Είναι 2025 και ακόμα κριντζάρουμε όταν η γυναίκα κάνει πρόταση γάμου στον άντρα. Σοβαρά τώρα;
Ερασμία Αρβανιτά
14 Αυγούστου 2025
Αν σκρολάρεις στο TikTok, πρωί, μεσημέρι, βράδυ, τότε οι πιθανότητες να μην έχεις πετύχει το βίντεο για το οποίο θα μιλήσω ευθύς αμέσως, είναι λίγες. Όχι ανύπαρκτες, αλλά λίγες. Λοιπόν: Ένας άντρας και μια γυναίκα χορεύουν. Κάπου στη μέση η γυναίκα «φεύγει» από το πλάνο και επιστρέφει γονατιστή. Ανοίγει ένα κουτάκι με δαχτυλίδια. Μόλις έκανε πρόταση γάμου στον άντρα με τον οποίο χόρευε. Του φοράει το δαχτυλίδι, της φοράει το δαχτυλίδι, εκείνη χαμογελάει, εκείνος χαμογελάει.
Και τώρα, πάμε στα σχόλια: «Προτιμώ να σφουγγαρίσω τη θάλασσα», «έλα ο ευνουχισμός», «μακάρι να μη με βρει ποτέ αυτή η αγάπη» και άλλα τέτοια ωραία. (Αφήνω το link του βίντεο εδώ). Δεν γίνεται χειρότερα, θα πεις. Όχι γίνεται, γιατί τα περισσότερα σχολιάκια-γνωμούλες του 1800 είναι από γυναίκες. Και πολλά από γυναίκες κάτω των 30. Από γυναίκες που «φωνάζουν» για ισότητα, αλλά φρικάρουν όταν μια άλλη γυναίκα πάρει πρωτοβουλία και κάνει πρόταση γάμου στον σύντροφό της. Από γυναίκες που αυτοαποκαλούνται φεμινίστριες, αλλά για κάποιο λόγο εξακολουθούν να θεωρούν πως ο άντρας θα αποφασίσει αν και πότε θα γίνει πρόταση γάμου. Εμείς, πρέπει να πούμε απλώς «ναι»/«όχι» ή στη χειρότερη να περιμένουμε μέχρι εκείνος να νιώσει έτοιμος να κάνει το βήμα (αν κάνει το βήμα). Κάπου το έχουμε χάσει νομίζω.
Σε έναν λογικό κόσμο, δεν θα είχε καμία σημασία ποιος σε ένα ζευγάρι κάνει την πρόταση. Απλώς επειδή δεν ζούμε σε έναν λογικό κόσμο, οι άντρες εξακολουθούν να κάνουν τις περισσότερες προτάσεις γάμου. Και βασικά αυτό έχει βαφτιστεί ως «φυσιολογικό». Αλλά, τι να περιμένεις από μια «κίνηση» που δεν ξεκίνησε ως κάτι ρομαντικό, όπως το έχουμε σήμερα στο μυαλό μας, αλλά ως μια οικονομική συμφωνία;
Η πρόταση γάμου είναι «τεστ ανδρισμού». Και μη χειρότερα
Συνοπτικά, ότι μέχρι τον 18ο αιώνα ο γάμος ήταν deal. Κυριολεκτικά: Οικογένεια Α δίνει κόρη στην οικογένεια Β, σε αντάλλαγμα γη, προίκα ή κοινωνικό status. Η νύφη, δηλαδή, ήταν περιουσία που αλλάζει χέρια. Συχνά, αυτή η νύφη δεν ήταν καν γυναίκα, αλλά έφηβο κορίτσι. Fast forward στη δεκαετία του ‘50, που ο γάμος ήταν «το καλύτερο δώρο για μια γυναίκα». Αν ήσουν γυναίκα τότε, έπρεπε να είσαι ευτυχισμένη που παντρεύεσαι γιατί ήταν η μόνη σου ευκαιρία για αξιοπρέπεια. Δεν ένοιαζε κανέναν αν είχες επιλέξει εσύ ποιον θα έχεις πλάι σου. Ο άντρας επέλεγε, ο άντρας αποφάσιζε. Καθ' όλη τη διάρκεια της ύπαρξης της έννοιας του γάμου, λοιπόν, οι γυναίκες αντιμετωπίζονταν ως περιουσία.
Φτάνοντας στο σύγχρονο (καθόλου) 2025, ενώ πολλά στερεοτυπικά έθιμα ή πατριαρχικά απομεινάρια γύρω από τον γάμο έχουν κάπως εξαλειφθεί, η πρόταση γάμου παραμένει πεισματικά ένα «τεστ ανδρισμού». Ο άντρας είναι εκείνος που «πρέπει» να γονατίσει, ο άντρας είναι εκείνος που επιβάλλεται να κάνει το επόμενο βήμα – αλλιώς δεν σε θέλει αρκετά ή δεν είναι έτοιμος για δέσμευση, ο άντρας πρέπει να έρθει αντιμέτωπος με την απόρριψη, άρα ο άντρας είναι εκείνος που καθορίζει το χρονοδιάγραμμα της σχέσης. Άρα, ο άντρας έχει τελικά και τον έλεγχο της σχέσης. Να το πρόβλημα, όμως: Μόνο και μόνο επειδή κάτι στην ιστορία συνηθιζόταν να γίνεται πάντα με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αυτό δεν συνεπάγεται ότι είναι «μη φυσιολογικό» το να το κάνουμε διαφορετικά τώρα.
Θα πω κάτι που ίσως εκπλήξει πολλούς: Το να είναι ο άντρας αποκλειστικά υπεύθυνος για την πρόταση γάμου είναι ένας κουραστικός και απαρχαιωμένος κανόνας.
Το βίντεο στο TikTok για το οποίο μιλάω, σταμάτησε να είναι απλώς ένα ακόμα βίντεο, μόλις είδα τα σχόλια. Ο εσωτερικευμένος μισογυνισμός στα καλύτερά του. Και δεν μιλάω καν για σχόλια ανθρώπων που απλώς που έχουν άλλη άποψη για την πρόταση γάμου ή τον γάμο γενικότερα. Μιλάω για σχόλια – στη μεγαλύτερη πλειοψηφία γυναικών, που αισθάνθηκαν απειλή βλέποντας μια άλλη γυναίκα να καταρρίπτει έναν κανόνα, να ανατρέπει έναν παραδοσιακό ρόλο.
Πολλές από τις αντιδράσεις αυτές δεν πηγάζουν από κάποια «λογική» σκέψη. Δεν είναι λογική σκέψη να μιλάς για ευνουχισμό ή έλλειψη ανδρισμού απλώς επειδή μια γυναίκα έκανε πρόταση γάμου στον σύντροφό της και όχι το αντίστροφο. Αυτές οι αντιδράσεις πηγάζουν από χρόνια κανονικοποίησης συγκεκριμένων πραγμάτων, κανόνων, προτύπων.
Πηγάζουν από την πεποίθηση ότι η γυναίκα που κάνει πρόταση είναι λιγότερο «γυναίκα» και ο άντρας που δέχεται την πρόταση είναι λιγότερο «άντρας».
Ας μην κοροϊδεύουμε άλλο τον εαυτό μας: Πολλά από τα στερεότυπα που υποτίθεται πως έχουμε αποτάξει από πάνω μας, τα κουβαλάμε βαθιά, πολύ βαθιά μέσα μας. Μας έχουν ποτίσει, σε σημείο που δεν μας σοκάρει η ανισότητα όταν τη ζούμε, αλλά η ισότητα όταν τη βλέπουμε.
Κλείνω με ένα βίντεο για όσους δεν τους αρέσει να κάνουν τα πράγματα όπως τα κάνουν οι άλλοι.
Αληθινές ιστορίες, βαθιά θέματα, καθημερινή έμπνευση. Ακολούθησε το JennyGr στο Google News.
