UPDATE

Γιατί ο κόσμος επηρεάζεται τόσο πολύ από τον θάνατο ενός καλλιτέχνη;


Δήμητρα Πραντάλου

21 Οκτωβρίου 2024

Γιατί ο κόσμος επηρεάζεται τόσο πολύ από τον θάνατο ενός καλλιτέχνη;
Splash / Roberto Tuero
Με αφορμή τον θάνατο του Λίαμ Πέιν, όπου οι θαυμαστές έχουν βυθιστεί στη θλίψη, ρωτήσαμε την Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια, Ειρήνη Γεωργίου, να μας εξηγήσει γιατί τους έχει επηρεάσει τόσο πολύ

Η μουσική βιομηχανία παραμένει σοκαρισμένη από τον αναπάντεχο θάνατο του Λίαμ Πέιν, όπως και οι θαυμαστές του, που συγκεντρώνονται σε διάφορα σημεία και τραγουδούν επιτυχίες του πρώην συγκροτήματος, One Direction, στο οποίο ήταν μέλος, αποχαιρετώντας έτσι τον αγαπημένο τους τραγουδιστή. Από τη στιγμή που η είδηση άρχισε να κυκλοφορεί στο Χ, οι θαυμαστές του Λίαμ ξεκίνησαν να συρρέουν στο ξενοχοδείο όπου έγινε η μοιραία πτώση. Όταν πια είχε γίνει επίσημο και το feed του TikTok είχε σε χρόνο μηδέν δεκάδες βίντεο για τον 31χρονο, ακόμα περισσότεροι θαυμαστές βρέθηκαν στο σημείο και με δάκρυα στα μάτια παρηγορούσαν ο ένας τον άλλον.

Αντίστοιχες εικόνες, βαθιάς θλίψης, είδαμε και στον θάνατο του Μάθιου Πέρι, με τους θαυμαστές του να συγκεντρώνονται σοκαρισμένοι και με δάκρυα στα μάτια, στο σημείο όπου γυρίστηκε το Friends. Ο Λίαμ Πέιν και ο Μάθιου Πέρι δεν είναι οι μοναδικοί, δεν είναι και οι τελευταίοι. Καλλιτέχνες που έφυγαν από τη ζωή, ειδικά εκείνοι που πέθαναν απρόσμενα, βύθισαν τους θαυμαστές σε αληθινό πένθος.

Είτε είναι υπερβολική αυτή η αντίδραση, είτε όχι, το σίγουρο είναι πως όλοι λίγο πολύ επηρεαζόμαστε όταν ένα διάσημο πρόσωπο πεθαίνει. Και στην Ελλάδα έχουμε δει θαυμαστές να κλαίνε ανεξέλεγκτα για αγαπημένο τους καλλιτέχνη.

Γιατί ο κόσμος επηρεάζεται τόσο πολύ για κάποιον που δεν γνωρίζει ουσιαστικά;

Προκειμένου να αντιληφθούμε καλύτερα το πώς αντιμετωπίζει την απώλεια ο περισσότερος κόσμος, μιλήσαμε με την Ειρήνη Γεωργίου, Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια, προκειμένου να έχουμε μια πιο εμπεριστατωμένη απάντηση.Όπως μας είπε «η “σχέση” που δημιουργεί ένας θαυμαστής με μια διασημότητα, ίσως δεν είναι γνωστό, αλλά έχει όνομα. Λέγεται: παρακοινωνική (parasocial). Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της σχέσης είναι, ότι είναι μονόπλευρη. Όσο ισχυρά συναισθήματα κι αν τρέφει το ένα μέρος της σχέσης, ο θαυμαστής, όσες φορές και αν τσεκάρει τα social του influencer, όσες φωτογραφίες και αν έχει στο σπίτι του, όσες λεπτομέρειες κι αν ξέρει για τη ζωή του, το άλλο μέρος της σχέσης είναι πολύ πιθανόν, ότι αγνοεί ακόμα και την ύπαρξή του».

Είναι αλήθεια ότι, η συνεχής έκθεση μιας διασημότητας στα media και στα social media, όπου παρουσιάζονται ακόμα και οι πιο προσωπικές στιγμές δημιουργεί σε κάποιους μια (εσφαλμένη) αίσθηση οικειότητας και δεσμού.

Η κ. Γεωργίου συνέχισε λέγοντας πως «ακόμα και αν γνωρίζουμε όλοι πια, ότι αποκαλύπτεται μόνο μια λουστραρισμένη και πολύ επιλεκτική εκδοχή της ζωής του, αυτή η γνώση δεν επηρεάζει τη σχέση των θαυμαστών μαζί του. Επειδή, ούτως ή άλλως η σχέση δεν αναπτύσσεται με το πραγματικό πρόσωπο, αλλά με την εικόνα του. Οι διασημότητες εξιδανικεύονται στο μυαλό μας και αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα. Αυτό σημαίνει ότι προβάλλουμε πάνω τους αυτό που χρειαζόμαστε να είναι για μας, όχι αυτό που είναι πραγματικά (που δεν το ξέρουμε).

Μέσα από αυτή την προβολή, μπορεί να μας εμπνέουν, να μας δίνουν μια αίσθηση ασφάλειας και σταθερότητας σε ένα χαοτικό κόσμο, να παίρνουμε κάποιες απαντήσεις μέσα από τις δικές τους προκλήσεις, να μας καθησυχάζουν επειδή “είναι σαν και μας”, ή μπορεί ακόμα και να αντιπροσωπεύουν μια περίοδο της νιότης μας, όπου όλα ήταν ειδυλλιακά και ρομαντικά. Έτσι, όταν πεθαίνουν, ένα κομμάτι μας πεθαίνει. Αυτό ακριβώς που είχαμε την ανάγκη να προβάλουμε επάνω τους.

Επιπλέον, επειδή έχουν ακριβώς, εξιδανικευτεί, σοκαριζόμαστε, όταν συνειδητοποιούμε ότι κανείς δεν ξεφεύγει από τον θάνατο και μέσα από αυτούς θρηνούμε τη δική μας θνητότητα ή και άλλες πιθανόν απώλειες που είχαμε στη ζωή μας. Το πένθος λοιπόν είναι αληθινό και πολλές φορές βαθύ. Αλλά αν γίνει εμμονή, καλό είναι να αναζητήσουμε τι μάς προσφέρει αυτή η σχέση, και να την αντιμετωπίσουμε ως ερώτημα για τις ανάγκες και τους φόβους μας, αλλά όχι αναγκαστικά και σαν την απάντηση σε αυτά».