχής και μέσα σε αυτό, ένας αναγνώστης μπορεί να αντλήσει πολλές πληροφορίες, πάντα με αυτό το πολύ ιδιαίτερο ύφος της Μαλβίνας», καταλήγει.
«Το βιβλίο έχει δεσπόζουσα θέση στη ζωή των ανθρώπων»
«Η εκδοτική βιομηχανία παραμένει πάρα πολύ δυνατή», μου λέει ο κ. Λεβέντης για τη θέση του βιβλίου στη ζωή μας, σήμερα. «Πρόσφατα βρέθηκα και στην έκθεση της Φρανκφούρτης και αυτό ακριβώς αποτυπώνεται τόσο στις ευρωπαϊκές αλλά και στις διεθνείς αγορές. Το βιβλίο πάει καλά. Και παρότι πολλοί θεωρούσαν πως με τα ψηφιακά μέσα, ο ρόλος του βιβλίου θα υποβαθμιζόταν, οι αριθμοί δεν μας δείχνουν κάτι τέτοιο. Ίσα ίσα βλέπουμε μια τεράστια γκάμα συγγραφέων και κατηγοριών, ανοίγοντας «τη βεντάλια» του βιβλίου, ακόμη περισσότερο», παρατηρεί ο κ. Λεβέντης.
Έχοντας κατά νου αρκετούς νέους συγγραφείς, που ονειρεύονται κάποια στιγμή να δουν το έργο τους στα βιβλιοπωλεία, του ζητάω μερικές συμβουλές που θα έδινε σε έναν νέο συγγραφέα, ο οποίος επιθυμεί να εκδοθεί και το δικό του έργο.
«Να είναι αυθεντικός», απαντά ο κ. Λεβέντης αποστομωτικά.
«Οι περισσότεροι συγγραφείς αναλύουν και "χτενίζουν" υπερβολικά πολύ το έργο τους, και έτσι κινδυνεύουν να χάσουν το αυθεντικό ύφος τους. Άλλωστε τα πιο raw και ακατέργαστα κείμενα, έχουμε δει και στο παρελθόν, πως γίνονται πολύ μεγάλες επιτυχίες. Επίσης δεν χρειάζεται να προσπαθούν να κάνουν κάτι, το πολύ ιδιαίτερο. Μη μπαίνουμε στη διαδικασία να κάνουμε κάτι συγκλονιστικά καλό και καινοτόμο- μπορούμε να επανεφευρίσκουμε- «re- invent a wheel», όπως θα λέγαμε», συμπληρώνει.
«Αποτύπωσε αυτό που νιώθεις σε ένα χαρτί και από κει και πέρα, άφησε το να πάρει το δρόμο του»
«Μπορεί να ακούγεται πως αυτός είναι ο εύκολος δρόμος, αλλά στην ουσία αυτός είναι ο δύσκολος. Δεν θα το πετύχεις αν προσπαθείς να γράψεις κάτι το οποίο δεν έχει ξαναυπάρξει».
Λίγο πριν κλείσουμε την συζήτηση μας με τον κύριο Λεβέντη, οι βλέψεις μας κοιτούν μπροστά και στο νέο έτος, αλλά και όλα όσα ετοιμάζουν οι εκδόσεις Κάκτος για το 2023.
«Έχουμε ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα στο κομμάτι των παιδικών βιβλίων. Μπαίνουμε πολύ δυναμικά σε αυτό το κομμάτι. Σχεδόν το 50% της εκδοτικής παραγωγής αφορά το παιδικό βιβλίο. Έπειτα να περιμένετε φυσικά και ελληνική λογοτεχνία, όπως επίσης και 2 - 3 δοκίμια, τα οποία θα στιγματίσουν την ελληνική εκδοτική παραγωγή».
Τα 5 διαχρονικα βιβλία, που καθένας μας οφείλει να διαβάσει, σύμφωνα με τον κ. Λεβέντη
«Το πρώτο είναι του Rachel Taleb, με τίτλο "Βlack Swan". Είναι ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία που έχω διαβάσει. Σου τονίζει πως πρέπει πάντα να είσαι προετοιμασμένος για το αναπάντεχο. Γι' αυτό το οποίο δεν αναμένεις- είτε αυτό είναι στο επιχειρείν, είτε στη ζωή. Οφείλεις να είσαι προετοιμασμένος τόσο για το θετικό, όσο και για το αρνητικό αποτέλεσμα στη ζωή. Σίγουρα κάποια στιγμή το αναπάντεχο θα σου χτυπήσει την πόρτα και εκεί είναι που πρέπει να αντιδράσεις με ψυχραιμία. Ας πάρουμε παράδειγμα την πανδημία. Ποιος ήταν προετοιμασμένος για κάτι τέτοιο; Πάρα το γεγονός πως υπήρχαν σημάδια από μελετητές και επιστήμονες».
Επόμενο βιβλίο, το "1984", όπως και η "Φάρμα των Ζώων" και τα δύο από τον Orwell- γιατί μέχρι και σήμερα πολύ συχνά και τακτικά επανέρχομαι σε αυτά τα βιβλία του.
Σημαντικό βιβλίο για εμένα είναι και το "Ποιος σκότωσε τον Όμηρο" του Victor Davis Hanson, το οποίο ουσιαστικά πραγματεύεται τον θάνατο της κλασικής παιδείας πριν από μια 15ετια, και όπως φαίνεται αυτό αποδεικνύεται. Δηλαδή όντως ο κόσμος οδεύει προς αυτή την κατεύθυνση, βλέπουμε να περιορίζονται οι κλασσικές σπουδές και αυτό δεν είναι ευχάριστο.
Και τέλος θα έλεγα τα "Meditations" του Μάρκου Αυρηλίου. Είναι κείμενα πολύ δυνατά σχετικά με την αυτοβελτίωση και την αυτοβοήθεια. Άλλωστε πάρα πολλοί σύγχρονοι συγγραφείς πατάνε σε τέτοια έργα, για να δημιουργήσουν κάτι καινούργιο».
Μπορείς να βρεις την νέα σειρά «Τα παιδιά διαβάζουν αρχαίους» στο kaktos.gr
