Αφαντασία: Η σπάνια νευρολογική κατάσταση που σου στερεί τη φαντασία - Πώς να καταλάβεις ότι πάσχεις

Κάθε φορά που διαβάζεις ένα βιβλίο, βυθίζεσαι σε κόσμους και νιώθεις ότι εικόνες ξεπηδούν από τις σελίδες και κατοικούν προσωρινά στο μυαλό σου; Αυτό δεν συμβαίνει σε όλους, πολύ απλά γιατί προσπαθούν να φανταστούν μία εικόνα, αλλά το μυαλό τους αρνείται να συνεργαστεί.

Αν ταυτίζεσαι με αυτό που μόλις περιγράψαμε, έχεις αφαντασία, και ίσως δεν το γνωρίζεις καν. Η αφαντασία είναι η αδυναμία να φέρουμε στο μυαλό μας εικόνες, είτε πρόκειται για μία μπάλα, είτε πχ για μία ανάμνηση από τις καλοκαιρινές μας διακοπές. Μπορούμε να θυμηθούμε λεπτομέρειες, αλλά όχι την εικόνα που τις συνοδεύει.

Η νευρολογική αυτή κατάσταση συναντάται στο 2 έως 5% του πληθυσμού και πήρε το όνομά της το 2015, από τους ερευνητές Adam Zemana και Michaela Dewarb

Aphantasia test:

Close your eyes and imagine an apple. What do you see?

I am 5. pic.twitter.com/kHJceisZ6P

— Ricardo Juchem 🕹️ (@RicardoJuchem) October 15, 2020

Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν τους ζητείται να σχηματίσουν μια εικόνα ενός προσώπου που γνωρίζουν, μπορούν να τη δουν μέσα στο μυαλό τους. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια οπτική, νοητική εμπειρία, παρόμοια με αυτή που θα βλέπαμε αν το πρόσωπο βρισκόταν μπροστά μας.

Ένας στους 20 ανθρώπους είναι «τυφλός στο μυαλό». Δεν μπορεί δηλαδή, να κάνει εικόνες τις αφηγήσεις ή να φέρει στο μυαλό του τα αγαπημένα του πρόσωπα. Και συνήθως δεν ξέρει τι έχει, μέχρι να διαβάσει κείμενα σαν και αυτό

Τα άτομα με αφαντασία περιγράφουν και άλλες παραλλαγές στην εμπειρία τους. Δεν έχουν όλοι όσοι πάσχουν από αφαντασία πλήρη έλλειψη εμπειρίας απεικόνισης σε όλες τις αισθήσεις. Κάποιοι μπορεί να είναι σε θέση να ακούσουν μια μελωδία στο μυαλό τους, αλλά να μην είναι σε θέση να φανταστούν οπτικές εικόνες που σχετίζονται με αυτήν.

Άτομα με αφαντασία αναφέρουν ότι δεν μπορούν να καταλάβουν τι σημαίνει το «μέτρα προβατάκια» μέχρι να σε πάρει ο ύπνος

Αυτό συμβαίνει, διότι υπάρχει δυσλειτουργία στην επικοινωνία και την αλληλεπίδραση των περιοχών του εγκεφάλου που σου δίνουν τη φαντασία. Το φαινόμενο αυτό είχε περιγραφεί πρώτη φορά, το 1880, όταν ο Francis Galton, Βρετανός κοινωνιολόγος έκανε στατιστική μελέτη για τη ψυχική εικόνα. Ως πάθηση καταγράφηκε πρώτη φορά το 2010. Ο Blake Ross, συνδημιουργός του Mozilla Firefox έφερε την αφαντασία στο προσκήνιο.

"I have a condition called aphantasia, mind blindness. I can see clearly with my eyes but not in my mind" https://t.co/SP9pFvcOBz

— TIME (@TIME) March 9, 2022

Αν πιστεύετε ότι έχετε αφαντασία, μπορείτε να κάνετε το παρακάτω τεστ:

Σκεφτείτε ένα τραπέζι με μία μπάλα επάνω του.

Φανταστείτε ότι κάποιος πλησιάζει το τραπέζι και, με το χέρι του, σπρώχνει την μπάλα.

Έπειτα, κάντε στον εαυτό σας τις εξής ερωτήσεις:

Τι χρώμα ήταν η μπάλα;

Ποιο ήταν το φύλο του ατόμου που την έσπρωξε;

Πώς ήταν εμφανισιακά;

Πόσο μεγάλη ήταν η μπάλα;

Πόσο μεγάλο ήταν το τραπέζι και ποιο ήταν το σχήμα του;

Είχατε ήδη τις απαντήσεις ή έπρεπε να επιλέξετε μία απάντηση στην τύχη, για να φανταστείτε τις λεπτομέρειες;

Η απάντηση σ’ αυτό, είναι η σημαντικότερη. Γιατί ενώ κάποιοι έχουν αυτόματα τις απαντήσεις στην παραπάνω λίστα, άλλοι απλώς πιάνουν τη γενική ιδέα χωρίς να βλέπουν την εικόνα στο μυαλό τους. Αν ανήκετε στη δεύτερη κατηγορία, πιθανότατα να έχετε αφαντασία.