Ελένη Τζαχρήστα: «Δεν έχουμε στατιστικά και καταγεγραμμένες αμβλώσεις στην Ελλάδα, γιατί μάλλον δεν ενδιαφέρουν τα δικαιώματα των γυναικών»
Κλέλια Φατούρου
14 Μαΐου 2023
Τον τελευταίο χρόνο μιλάμε πάρα πολύ, και δικαίως, για τις αμβλώσεις στις Η.Π.Α. Για την ακύρωση του νόμου Roe v. Wade, που προστάτευε τις γυναίκες τα τελευταία 50 χρόνια. Που τους έδινε το απλούστατο δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματός τους. Εδώ και περίπου έναν χρόνο, αυτό το δικαίωμα έχει χαθεί στις περισσότερες πολιτείες. Γυναίκες αναγκάζονται να ταξιδέψουν για να κάνουν άμβλωση, είτε επειδή απειλείται η υγεία τους, είτε επειδή επιλέγουν να μην το κρατήσουν.
Τι γίνεται όμως με την Ελλάδα; Είναι η άμβλωση ένα αυτονόητο δικαίωμα, και αν ναι, υπό ποιες συνθήκες; Υπάρχουν αριθμοί και καταχωρήσεις, ώστε να είμαστε ενήμεροι για τα ποσοστά αμβλώσεων; Η μαιευτήρας- γυναικολόγος Ελένη Τζαχρήστα μάς λύνει τις απορίες και περιγράφει μία δυσοίωνη κατάσταση, όπως κάνει και μέσα από τα social media, προκειμένου να ενημερώσει και να αφυπνίσει τον κόσμο, αλλά και τους ανθρώπους που βρίσκονται σε θέσεις κλειδιά.
Τη ρωτώ για το κείμενο που έγραψε, και στη συνέχεια έγινε viral, όπου περιέγραφε τις συνθήκες των αμβλώσεων τη δεκαετία του '80, τότε που ήταν ο πατέρας της γυναικολόγος στα Εξάρχεια, και όλα γίνονταν χωρίς σωστή υγιεινή. «Ναι, δεν πέθαναν οι γυναίκες και δεν έπαθαν κάτι στο ιατρείο του πατέρα μου, αλλά κάποιες πάθαιναν επιπλοκές επειδή το έκαναν μόνες τους στο τραπέζι της κουζίνας τους. Ειδικά εκεί όπου δεν υπήρχαν ιατρεία ή νοσοκομεία. Έχουμε ακούσει πολλά τέτοια περιστατικά».
Τι ισχύει για τις αμβλώσεις στην Ελλάδα
«Είναι νόμιμες μέχρι τη 12η εβδομάδα και γίνονται δωρεάν στα δημόσια νοσοκομεία. Εξαίρεση είναι τα ανήλικα κορίτσια, που πρέπει να πάνε με τον κηδεμόνα τους. Έχουμε δει όμως και δημόσια νοσοκομεία, όπου γιατροί ή νοσοκόμοι αρνούνται να συμμετάσχουν σε αμβλώσεις, και εκεί δεν δίνεται και άλλη επιλογή στη γυναίκα που πηγαίνει». μου εξηγεί η γιατρός. Γίνεται όμως οι δημόσιοι φορείς να αρνηθούν έκτρωση; Η απάντηση είναι ναι, εφόσον δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο ούτε κυρώσεις.
Της επισημαίνω την αντίσταση που βρήκα σε διάφορους γυναικολόγους με τους οποίους επικοινώνησα, οι οποίοι παραδέχθηκαν ότι είτε δεν κάνουν αμβλώσεις, είτε δεν θέλουν να μιλήσουν για αυτό. Και με έκανε να αναρωτηθώ για το τι σημαίνει «δεν κάνω εκτρώσεις». Αν το Κράτος τις νομιμοποιεί, πώς γίνεται να πεις όχι; «Το πρόβλημα με την ελληνική κοινωνία είναι ότι υπάρχει μεγάλη υποκρισία. Μπορεί δηλαδή μία γυναίκα να πάει στα εξωτερικά ιατρεία ενός δημόσιου νοσοκομείου, να της κάνουν εξέταση και να γίνει η άμβλωση».
Τι συμβαίνει με τον ιδιωτικό τομέα; «Υπάρχουν αρκετοί γιατροί που κάνουν αμβλώσεις αλλά δεν θέλουν να το παραδεχθούν. Μάλιστα, οι περισσότεροι γιατροί δεν γράφουν στα εξιτήριο ή την απόδειξη ότι έκαναν διακοπή κύησης. Γράφουν ότι η κύηση ήταν παλίνδρομος ή ατελής αποβολή ώστε να δείξουν ότι η απόξεση που έγινε ήταν θεραπευτική και όχι αποτέλεσμα επιλογής. Ένας βασικός λόγος για τον οποίο γίνεται είναι επειδή τα ιδιωτικά νοσοκομεία δεν καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ, με τον οποίο έχουν συμβάσεις. Και δεν αποζημιώνονται οι αμβλώσεις, όπως με έχουν ενημερώσει. Χωρίς καμία εξήγηση».
Σύμφωνα με τη γιατρό, είναι όλοι ενήμεροι, απλώς δεν κάνουν κάτι. Το πρόβλημα αφορά τις οικονομικές συναλλαγές και τι συμφέρει τα νοσοκομεία. «Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι, που αφορούν συνήθως θρησκευτικές πεποιθήσεις. Και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχει καταγραφή των εκτρώσεων. Το έχω συζητήσει με τον Ιατρικό Σύλλογο Αθήνας, αλλά δεν έχει υπάρξει κάποια αλλαγή». Δυστυχώς, υπάρχουν και οι γυναίκες, που φέρουν το κοινωνικό στίγμα, και επιλέγουν να μην καταχωρηθεί η άμβλωσή τους, ακολουθώντας τη λογική του γιατρού.
Οι αμβλώσεις προκαλούν επιπλοκές;
«Πρόκειται για μία επέμβαση. Έχει κάποιες πιθανές επιπλοκές, οι οποίες όμως ελαχιστοποιούνται όταν η άμβλωση γίνεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον, όπως είναι το νοσοκομείο. Και όταν γίνονται σωστά, βάσει πρωτοκόλλου. Να παίρνουμε το ιστορικό, να κάνουμε εξετάσεις, καρδιολογικό έλεγχο πριν τη νάρκωση, τυχόν αλλεργίες, θα δώσουμε αντιβίωση. Πρέπει να ακολουθείται σωστά όλη η διαδικασία. Αν γίνουν όλα σωστά, η άμβλωση μέχρι τη 12η εβδομάδα δεν έχει επιπλοκές. Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι να υπάρξει αλλεργία από τα φάρμακα ή αιμορραγία, επειδή δεν έχει αδειάσει εντελώς η μήτρα. Μιλάμε όμως για απίθανα σενάρια. Εξάλλου, κάνουμε διακοπή και σε προχωρημένη κύηση για λόγους υγείας της μητέρας ή του παιδιού.
Σύμφωνα με την εμπειρία μου, τα κατάλοιπα που αφήνει μία άμβλωση είναι ψυχολογικής φύσης. Εντάξει, δεν μιλάμε για μία ευχάριστη διαδικασία, ειδικά όταν είναι στο στάδιο όπου χτυπά η καρδιά. Ούτε για εμάς τους γιατρούς είναι ευχάριστο.
Είναι συνηθισμένες οι αμβλώσεις από επιλογή, το 2023;
Νομίζω ότι είναι πολύ λιγότερες, αν και δεν έχουμε στατιστικά στα χέρια μας. Η αντισύλληψη είναι πολύ πιο συνηθισμένη, αλλά χρειαζόμαστε την καταγραφή, ώστε να καταγράφουμε και τις επιπλοκές. Όσο για τις Η.Π.Α., μιλάμε για φονικό. Σαν να σκοτώνεις συνειδητά χιλιάδες γυναίκες κάθε μέρα. Δεν μειώνεις έτσι τις αμβλώσεις. Έτσι σκοτώνεις περισσότερες γυναίκες. Τις ωθείς στο να κάνουν κακό στον εαυτό τους».
