Το scrolling στα social media μειώνει την ικανότητα προσοχής: Γιατί πρέπει να σταματήσουμε να “καταναλώνουμε” τόσο περιεχόμενο

Το διαδίκτυο αποτελεί αναπόσματο κομμάτι της ζωής μας. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τα social media. Είναι μέρος της καθημερινότητάς μας είτε εμείς δημιουργούμε περιεχόμενο είτε παρακολουθούμε το περιεχόμενο που υπάρχει διαθέσιμο. Κάθε λεπτό της ημέρας περίπου 16.000 βίντεο αναρτώνται στο TikTok, 140 εκατομμύρια προβάλλονται στο Instagram και το Facebook, ενώ το Youtube μετράει πάνω από 3 εκατομμύρια προβολές παγκοσμίως. Αυτά είναι τα δεδομένα για το 2024.

Κάθε έτος, οι αριθμοί τόσο του περιεχομένου που δημιουργείται στις δημοφιλείς πλατφόρμες όσο και των χρηστών που το παρακολουθούν αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς. Τα social media έχουν καταλάβει σημαντικό μέρος της ζωής μας και για μια μεγάλη μερίδα του κοινού αποτελούν μέσο επικοινωνίας, σύνδεσης, διασκέδασης, εκτόνωσης, ενημέρωσης και δουλειάς, γεγονός που σημαίνει πως είναι εγκλωβισμένη στις οθόνες της σχεδόν όλο το 24ωρο.

#NOW

Στη Νέα Υόρκη, υπεγράφη νόμος για να προστατέψει τους γιατρούς που συνταγογραφούν διαδικτυακά χάπια άμβλωσης

Γιατί πρέπει να περιορίσεις την έκθεση στον διαδικτυακό κόσμο

Τα δεδομένα αυτά έχουν προξενήσει παγκόσμια ανησυχία, καθώς πλέον μπορούμε να μιλάμε για ένα είδος εθισμού. Η ψυχολόγος Γκλορια Μαρκ υποστηρίζει πως, όταν κατακλυζόμαστε από έναν τόσο μεγάλο όγκο πληροφοριών, η γνωστική λειτουργία εξασθενεί, με αποτέλεσμα το μυαλό μας να κουράζεται. Η εκτελεστική λειτουργία του εγκεφάλου - που είναι υπεύθυνη για τη λήψη αποφάσεων - το φιλτράρισμα των πληροφοριών και την αφοσίωση στους στόχους μας, όταν το μυαλό κουράζεται, δεν μπορεί να εκτελέσει τις αρμοδιότητές της. Ως εκ τούτου, το επίπεδο της προσοχής και της συγκέντρωσης μειώνεται.

Μπορεί φαινομενικά το scrolling να είναι μια «αθώα» συνήθεια που πιστεύουμε ότι μας χαλαρώνει, ωστόσο η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Όσο πιο απορροφημένοι είμαστε στο περιεχόμενο και όσο πιο πολλά ολιγόλεπτα βίντεο παρακολουθούμε τόσο «χάνουμε» την προσοχή και τη συγκέντρωση, ενώ επηρεάζεται ο τρόπος σκέψης μας. Η τάση να μένουμε πιστοί στον μικρόκοσμο του διαδικτύου (εντάξει, δεν είναι μικρόκοσμος) έχει συνέπειες στην αντίληψη και την ικανότητά μας να μαθαίνουμε καινούργια πράγματα. Το μυαλό μας εκπαιδεύεται να αντλεί την πληροφορία μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα και έτσι, όταν χρειάζεται να μάθουμε κάτι μεγαλύτερο, αδυνατεί να συνεργαστεί.

Freepik

Το περιεχόμενο που χαζεύουμε στο διαδίκτυο έχει δημιουργηθεί για να μας προκαλεί βασικά συναισθήματα, με αποτέλεσμα να μένουμε σε επιφανειακό επίπεδο και να μην αναζητούμε περαιτέρω γνώσεις, που θα συμβάλλουν στην εξέλιξή μας. Το scrolling είναι αβλαβές, ωστόσο το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να απομακρυνθούμε, δεν μπορούμε να βάλουμε όριο στον εαυτό μας.

Όπως αναφέρει η Γκλόρια Μαρκ στην έρευνά της, η προσοχή των ανθρώπων που ήταν προσκολλημένοι στις οθόνες τους μειώθηκε από τα 2,5 λεπτά στα 47 δευτερόλεπτα από το 2004 μέχρι το 2016. Όταν, λοιπόν, αυτή η συνήθεια του να «καταναλώνεις» γρήγορο και ανούσιο περιεχόμενο, γίνεται τρόπος ζωής, είναι δύσκολο να αλλάξεις ρότα και να επιλέξεις την ουσιαστική και βαθιά γνώση που έρχεται μέσα από τα βιβλία. Ωστόσο, σύμφωνα με την ψυχολόγο, κάθε νέα αρχή έχει τις δυσκολίες της, όμως η ιδέα αυτών δεν πρέπει να μας εμποδίσει να βελτιώσουμε το επίπεδο της ζωής μας. Άλλωστε, σιγά - σιγά και αυτή η ασχολία θα γίνει συνήθεια, η οποία θα σε βοηθήσει να αλλάξεις τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεσαι την πραγματικότητα σήμερα.