Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να ξεκινήσουν σήμερα την επιχείρηση επιστροφής τους στη σελήνη για πρώτη φορά μετά το 1972 και το θρυλικό Apollo. Το νέο πρόγραμμα πήρε το όνομά του από τη θεά Άρτεμη, αδελφή του Απόλλωνα στην ελληνική μυθολογία.
Η εκτόξευση είχε προγραμματιστεί από τη NASA για τις 15:33 ώρα Ελλάδος και χιλιάδες άνθρωποι από όλο τον κόσμο παρακολουθούσαν τη live μετάδοση από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στην Φλόριντα. Αρχικά θα εκτοξευόταν ο πύραυλος Space Launch System (SLS), ο οποίος θα μετέφερε τη μη επανδρωμένη κάψουλα Ωρίων (Orion) γύρω από τη Σελήνη για μια δοκιμαστική πτήση έξι εβδομάδων και μετά θα επέστρεφε στη Γη.
Δυστυχώς όμως, η Artemis 1 δεν θα ξεκινήσει το ταξίδι της σήμερα. Αρχικά μια καταιγίδα καθυστέρησε την τροφοδότηση του πυραύλου με καύσιμα. Έπειτα, η τροφοδοσία αναγκαστικά σταμάτησε λόγω διαρροών. Η τροφοδοσία ολοκληρώθηκε παρά τα εμπόδια, αλλά ο έλεγχος πριν την εκτόξευση έδειξε πως υπήρχε διαρροή και σε έναν από τους τέσσερις κινητήρες. Η εκτόξευση λοιπόν αναβλήθηκε για την Παρασκευή, 2 Σεπτεμβρίου, προς απογοήτευση των χιλιάδων θεατών αλλά και των ειδικών της διαστημικής υπηρεσίας.
Ο SLS μαζί με το Orion έχουν ύψος 98 μέτρων. Ο SLS, που χρειάστηκε πάνω από δέκα χρόνια για να αναπτυχτεί και να κατασκευαστεί, θεωρείται ο ισχυρότερος και πιο πολύπλοκος πύραυλος στον κόσμο, αν και, σύμφωνα με τον Economist, αποτελεί ένα υπερβολικά ακριβό κρατικό κατασκεύασμα και μια σπατάλη για τα χρήματα των φορολογουμένων. Οι βασικοί υπεργολάβοι για το πρόγραμμα Artemis είναι οι εταιρείες Boeing για τον SLS και Lockheed Martin για την κάψουλα Orion.
Η τελευταία φορά που εκτοξεύτηκε ένας τέτοιος μεγα-πύραυλος από το Κέντρο Κένεντι, ήταν το 1973 όταν ένας πύραυλος Κρόνος 5 (Saturn V) μετέφερε σε τροχιά τον διαστημικό σταθμό Skylab. Ο σχεδιασμός της NASA είναι η εκτόξευση το 2024 της επανδρωμένης αποστολής Artemis 2 γύρω από το φεγγάρι, ώσπου τελικά το 2025 η αποστολή Artemis 3 να προσεληνωθεί (μεταφέροντας και την πρώτη γυναίκα αστροναύτη στη Σελήνη).
Σκοπός αυτών των αποστολών είναι να τεθούν τα θεμέλια για μια πιο μόνιμη σεληνιακή βάση και παρουσία αστροναυτών στον δορυφόρο της Γης, με απώτερο στόχο μια βάση στον Άρη μέσα στη δεκαετία του 2030. Πάντως αρκετοί ειδικοί δεν αποκλείουν ότι όλο αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι υπερβολικά «σφιχτό» και φιλόδοξο, οπότε μπορεί να μετατεθεί κατά μερικά χρόνια προς το μέλλον. Η Σελήνη ή ένας διαστημικός σταθμός σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι θα λειτουργήσει ως σταθμός ανεφοδιασμού για ένα πιο μακρινό ταξίδι, π.χ. στον Άρη. Προς το παρόν πάντως οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πόσο ακριβώς νερό υπάρχει στη Σελήνη και πόσο εύκολο θα είναι αξιοποιηθεί στην πράξη, καθώς βρίσκεται συνήθως στο βάθος ανήλιαγων κρατήρων
Οι τελευταίοι άνθρωποι που περπάτησαν στο φεγγάρι, ήταν οι δύο αστροναύτες της αποστολής Apollo 17 το 1972, ενώ είχαν προηγηθεί δέκα άλλοι Αμερικανοί αστροναύτες, στη διάρκεια πέντε προηγούμενων αποστολών, με πρώτη προσελήνωση της αποστολής Απόλλων 11 το 1969.
Τα τελευταία χρόνια η Κίνα έχει προσεληνώσει με επιτυχία τρεις ρομποτικές αποστολές και σχεδιάζει δική σεληνιακή βάση για τη δεκαετία του 2030, η Ινδία και το Ισραήλ έστειλαν δικές τους σεληνιακές αποστολές το 2019 αλλά απέτυχαν, ενώ μια νοτιοκορεατική αποστολή βρίσκεται καθ' οδόν με στόχο να τεθεί σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι. Γενικά υπάρχει κινητικότητα από αρκετές χώρες με προορισμό τη Σελήνη και οι ΗΠΑ έχουν ένα έξτρα ανταγωνιστικό κίνητρο να προλάβουν.
Η NASA τις τελευταίες δεκαετίες έστρεψε το ενδιαφέρον της σε άλλους πλανήτες (Άρη) και μεγάλους δορυφόρους (του Κρόνου και του Δία), αλλά τώρα πλέον ενδιαφέρεται ξανά για τη Σελήνη, μεταξύ άλλων ως ενδιάμεσο σταθμό για πιο μακρινούς διαστημικούς στόχους. Πολύ περισσότερο που τα τελευταία χρόνια έγινε αντιληπτό ότι υπάρχει αρκετό νερό σε παγωμένη μορφή στο φεγγάρι, κάτι σημαντικό για μια μονιμότερη ανθρώπινη παρουσία, όχι μόνο ως πόσιμο νερό, αλλά και ως καύσιμο για πυραύλους μετά τη διάσπαση του σε οξυγόνο και υδρογόνο.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
