UPDATE

Ιμάν Χελίφ: Η απάντηση της ΔΟΕ για τη συμμετοχή της intersex πυγμάχου που προκάλεσε αντιδράσεις


Ελένη Μπεζιριάνογλου

2 Αυγούστου 2024

Imane Khelif Olympic Games 2024
© Getty Images/ Richard Pelham
Μετά τον αγώνα με την ιταλίδα, Άντζελα Καρίνι, που κράτησε μόλις 46 δευτερόλεπτα, όλοι συζητούσαν τη συμμετοχή της Ιμάν Χελίφ

Το πιο viral βίντεο της χθεσινής ημέρας πρέπει να ήταν με διαφορά ο αγώνας πυγμαχίας ανάμεσα στην Αλγερινή Ιμάν Χελίφ και την Ιταλίδα Άντζελα Καρίνι, η οποία εγκατέλειψε τον αγώνα μετά από 46 δευτερόλεπτα γιατί όπως είπε «ένιωσα έναν έντονο πόνο στη μύτη, και με την ωριμότητα ενός πυγμάχου είπα "αρκετά", γιατί δεν ήθελα, δεν ήθελα, δεν μπορούσα να τελειώσω τον αγώνα».

Έντονες αντιδράσεις ήρθαν από παντού σχετικά με το αν η Ολυμπιακή Επιτροπή έπρεπε να έχει επιτρέψει στην Κελίφ, που οι πρώτες πληροφορίες ανέφεραν ως τρανς, τη συμμετοχή της στη γυναικεία πυγμαχία. Είχε, άλλωστε, αποκλειστεί το 2023 από τη Διεθνή Ομοσπονδία Πυγμαχίας γιατί απέτυχε στο τεστ καταλληλότητας φύλου. Στη συνέχεια, διευκρινίστηκε ότι η Ιμάν Χελίφ είναι intersex -είναι γυναίκα με διαφοροποιήσεις στην Ανάπτυξη του Φύλου (DSD).

Η ιταλίδα αντίπαλός της σχολίασε: «πάντα προσπάθησα να συμπεριφέρομαι με τιμή, πάντα εκπροσωπούσα τη χώρα μου με πίστη. Αυτή τη φορά δεν τα κατάφερα γιατί δεν μπορούσα να συνεχίσω τον αγώνα. Ανεξαρτήτως του ατόμου που είχα απέναντί μου, κάτι που δεν με ενδιαφέρει, ανεξαρτήτως όλου του θορύβου, ήθελα μόνο να κερδίσω. Ήθελα να αντιμετωπίσω το άτομο που είχα μπροστά μου και να παλέψω. Δεν είναι ήττα για μένα – για μένα, αν μπεις στο ρινγκ, έχεις ήδη κερδίσει, ανεξαρτήτως όλων των άλλων. Δεν είμαι εδώ για να κρίνω. Δεν είναι δική μου δουλειά να πω αν είναι δίκαιο ή άδικο. Απλά έκανα τη δουλειά μου. Κατάφερα να φύγω με το κεφάλι ψηλά. Είμαι ώριμη γυναίκα· όταν νιώθω ότι δεν μπορώ να συνεχίσω, δεν είναι παραίτηση, είναι αξιοπρέπεια να πω "αρκετά". Ήμουν πεπεισμένη ότι θα κερδίσω, ήμουν συγκεντρωμένη, ήρεμη. Αλλά αυτές οι γροθιές στη μύτη πονούσαν, είπα "αρκετά"».

Μετά την έκταση που έλαβε το θέμα, η Διεθνής Ομοσπονδία Πυγμαχίας εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τα τεστ στα οποία συμμετείχαν -και απέτυχαν- η αλγερινή πυγμάχος και μία πυγμάχος από την Ταϊβάν, η οποία επίσης συμμετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2024 του Παρισιού.

Η ανακοίνωση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Πυγμαχίας

«Όπως αναφέρεται, η Διεθνής Ομοσπονδία Πυγμαχίας (IBA) κρίνει σκόπιμο, αυτή την περίοδο, να απαντήσει στις πρόσφατες δηλώσεις των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τις αθλήτριες Lin Yu-ting και Imane Khelif, ειδικά σχετικά με τη συμμετοχή τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες Παρίσι 2024.

Θέλουμε να επισημάνουμε τα εξής:

Στις 24 Μαρτίου 2023, η IBA απέκλεισε τις αθλήτριες Lin Yu-ting και Imane Khelif από το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πυγμαχίας Γυναικών IBA στο Νέο Δελχί 2023. Αυτός ο αποκλεισμός ήταν αποτέλεσμα της αποτυχίας τους να πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τη συμμετοχή στην κατηγορία γυναικών, όπως καθορίζονται και αναφέρονται στους Κανονισμούς της IBA. Αυτή η απόφαση, που ελήφθη μετά από σχολαστική εξέταση, ήταν εξαιρετικά σημαντική και αναγκαία για να διατηρηθεί το επίπεδο δικαιοσύνης και απόλυτης ακεραιότητας της διοργάνωσης.

Σημειώνεται ότι οι αθλήτριες δεν υποβλήθηκαν σε εξέταση τεστοστερόνης, αλλά σε ένα ξεχωριστό και αναγνωρισμένο τεστ, οι λεπτομέρειες του οποίου παραμένουν εμπιστευτικές. Αυτό το τεστ κατέδειξε με σαφήνεια ότι και οι δύο αθλήτριες δεν πληρούσαν τα απαιτούμενα κριτήρια επιλεξιμότητας και βρέθηκαν να έχουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι άλλων γυναικών συναγωνιστών.

Η απόφαση που έλαβε η IBA στις 24 Μαρτίου 2023, επικυρώθηκε στη συνέχεια από το Διοικητικό Συμβούλιο της IBA στις 25 Μαρτίου 2023. Το επίσημο αρχείο αυτής της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της IBA εδώ.

Ο αποκλεισμός βασίστηκε σε δύο τεστ που διεξήχθησαν και στις δύο αθλήτριες ως εξής:

Τεστ που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Πυγμαχίας Γυναικών IBA στην Κωνσταντινούπολη το 2022.
Τεστ που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Πυγμαχίας Γυναικών IBA στο Νέο Δελχί το 2023. Για διευκρίνιση:

Η Lin Yu-ting δεν προσέβαλε την απόφαση της IBA στο Δικαστήριο Διαιτησίας για τον Αθλητισμό (CAS), καθιστώντας έτσι την απόφαση νομικά δεσμευτική.
Η Imane Khelif αρχικά προσέβαλε την απόφαση στο CAS, αλλά απέσυρε την προσφυγή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, καθιστώντας επίσης την απόφαση της IBA νομικά δεσμευτική.

Οι Επιτροπές μας εξέτασαν και ενέκριναν με αυστηρότητα την απόφαση που ελήφθη κατά τη διάρκεια των Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων. Ενώ η IBA παραμένει δεσμευμένη να εξασφαλίσει τον ανταγωνιστικό δίκαιο σε όλες τις εκδηλώσεις μας, εκφράζουμε ανησυχία για την ασυνεπή εφαρμογή των κριτηρίων επιλεξιμότητας από άλλες αθλητικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επιβλέπουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι διαφορετικοί κανονισμοί της ΔΟΕ για αυτά τα θέματα, στους οποίους η IBA δεν εμπλέκεται, εγείρουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τόσο την ανταγωνιστική δικαιοσύνη όσο και την ασφάλεια των αθλητών.

Για διευκρίνιση σχετικά με το γιατί η ΔΟΕ επιτρέπει σε αθλητές με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα να αγωνίζονται στα γεγονότα της, προτρέπουμε τους ενδιαφερόμενους να ζητήσουν απαντήσεις απευθείας από τη ΔΟΕ».

Η ανακοίνωση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής

Η Ιμάν Χελίφ, έκανε μια σύντομη δήλωση στο BBC λέγοντας: «Είμαι εδώ για το χρυσό. Θα παλέψω με οποιονδήποτε, θα παλέψω με όλους». Σημειώνεται ότι τόσο η Ιμάν όσο και η Λιν έχουν συμμετάσχει και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 2020. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή απάντησε με μια επίσημη ανακοίνωση για την απόφασή της να δεχθεί τις συμμετοχές τους.

«Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να ασκεί αθλητισμό χωρίς διακρίσεις.

Όλοι οι αθλητές που συμμετέχουν στο τουρνουά πυγμαχίας των Ολυμπιακών Αγώνων Παρίσι 2024 συμμορφώνονται με τους κανονισμούς επιλεξιμότητας και συμμετοχής της διοργάνωσης, καθώς και με όλους τους εφαρμοστέους ιατρικούς κανονισμούς που έχει θέσει η Μονάδα Πυγμαχίας Παρίσι 2024 (PBU). Όπως και στις προηγούμενες Ολυμπιακές διοργανώσεις πυγμαχίας, το φύλο και η ηλικία των αθλητών βασίζονται στο διαβατήριό τους.

Αυτοί οι κανόνες ίσχυαν επίσης κατά την περίοδο προκριματικών, συμπεριλαμβανομένων των τουρνουά πυγμαχίας των Ευρωπαϊκών Αγώνων 2023, Ασιατικών Αγώνων, Παναμερικανικών Αγώνων και Ειρηνικών Αγώνων, του ad hoc προκριματικού τουρνουά Αφρικής 2023 στο Ντακάρ (SEN) και δύο παγκόσμιων προκριματικών τουρνουά που διεξήχθησαν στο Busto Arsizio (ITA) και τη Μπανγκόκ (THA) το 2024, τα οποία περιλάμβαναν συνολικά 1.471 διαφορετικούς πυγμάχους από 172 Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές (NOCs), την Ομάδα Προσφύγων Πυγμαχίας και Ατομικούς Ουδέτερους Αθλητές, και παρουσίασαν πάνω από 2.000 προκριματικούς αγώνες.

Η PBU χρησιμοποίησε τους κανόνες πυγμαχίας του Τόκιο 2020 ως βάση για την ανάπτυξη των κανονισμών της για το Παρίσι 2024. Αυτό έγινε για να ελαχιστοποιηθεί η επίδραση στις προετοιμασίες των αθλητών και να διασφαλιστεί η συνέπεια μεταξύ των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτοί οι κανόνες του Τόκιο 2020 βασίστηκαν στους κανόνες μετά το Ρίο 2016, οι οποίοι ήταν σε ισχύ πριν από την αναστολή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Πυγμαχίας από τη ΔΟΕ το 2019 και την επακόλουθη απόσυρση της αναγνώρισής της το 2023.

Έχουμε δει σε αναφορές παραπλανητικές πληροφορίες για δύο αθλήτριες που αγωνίζονται στους Ολυμπιακούς Αγώνες Παρίσι 2024. Οι δύο αθλήτριες αγωνίζονται σε διεθνείς διοργανώσεις πυγμαχίας για πολλά χρόνια στην κατηγορία των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των Ολυμπιακών Αγώνων Τόκιο 2020, των Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων της Διεθνούς Ομοσπονδίας Πυγμαχίας (IBA) και των τουρνουά υπό την αιγίδα της IBA.

Αυτές οι δύο αθλήτριες υπήρξαν θύματα μιας ξαφνικής και αυθαίρετης απόφασης της IBA. Προς το τέλος των Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων της IBA το 2023, αποκλείστηκαν ξαφνικά χωρίς καμία δέουσα διαδικασία.

Σύμφωνα με τα πρακτικά της IBA που είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα τους, αυτή η απόφαση λήφθηκε αρχικά αποκλειστικά από τον Γενικό Γραμματέα και Διευθύνοντα Σύμβουλο της IBA. Το Διοικητικό Συμβούλιο της IBA την επικύρωσε μόνο εκ των υστέρων και ζήτησε μόνο στη συνέχεια να καθοριστεί μια διαδικασία που θα ακολουθείται σε παρόμοιες περιπτώσεις στο μέλλον και να αντικατοπτρίζεται στους Κανονισμούς της IBA. Τα πρακτικά αναφέρουν επίσης ότι η IBA θα πρέπει να "καθορίσει μια σαφή διαδικασία για τον έλεγχο φύλου".

Η τρέχουσα επίθεση κατά των δύο αυτών αθλητριών βασίζεται εξ ολοκλήρου σε αυτή την αυθαίρετη απόφαση, η οποία ελήφθη χωρίς καμία κατάλληλη διαδικασία – ιδίως δεδομένου ότι αυτές οι αθλήτριες αγωνίζονταν σε κορυφαίες διοργανώσεις για πολλά χρόνια. Μια τέτοια προσέγγιση αντίκειται στην καλή διακυβέρνηση.

Οι κανόνες επιλεξιμότητας δεν πρέπει να αλλάζουν κατά τη διάρκεια των εν εξελίξει διοργανώσεων και κάθε αλλαγή κανόνων πρέπει να ακολουθεί κατάλληλες διαδικασίες και να βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία.

Η ΔΟΕ δεσμεύεται να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των αθλητών που συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες σύμφωνα με τον Ολυμπιακό Χάρτη, τον Κώδικα Ηθικής της ΔΟΕ και το Στρατηγικό Πλαίσιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της ΔΟΕ. Η ΔΟΕ είναι θλιμμένη από την κακοποίηση που υφίστανται επί του παρόντος οι δύο αθλήτριες.

Η αναγνώριση της IBA αποσύρθηκε από τη ΔΟΕ το 2023 μετά την αναστολή της το 2019. Η απόσυρση της αναγνώρισης επιβεβαιώθηκε από το Δικαστήριο Διαιτησίας για τον Αθλητισμό (CAS).

Η ΔΟΕ έχει καταστήσει σαφές ότι χρειάζεται οι Εθνικές Ομοσπονδίες Πυγμαχίας να καταλήξουν σε συναίνεση γύρω από μια νέα Διεθνή Ομοσπονδία προκειμένου η πυγμαχία να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα των αθλημάτων των Ολυμπιακών Αγώνων του Λος Άντζελες 2028».

Είναι ή δεν είναι δίκαιη η συμμετοχή των intersex αθλητών;

«Είναι γυναίκες στα διαβατήριά τους, είναι γυναίκες που έχουν αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο και αγωνίζονται για πολλά χρόνια. Έχουν χάσει και έχουν κερδίσει εναντίον άλλων γυναικών όλα αυτά τα χρόνια. Αυτό αφορά πραγματικούς ανθρώπους και μιλάμε για τις ζωές πραγματικών ανθρώπων εδώ. Και, παρεμπιπτόντως, πρέπει να το καταστήσουμε απόλυτα σαφές για όλους, αυτό δεν είναι ζήτημα τρανς», δήλωσε ο εκπρόσωπος της ΔΟΕ, Μαρκ Άνταμς, σε συνέντευξη Τύπου.

Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκεται φυσικά και η πρόσφατη αλλαγή στις κατευθυντήριες γραμμές της ΔΟΕ σχετικά με τα επίπεδα τεστοστερόνης. Οι αθλητές δεν υποχρεούνται πλέον να υποβληθούν σε τροποποιήσεις των επιπέδων ορμονών για να αγωνιστούν. Επιπλέον, η ΔΟΕ υποστήριξε ότι η τεστοστερόνη δεν ήταν πάντα καθοριστικός παράγοντας φυσικού πλεονεκτήματος.

Ωστόσο, το ζήτημα των ορίων τεστοστερόνης είχε τεθεί και στην περίπτωση της Caster Semenya. Η Semenya, μια Νοτιοαφρικανή δρομέας, κέρδισε χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 και του 2016. Αποκλείστηκε, όμως, από τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020 αφού διαπιστώθηκε ότι το σώμα της παράγει φυσικά υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης από το φυσιολογικό για τις γυναίκες.

Η ΔΟΕ θέλει κανόνες βασισμένους σε επιστημονικά στοιχεία, αν και μια αθλήτρια γεννημένη γυναίκα αλλά θεωρούμενη βιολογικά άνδρας θα μπορούσε να εκθέσει τις αντιπάλους της σε κίνδυνο μέσω των φυσικών πλεονεκτημάτων της.

«Η τεστοστερόνη δεν είναι τέλεια δοκιμή, πολλές γυναίκες μπορούν να έχουν τεστοστερόνη σε επίπεδα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν "ανδρικά" και να είναι ακόμα γυναίκες και να αγωνίζονται ως γυναίκες. Έτσι, αυτή η πανάκεια, αυτή η ιδέα ότι ξαφνικά κάνεις ένα τεστ για την τεστοστερόνη και όλα λύνονται - δεν ισχύει, φοβάμαι», σχολίασε ο κ. Άνταμς στο Sky News.

Σύμφωνα με το SkyNews, και η World Athletics έχει ασχοληθεί με τους αθλητές με διαφορές στην ανάπτυξη του φύλου (DSD) - κυρίως με τη διπλή Ολυμπιονίκη στα 800μ, Caster Semenya -της οποίας η επιστροφή στους αγώνες αυτής της κατηγορίας θα απαιτούσε να υποβληθεί σε θεραπεία καταστολής ορμονών για έξι μήνες.

Ο Πρόεδρος της World Athletics, Σεμπάστιαν Κο, είπε για την περίπτωση της πυγμαχίας: «Αν έχεις μια σαφή πολιτική, όσο δύσκολη και αν είναι η απόφαση να καταλήξεις, έχεις την πολιτική. Αν δεν έχεις, τότε αυτό είναι πρόκληση και η πυγμαχία έχει πρόκληση».

Αυτό μας επαναφέρει στο ποιανού αθλητή τα δικαιώματα στη δικαιοσύνη έχουν προτεραιότητα. Είναι δίκαιο να αποκλείσεις μια αθλήτρια γεννημένη γυναίκα που δεν έχει υποβληθεί σε θεραπεία για να προσαρμόσει τα επίπεδα τεστοστερόνης που πιθανόν της δίνουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα; Ή είναι δίκαιο να φοβάσαι ότι θα βρεθείς σε κίνδυνο από κάποιον πολύ πιο δυνατό σε ένα μαχητικό άθλημα;

Στην πραγματικότητα, πίσω από όλο αυτό το σάλο βρίσκεται το ασαφές πλαίσιο κανονισμών και η έλλειψη πρόβλεψης για αθλητές με DSD (Διαφοροποιήσεις στην Ανάπτυξη του Φύλου) στο άθλημα της Πυγμαχίας και φυσικά, υπεύθυνες είναι οι ΔΟΕ και η ΔΟΠ. Όσο δεν υπάρχει μια απόλυτη και ενιαία πολιτική συμμετοχής από όλες τις διοργανώσεις, στο κέντρο θα βρίσκονται οι αθλητές και πάντα η μία πλευρά (ή μάλλον και οι δύο) θα είναι αδικημένη.