Jean-Luc Godard: Η λέξη που ήθελε να αναγράφεται στον τάφο του ήταν «Αντιθέτως»
Κλέλια Φατούρου
14 Σεπτεμβρίου 2022
Μία τεράστια προσωπικότητα που καθόρισε τη νέα εποχή του κινηματογράφου, ένας άνθρωπος γεμάτος καινοτόμες ιδέες αλλά και με πλευρές σκοτεινές, μοναχικές, σε έναν κόσμο που χωρούσε μόνο εκείνον.
«Το πρόβλημα με το να μιλάω στους ανθρώπους είναι ότι πάντα μπέρδευα τον κινηματογράφο με τη ζωή. Και για εμένα η ζωή είναι απλά μέρος των ταινιών». Ίσως γι αυτό δεν παρευρέθηκε στα Όσκαρ του 2010, όπου του δόθηκε τιμητικό βραβείο.
Μέχρι πέρυσι δήλωνε ότι θέλει να κάνει κι άλλα πράγματα, αν και ήταν 91 ετών, αλλά η εφημερίδα Liberation ανακοίνωσε χτες ότι ο σπουδαίος σκηνοθέτης του nouvelle vague κινήματος έφυγε από τη ζωή, με νόμιμη υποβοηθούμενη ευθανασία, στο σπίτι του στην Ελβετία. «Κατέφυγε σε αυτή την επιλογή λόγω πολλαπλών παθολογικών καταστάσεων που προκαλούν αναπηρία. «Δεν ήταν άρρωστος, ήταν απλώς εξαντλημένος», ανέφερε στην εφημερίδα πρόσωπο που πρόσκειται στην οικογένεια αλλά δεν κατονομάζεται.
Πριν από 10 χρόνια, ήξερε τι θέλει να αναγράφεται στον τάφο του. Οι δύο γαλλικές λέξεις "Au contraire", δηλαδή «Αντιθέτως». Ο τρόπος με τον οποίο ξεκινούσε τις προτάσεις του και που περιγράφει ολόκληρη τη στάση ζωής του. Γεννήθηκε στο Παρίσι το 1930, σε μία ευκατάστατη οικογένεια. Εκείνος όμως ήταν μελαγχολικός και δυστυχισμένος από πολύ μικρός, επειδή απλώς παρατηρούσε τον κόσμο, όπως ο ίδιος είχε παραδεχτεί.
Έκοψε πολύ νωρίς τους δεσμούς με την οικογένειά του και δεν πήγε στην κηδεία της μητέρας του. Ωστόσο, η ταινία Band of Outsiders ήταν ένα love letter σε εκείνη, με την πρωταγωνίστρια να έχει το όνομά της, Odile. Δεν συγχώρεσε ποτέ τους γονείς του που δεν του είπαν για το Ολοκαύτωμα, αν και ο ίδιος ήταν τότε 15 ετών. Ένιωθε τύψεις που δεν έκανε κάτι για να βοηθήσει. Ήθελε να το καταγράψει με την κάμερά του, επομένως οτιδήποτε άλλο του φαινόταν λίγο.
Το Nouvelle Vague
Βασική θέση αυτού του κινήματος ήταν η εναντίωση στην εμπορευματοποίηση του κινηματογράφου. Με στόχο την φυσικότητα στις ταινίες, επέλεγαν να γυρίζουν σε εξωτερικούς χώρους με φυσικό φωτισμό. Ακόμη, σύστησαν την «Θεωρία του Auteur», του δημιουργού-σκηνοθέτη δηλαδή, που είναι υπεύθυνος για όλα στο έργο του, όπως κι ένας συγγραφέας. Είναι πια γεγονός πως το Γαλλικό Νέο Κύμα είχε τεράστια επίδραση στην συνέχεια του κινηματογράφου, εισάγοντας ριζοσπαστικές καινοτομίες και γεννώντας μεγάλους σκηνοθέτες. Και με πρωτοπόρο, φυσικά, τον Γκοντάρ, όπως γράφει το monopoli.gr.
Παρά τις καινοτομίες του, ο Godard έβλεπε πάντα τον κόσμο μέσα από ένα παραδοσιακό ρομαντικό πρίσμα. Σαν τον αγώνα ενός ήρωα ενάντια σε οποιαδήποτε καταπίεση. Ο σκηνοθέτης είχε χαρακτηριστεί ως ένας πολύ δύσκολος άνθρωπος από κριτικούς και συνεργάτες, αλλά η καλλιτεχνική του αξία και προσφορά πάντα υπερίσχυε. «Για εμένα, ο Godard ήταν για τις ταινίες ό,τι ο Bob Dylan για τη μουσικά. Και οι δύο έφεραν επανάσταση», έχει πει ο Tarantino, σκηνοθέτης που επέδρασε βαθιά στο έργο του.
«Ποτέ δεν σκέφτηκα ότι θα γίνω καλύτερος από τον John Ford ή τον Orson Welles, αλλά ότι θα κάνω αυτό για το οποίο προοριζόταν ο Godard», είπε για τον αυτό του σε συνέντευξη στους Times, το 1989.
