Η Joan Didion, η εμβληματική Αμερικανίδα συγγραφέας, έφυγε από τη ζωή στα 87 της χρόνια.
Μια σπουδαία συγγραφέας, δημοσιογράφος και σεναριογράφος, με κινηματογραφική ζωή και απαράμιλλο στιλ, η Didion χρησιμοποίησε μοναδικά το βιογραφικό στοιχείο για να εξερευνήσει τη διάλυση της αμερικανικής ηθικής και το πολιτιστικό χάος, τον ατομικό και κοινωνικό κατακερματισμό.
Όπως ανέφερε ο εκδότης των έργων της, Paul Bogaards, σε email που απέστειλε στους New York Times, αιτία του θανάτου της ήταν η νόσος Parkinson. Τα δυσάρεστα νέα επιβεβαίωσε μέσω Instagram ο φίλος της κι επίσης συγγραφέας Hilton Als, αναρτώντας μία μαύρη εικόνα. Στη λεζάντα έγραψε «Joan Didion. 12.5.34–12.23.21».
Η Joan Didion πέθανε 18 χρόνια μετά τον σύζυγό της και δημοσιογράφο στο Vanity Fair, John Gregory Dunne, ο οποίος έπαθε καρδιακή προσβολή στα 71 του. Δύο χρόνια αργότερα, έχασε την κόρη τους, Quintana Roo Dunne, από παγκρεατίτιδα και σηπτικό σοκ.
Η Didion έγινε γνωστή για τα προκλητικά και ταυτόχρονα κομψά πεζά της, τα μυθιστορήματα και τα σενάρια που έγραψε κατά τη διάρκεια της πολυετούς καριέρας της. Κράτησε τα πιο προσωπικά της έργα για το τέλος – το 2005, το The Year of Magical Thinking στο οποίο άγγιξε τον αιφνίδιο θάνατο του συζύγου της, της χάρισε Εθνικό Βραβείο Πεζογραφίας. Μία εξαετία αργότερα, μέσα από το Blue Nights, προσπάθησε να αποδεχθεί τον χαμό του παιδιού της.
Γεννήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1934, στο Σακραμέντο. Η αγάπη της για τη γραφή γεννήθηκε νωρίς κι αναγνωρίστηκε όταν ήταν ακόμη τριτοετής φοιτήτρια στο Berkeley. Πήρε μέρος σε έναν διαγωνισμό διηγημάτων του περιοδικού Mademoiselle, εξασφαλίζοντας έτσι τη θέση της guest μυθιστοριογράφου. Την ακριβώς επόμενη χρονιά, κέρδισε έναν ακόμη διαγωνισμό – για τη Vogue αυτήν τη φορά. Απέρριψε το βραβείο, ωστόσο, το οποίο της προσέφερε ταξίδι στο Παρίσι και εργασία στο περιοδικό.
Τα άρθρα της επάνω στη μεταπολεμική κουλτούρα που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Life και την Saturday Evening Post, την καθιέρωσαν ως μία από τις πιο δυναμικές προσωπικότητες του ρεύματος της «Νέας Δημοσιογραφίας». Στη συνέχεια, ολοκλήρωσε τις δύο διασημότερες συλλογές δοκιμίων της, Slouching Towards Bethlehem και The White Album.
«Μοναδικό μου πλεονέκτημα, ως ρεπόρτερ, είναι ότι είμαι τόσο μικρή σωματικά, τόσο απρόβλεπτα απαρατήρητη και χωρίς καμία ευφράδεια λόγου, που ο κόσμος έχει την τάση να ξεχνά ότι η παρουσία μου ίσως δεν τον συμφέρει», έγραψε. «Και πάντα το κάνει. Αυτό είναι κάτι τελευταίο, που πρέπει να θυμάστε: Οι γραφιάδες πάντα ξεπουλάνε κάποιον».
Ο κριτικός λογοτεχνίας John Leonard έγραψε για το έργο της, σύμφωνα με τους Los Angeles Times.
«Κανείς δε γράφει καλύτερα αγγλικά πεζά από τη Joan Didion. Προσπαθήστε να επαναδιατυπώσετε μία από τις προτάσεις της, και θα καταλάβετε ότι η πρόταση ήταν αναπόφευκτη, ένα ολόγραμμα».
Το 2021, ο Barack Obama την αποκάλεσε «μία από τις ευφυέστερες και πιο σεβάσμιες παρατηρήτριες της αμερικανικής πολιτικής και του πολιτισμού», ενώ η συγγραφέας Katie Roiphe έχει τονίσει πως «κατάφερε να αποτυπώσει το πνεύμα των ‘60s και των ‘70s μέσα από την ιδιοσυγκρασία και το προσωπικό της ύφος γραφής. Πάντα ταίριαζε με το πνεύμα της εποχής, με την κάπως παρανοϊκή, κάπως υστερική της ευαισθησία».
Η Joan Didion έφυγε από τη ζωή στα 87 της χρόνια. Το έργο της, όμως, δε θα την αφήσει να ξεχαστεί.
