Πρωτομαγιά: Τα έθιμα που παραμένουν ανέγγιχτα από τον χρόνο σε κάθε γωνιά της Ελλάδας

Καθώς η Πρωτομαγιά - η ημέρα που γιορτάζουμε την άνοιξη - βρίσκεται προ των πυλών, είναι μια καλή στιγμή να θυμηθούμε όλα τα έθιμα διαφόρων περιοχών της Ελλάδας. Η πρώτη ημέρα του Μαΐου είναι συνυφασμένη με την άνθιση της φύσης, την καρποφορία της Γης και γενικότερα με το οριστικό τέλος του χειμώνα και την «καλλιέργεια» ενός πρόσφορου εδάφους για την υποδοχή των ηλιόλουστων και θερμών ημερών που έπονται.

Σύμφωνα με τις θεωρίες που «ταξιδεύουν» από γενιά σε γενιά, η Πρωτομαγιά έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Όπως διαβάζουμε στη μυθολογία, ο Μάιος ήταν αφιερωμένος στη Θεά Δήμητρα και στην κόρη της Περσεφόνη, η οποία αυτόν τον μήνα έβγαινε από τον Άδη και ερχόταν στη Γη.

COOL GREECE

Μονοήμερη εκδρομή κοντά στην Αθήνα: 5 πανέμορφοι προορισμοί να εξερευνήσεις

Σήμερα, αρκετά είναι τα έθιμα της Πρωτομαγιάς που μένουν αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου. Αδιαμφισβήτητα, το πιο δημοφιλές και διαδεδομένο έθιμο της Ελλάδας είναι η σύνθεση του πρωτομαγιάτικου στεφανιού από λουλούδια που οι ίδιοι έχουμε κόψει από τους ανθισμένους αγρούς και τους κήπους μας. Μαργαρίτες, παραρούνες, τριαντάφυλλα, πανσέδες, χαμομήλι και νάρκισσοι αποτελούν κάποιες από τις πιο κλασικές επιλογές.

Shutterstock

Αν και τα ανθοπωλεία είθισται να φτιάχνουν και να πουλάνε στεφάνια αυτή την ημέρα του έτους, η παράδοση θέλει την κάθε οικογένεια να δημιουργεί το δικό της και να το κρεμάει στην εξώπορτα ή στα παράθυρα του σπιτιού, προκειμένου να φέρει καλή τύχη και ευημερία. Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι συμβολίζει τη ζωή και σύμφωνα με την παράδοση, μένει στολισμένο στα σπίτια μέχρι τις 23 Ιουνίου, δηλαδή τη γιορτή του Άη Γιάννη του Θεριστή, τότε που το καίνε στις φωτιές.

Εκτός από το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, όμως, υπάρχουν κι άλλα ενδιαφέροντα έθιμα - κυρίως στην επαρχία - που σίγουρα αξίζει να γνωρίζουμε. Παρακάτω, θα διαβάσεις για κάποια από αυτά.

Τα έθιμα της Πρωτομαγιάς στα νησιά και στις πόλεις της Ελλάδας

Μακεδονία

Στη Μακεδονία, μια δημοφιλής παράδοση είναι να πηγαίνουν οι άνθρωποι βόλτα στην εξοχή, μαζεύοντας λουλούδια και άνθη της περιοχής. Η βόλτα αυτή είναι συνήθως συνδυασμένη με γλέντι και πικνίκ. Σε αρκετές περιοχές της Μακεδονίας, οργανώνονται μικρές συγκεντρώσεις με παραδοσιακή μουσική και χορούς, «πιάνοντας τον Μάη».

Κρήτη

Στην Κρήτη, η Πρωτομαγιά αποτελεί αφορμή για γιορτές και γλέντια στην εξοχή. Οι Κρητικοί συχνά μαζεύονται σε πλατείες και ανοιχτούς χώρους για να χορέψουν, να τραγουδήσουν και να απολαύσουν παραδοσιακά εδέσματα. Παράλληλα, οι κοπέλες μαζεύουν μαργαρίτες από τους αγρούς και φτιάχνουν τις λεγόμενες κολαΐνες, τις οποίες κρεμούν στον λαιμό τους. Σε πολλές περιοχές του νησιού, οι κάτοικοι είθισται να τρώνε πασχαλινά εδέσματα, όπως τσουρέκια και λαμπροκούλουρα.

Ηπειρος

Στην Ήπειρο, η Πρωτομαγιά είναι συνδεδεμένη με τη φύτευση λουλουδιών ή και δέντρων στον κήπο, ως ένδειξη ανανέωσης και ευημερίας για τη νέα σεζόν. Βέβαια, δεν απουσιάζουν οι οικογενειακές μαζώξεις, τα μεγάλα τραπέζια και οι παραδοσιακές γιορτές.

Νησιά Βορείου Αιγαίου

Στη Σάμο και την Ικαρία, οι Πρωτομαγιάτικες γιορτές περιλαμβάνουν χορούς, στους οποίους οι κάτοικοι ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές συγκεντρώνονται στις πλατείες για να γιορτάσουν την έναρξη της άνοιξης. Το γλέντι συνοδεύεται από τοπικές λιχουδιές και κρασί. Στην Αγιάσο της Λέσβου, έχουν παράδοση να φτιάχνουν πρωτομαγιάτικα στεφάνια από δεκάδες ήδη λουλουδιών, ενώ προσθέτουν στη σύνθεση «δαιμοναριά» - ένα άγριο χόρτο με πλατιά φύλλα και κίτρινα λουλούδια - ώστε να «δαιμονίζονται» οι γαμπροί, σύμφωνα με το έθιμο.

Νησιά Ιονίου

Στην Κέρκυρα, συναντάμε το έθιμο με το Μαγιόξυλο. Οι κάτοικοι περιφέρουν έναν κορμό κυπαρισσιού, σκεπασμένο με κίτρινες μαργαρίτες, φρούτα εποχής, κορδέλες, γύρω από τον οποίο υπάρχει ένα στεφάνι φτιαγμένο από χλωρά κλαδιά. Οι νέοι εργάτες, φορώντας άσπρα ρούχα και κόκκινα μαντήλια στον λαιμό, βγαίνουν στους δρόμους, τραγουδώντας τον Μάη.

Το έθιμο του «αμίλητου νερού»

Τα παλαιότερα χρόνια, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, όπως τα νησιά του Αιγαίου, ανήμερα της Πρωτομαγιάς, νεαρά κορίτσια έφευγαν την αυγή από το σπίτι τους - παίρνοντας μαζί τους τα λουλούδια που είχαν μαζέψει την παραμονή - και πήγαιναν στις πηγές να φέρουν το «αμίλητο νερό». Σύμφωνα με την παράδοση, η ονομασία του «αμίλητου νερού» προέρχεται από το γεγονός ότι οι νεαρές κοπέλες δεν μιλούσαν καθόλου, ενώ επέστρεφαν στο σπίτι τους. Μετά, έκαναν μπάνιο με αυτό.