Μουσείο Μπενάκη: Μια ξεχωριστή συλλογή με παραδοσιακά υφάσματα από τα Ιωάννινα, την Κρήτη και τη Σκύρο

Πίσω από κάθε ύφασμα και συλλογή που φιλοξενείται στα μουσεία, κρύβεται κι από ένας καλλιτέχνης, ο οποίος τις περισσότερες φορές τυχαίνει να αγνοείται από το κοινό.

Στη σφαίρα αυτής της ανωνυμίας που αν δεν είσαι ο ΚαρMικελάντζελο Μερίζι, (ναι, ο γνωστός Καραβάτζο), δεν πολυσυζητιέσαι, ξεπροβάλλει ένας κόσμος γεμάτος φαντασία από συλλογές που γεννήθηκαν από χέρια που δούλεψαν πάνω σε υφάσματα και επιβεβαιώνουν τη μαγεία της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης.

Όπως περιγράφει ο Τζέιμι Σαρπ στο cabanamagazine, «παρατηρώντας κάθε ύφασμα, είναi σαν να κοιτάζεις κάτι εντελώς προϊστορικό: ένα αποτύπωμα χεριού στον τοίχο μιας αρχαίας σπηλιάς. Ο κάθε επισκέπτης αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον χρόνο και καμία υπογραφή δεν είναι απαραίτητη».

Το Μουσείο Μπενάκη, όπως λέει, είναι ένα από αυτά τα μέρη που θαυμάζεις εξαιρετικά έργα τέχνης.

«Πρόκειται για ένα καταφύγιο για τις διακοσμητικές τέχνες όπου εκεί μπορεί κανείς να βρει μερικούς από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους θησαυρούς»

Νυφικό μαξιλάρι από τα Ιωάννινα, Μουσείο Μπενάκη 6313, δώρο της Alexandra Choremi-Benaki

Ένα σετ από κεντητά νυφικά μαξιλάρια στη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη αποδεικνύει τη δύναμη της μεταφοράς ενός ολόκληρου πολιτισμού που γίνεται μέσω των υφασμάτων. Τα περίτεχνα αυτά μαξιλάρια μας ταξιδεύουν πίσω στον χρόνο, περίπου 200 χρόνια πριν, στο φρούριο του θρυλικού Αλή Πασά που ήταν αλβανικής καταγωγής και περιγραφόταν σωστά από τον Λόρδο Βύρωνα ως «ο άνδρας του πολέμου και της οδύνης».

Τέτοια κεντήματα που σώζονται από τον 18ο αιώνα είναι ίσως μερικά από τα πιο εκλεκτά της συλλογής του Μουσείου. Απεικονίζουν τον τρόπο που γινόταν ένας μεγαλοπρεπής γάμος από μια πλούσια οικογένεια. Βλέπουμε μια νύφη με νυφικό μαντήλι και με μια περίτεχνη ενδυμασία, να περιβάλλεται από τους γονείς της, τους κουμπάρους και από έφιππους καλεσμένους, που είναι όλοι ντυμένοι με βάση το στιλ της Οθωμανικής Μόδας.

Οι σκηνές που αποτυπώνονται στα περισσότερα έργα συμβολίζουν την αφθονία και τη γονιμότητα. Υάκινθοι, τουλίπες και γαρίφαλα καλύπτουν το κενό ανάμεσα στις φιγούρες, δίνοντας στο κάθε ύφασμα μια αίσθηση ευφορίας. Εξωτικά λουλούδια και μοτίβα, έχουν ως έμπνευση τα κεραμικά Ιζνίκ ενώ πολλά ελληνικά υφάσματα έχουν δημιουργηθεί με βάση οθωμανικά σχέδια.

Μαξιλάρι κεντημένο σε μετάξι, Σκύρος, Μουσείο Μπενάκη 6388

Την επιρροή από τη μόδα και το στιλ των Οθωμανών και τα μοτίβα των ελληνικών διακοσμητικών τεχνών μπορεί επίσης να τα συναντήσει κανείς, στη Σκύρο. Τα κεντήματα άλλωστε του νησιού φημίζονται για ευρηματικά τους μοτίβα και τις πλούσιες γεωμετρικές δομές και υφάσματα που παράγονται σε αυτόν τον τόπο.

Ένα δώρο από τον Γεώργιο ΙΙ στο Μουσείο Μπενάκη λέει την ιστορία της Ενετικής Αναγέννησης όπως ξεδιπλώνεται στην Κρήτη. Αυτό το ύφασμα, είναι μια φορεσιά που δημιουργήθηκε στο τέλος της κατάληψης των Βενετών, που ξεκίνησε το 1211 και κράτησε περίπου 400 χρόνια.

Φόρεμα με πιέτες με κεντητό στρίφωμα, Κρήτη/ Μουσείο Μπενάκη ΕΕ872, δώρο του βασιλιά Γεωργίου ΙΙ

Όλες οι παραπάνω δημιουργίες είναι ο συνδετικός κρίκος ενός κόσμου που τείνει να εκλείψει αλλά σώζεται μέσα από υφάσματα και κλωστές που λένε την ιστορία πραγματικών ανθρώπων με τέτοιον τρόπο που καμία άλλη μορφή τέχνης δεν έχει τη δύναμη.

* Το cabana magazine συνεργάζεται με το Μουσείο Μπενάκη στα πλαίσια μιας αποκλειστικής συλλογής με επιτραπέζια σκεύη που εμπνέεται από παραδοσιακά ελληνικά υφάσματα και μοτίβα από τα Ιωάννινα, την Κρήτη και τη Σκύρο.

Η συλλογή του Μουσείου κυκλοφορεί στις 26 Σεπτεμβρίου και μπορείς να πάρεις μια γεύση εδώ.