WELL BEING ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Βγαίνοντας από τη ζώνη άνεσης (Comfort Zone)


Κωνσταντίνος Χαραντινιώτης

4 Μαρτίου 2020

Βγαίνοντας από τη ζώνη άνεσης (Comfort Zone)

Ασφάλεια, σιγουριά, άνεση.

Όσο διαφορετικοί κι αν είμαστε μεταξύ μας, με άλλα «θέλω» ο καθένας από εμάς, αναζητούμε αυτές τις 3 συνθήκες. Είναι οι συνθήκες που επιτρέπουν να ευδοκιμήσει η χαρά.

Είμαστε πλάσματα της συνήθειας και ως τέτοια, χτίζουμε συνήθειες για να διασφαλίσουμε τα παραπάνω. Είμαστε όμως και πλάσματα με περιέργεια. Επιθυμούμε την εξέλιξη και την ανακάλυψη.

Υπάρχει επομένως μία χρυσή τομή. Εκείνο το σημείο όπου εδρεύει η χαρά. Εκεί όπου η σιγουριά και ο ενθουσιασμός της ανακάλυψης συνυπάρχουν.

Πώς μπορείς λοιπόν να βγαίνεις από την ζώνη της άνεσής σου και να εξελίσσεσαι, ενώ παράλληλα προστατεύεις τον εαυτό σου;

Το πείραμα

Το 2016 διεξήχθη από το University College London ένα ενδιαφέρον πείραμα σε μία ομάδα ενηλίκων εθελοντών. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα γνώριζε ότι υπάρχεις 50% πιθανότητα να δεχθεί ένα μικρό ηλεκτροσόκ, ενώ η άλλη ομάδα γνώριζε πως θα της κάνουν ηλεκτροσόκ στα σίγουρα.

Ξέρετε ποια ομάδα από τις δύο είχε περισσότερο στρες; Αυτή που δεν ήταν βέβαιη για το τι θα γίνει. Σκεφτείτε τι συμβαίνει στην καθημερινότητα. Τι σας αγχώνει περισσότερο; Κάτι που γνωρίζετε ότι δεν θα πάει καλά ή κάτι για το οποίο δεν είστε σίγουροι πώς θα εξελιχθεί;

Το στρες και ο φόβος συνδέονται περισσότερο με την αβεβαιότητα και την έλλειψη ελέγχου, απ΄ ότι με το μη επιθυμητό αποτέλεσμα. Στην προσπάθειά μας να εξαλείψουμε ό,τι δεν μπορούμε να ελέγξουμε και να εξαφανίσουμε την αβεβαιότητα, υπάρχει η πιθανότητα να επιλέξουμε την αδράνεια.

Στην πραγματικότητα όμως ούτε αυτό λειτουργεί. Είναι στην ανθρώπινη φύση να αναζητάμε την ροή και την εξέλιξη. Να βαριόμαστε και να μαραζώνουμε όταν υπάρχει στασιμότητα. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; Είμαστε κομμάτι αυτού του κόσμου και τα πάντα μέσα σε αυτόν υπάρχουν επειδή ρέουν. Ότι δεν κινείται, φθείρεται.

Η πιο βαθιά ανθρώπινη επιθυμία είναι να είμαστε χαρούμενοι. Επιλέγοντας την στάση της αποφυγής απέναντι σε ότι μας κάνει να αισθανόμαστε άβολα, καταλήγουμε να στερούμε από τον εαυτό μας την χαρά. Σίγουρα υπάρχουν καλύτερες λύσεις.

Συμφιλίωση με την αβεβαιότητα

Πώς λοιπόν μπορείς να προχωράς με σιγουριά προς την αβεβαιότητα;

Η yoga απαντάει σε αυτό με έναν πολύ πρακτικό τρόπο. Κάθε φορά που κάνεις τη πρακτική σου εξοικειώνεσαι με την αμφιβολία. Καλείσαι συνεχώς να ανακαλύπτεις πράγματα έξω από αυτά που γνωρίζεις, μέσα σε ένα περιβάλλον επίγνωσης και σταθερότητας.

Στη καθημερινότητά σου το πιο πιθανό είναι ότι δεν κάνεις backbends, στήριξη στα χέρια ή βαθιές διπλώσεις. Το σώμα σου και ο νους σου δεν είναι εξοικειωμένα σε αυτές τις θέσεις, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει φόβο και ανασφάλεια. Η yoga όμως σου δείχνει ξεκάθαρα τον τρόπο για να το ξεπεράσεις αυτό και να εξελιχθείς.

Για να σημειώσεις επιτυχία και να αισθανθείς καλά στο ένα βήμα, στα δύο βήματα ή στα δέκα βήματα που θα διανύσεις έξω από την ζώνη της άνεσής σου χρειάζονται τα εξής:

Ασφάλεια, σιγουριά, άνεση.

Όσο διαφορετικοί κι αν είμαστε μεταξύ μας, με άλλα «θέλω» ο καθένας από εμάς, αναζητούμε αυτές τις 3 συνθήκες. Είναι οι συνθήκες που επιτρέπουν να ευδοκιμήσει η χαρά.

Είμαστε πλάσματα της συνήθειας και ως τέτοια, χτίζουμε συνήθειες για να διασφαλίσουμε τα παραπάνω. Είμαστε όμως και πλάσματα με περιέργεια. Επιθυμούμε την εξέλιξη και την ανακάλυψη.

Υπάρχει επομένως μία χρυσή τομή. Εκείνο το σημείο όπου εδρεύει η χαρά. Εκεί όπου η σιγουριά και ο ενθουσιασμός της ανακάλυψης συνυπάρχουν.

Πώς μπορείς λοιπόν να βγαίνεις από την ζώνη της άνεσής σου και να εξελίσσεσαι, ενώ παράλληλα προστατεύεις τον εαυτό σου;

Το πείραμα

Το 2016 διεξήχθη από το University College London ένα ενδιαφέρον πείραμα σε μία ομάδα ενηλίκων εθελοντών. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα γνώριζε ότι υπάρχεις 50% πιθανότητα να δεχθεί ένα μικρό ηλεκτροσόκ, ενώ η άλλη ομάδα γνώριζε πως θα της κάνουν ηλεκτροσόκ στα σίγουρα.

Ξέρετε ποια ομάδα από τις δύο είχε περισσότερο στρες; Αυτή που δεν ήταν βέβαιη για το τι θα γίνει. Σκεφτείτε τι συμβαίνει στην καθημερινότητα. Τι σας αγχώνει περισσότερο; Κάτι που γνωρίζετε ότι δεν θα πάει καλά ή κάτι για το οποίο δεν είστε σίγουροι πώς θα εξελιχθεί;

Το στρες και ο φόβος συνδέονται περισσότερο με την αβεβαιότητα και την έλλειψη ελέγχου, απ΄ ότι με το μη επιθυμητό αποτέλεσμα. Στην προσπάθειά μας να εξαλείψουμε ό,τι δεν μπορούμε να ελέγξουμε και να εξαφανίσουμε την αβεβαιότητα, υπάρχει η πιθανότητα να επιλέξουμε την αδράνεια.

Στην πραγματικότητα όμως ούτε αυτό λειτουργεί. Είναι στην ανθρώπινη φύση να αναζητάμε την ροή και την εξέλιξη. Να βαριόμαστε και να μαραζώνουμε όταν υπάρχει στασιμότητα. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; Είμαστε κομμάτι αυτού του κόσμου και τα πάντα μέσα σε αυτόν υπάρχουν επειδή ρέουν. Ότι δεν κινείται, φθείρεται.

Η πιο βαθιά ανθρώπινη επιθυμία είναι να είμαστε χαρούμενοι. Επιλέγοντας την στάση της αποφυγής απέναντι σε ότι μας κάνει να αισθανόμαστε άβολα, καταλήγουμε να στερούμε από τον εαυτό μας την χαρά. Σίγουρα υπάρχουν καλύτερες λύσεις.

Συμφιλίωση με την αβεβαιότητα

Πώς λοιπόν μπορείς να προχωράς με σιγουριά προς την αβεβαιότητα;

Η yoga απαντάει σε αυτό με έναν πολύ πρακτικό τρόπο. Κάθε φορά που κάνεις τη πρακτική σου εξοικειώνεσαι με την αμφιβολία. Καλείσαι συνεχώς να ανακαλύπτεις πράγματα έξω από αυτά που γνωρίζεις, μέσα σε ένα περιβάλλον επίγνωσης και σταθερότητας.

Στη καθημερινότητά σου το πιο πιθανό είναι ότι δεν κάνεις backbends, στήριξη στα χέρια ή βαθιές διπλώσεις. Το σώμα σου και ο νους σου δεν είναι εξοικειωμένα σε αυτές τις θέσεις, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει φόβο και ανασφάλεια. Η yoga όμως σου δείχνει ξεκάθαρα τον τρόπο για να το ξεπεράσεις αυτό και να εξελιχθείς.

Για να σημειώσεις επιτυχία και να αισθανθείς καλά στο ένα βήμα, στα δύο βήματα ή στα δέκα βήματα που θα διανύσεις έξω από την ζώνη της άνεσής σου χρειάζονται τα εξής:

Να διατηρείς μία καλή βάση. Να εφαρμόζεις την τεχνολογία που ήδη γνωρίζεις και ξέρεις ότι σε υποστηρίζει. Να μην θυσιάζεις τα γερά θεμέλια μίας θέσης για να τεντωθείς περισσότερο.

Να διατηρείς την απόλαυση μέσα στην πρόκληση. Αν υποφέρεις, κόβεται η ανάσα σου και πονάς δεν είναι απόλαυση. Η εξελικτική σου διαδικασία ναι μεν απαιτεί κόπο και προσπάθεια, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι δυσάρεστη.

Η Yoga επομένως ενδυναμώνει μία πολύ σημαντική ανθρώπινη δεξιότητα. Την δεξιότητα της διάκρισης. Να διακρίνεις τα ωφέλιμα όριά σου. Να γνωρίζεις πώς να πηγαίνεις πιο μακριά, χωρίς να βλάπτεις τον εαυτό σου. Σου μαθαίνει την αξία και του ταξιδιού και του προορισμού. Τόσο στην πρακτική, ακόμα περισσότερο όμως στην ζωή.

Έχετε ακούσει την έκφραση «αξία έχει το ταξίδι και όχι ο προορισμός»; Κατά την άποψή μου αξία έχουν και τα δύο. Ένας ωραίος προορισμός πάντα αξίζει. Πώς όμως θα φτάσεις εκεί; Ταλαιπωρημένος; Πονώντας; Χωρίς αποθέματα ενέργειας;  Από την άλλη, αξίζει να μην ξεβολεύεσαι και τελικά να φτάνεις κάπου που δεν σε γεμίζει; Μάλλον όχι.

Αξίζει λοιπόν να διερευνήσεις πώς μπορείς να κινείσαι προς την κατεύθυνση που θες προφυλάσσοντας τον εαυτό σου. Ακούγεται οξύμωρο αλλά μόνο ένα πράγμα είναι σίγουρο: ότι πάντα θα υπάρχει αβεβαιότητα. Πάντα κάτι θα είναι απρόβλεπτο. Αυτή είναι η συμφιλίωση με την αβεβαιότητα:

Να αποδέχεσαι ότι υπάρχει και ότι θα σε συναντά. Και ότι όταν σε συναντήσει εσύ να γνωρίζεις πώς να διατηρείς σταθερή την βάση σου που σε κάνει να αισθάνεσαι σιγουριά, την ίδια τη στιγμή που εξερευνάς το άγνωστο.

Ο κόπος που καταβάλλεις να μην επισκιάζει την απόλαυση και η φόβος της δυσφορίας να μην σου στερεί την δράση. Να είσαι ανοιχτός στο νέο, χωρίς να βλάπτεις τον εαυτό σου. Να κάνεις λάθη, αλλά να παραμένεις καλά.

Αν θες λοιπόν να εξασφαλίσεις ότι είσαι κατάλληλα προετοιμασμένος για να βγεις από την ζώνη της άνεσής σου και να εξερευνήσεις τι ακόμα καλύτερο υπάρχει για εσένα, κάνε το όπως στην yoga :

Δώσε το «παρών». Όταν μπαίνεις σε μία νέα και άγνωστη κατάσταση αντί να αρχίσεις να αγχώνεσαι για το τι μπορεί να γίνει, για το αν είσαι αρκετός, για το αν θα τα καταφέρεις κτλ. Δοκίμασε απλά να πεις «εγώ θα δώσω το παρών και θα κάνω το καλύτερο που μπορώ». Χωρίς προσδοκίες. Απλά δράσε όσο καλύτερα μπορείς, σε αυτό που συμβαίνει τώρα.

Από το λίγο θα πας στο πολύ. Δεν υπάρχει κάτι που θα σε εκτοξεύσει απευθείας στο τέλος. Κι ακόμα κι αν υπήρχε δεν θα είχες καταφέρει κάτι γιατί θα είχες χάσει την διαδικασία της εξέλιξης.
Στις τάξεις μου όταν παρατηρώ κάποιον να πιάνει το πόδι με τα χέρια του και να το τοποθετεί, να το τραβάει και να το ισιώνει για να φτιάξει το τέλειο σχήμα στην θέση, τον σταματώ. Από την μία μπορεί να τραυματιστεί. Από την άλλη το ζητούμενο δεν είναι το πόδι να φτάσει έως το τέλος με οποιονδήποτε τρόπο. αλλά να εξασκηθεί και να δυναμώσει. Διαίρεσε κάθε στόχο σου σε μικρά βήματα και θα σου γίνει πιο προσβάσιμος. Εσύ απλά φρόντισε να μην παραμελείς να τα περπατάς.

Αμφισβήτησε αυτά που λες στον εαυτό σου. Γιατί θεωρείς λίγο αυτό που κάνεις; Ποιο είναι το κριτήριο της σύγκρισης; Η εικόνα που είδες στο Instagram ή αυτό που κάνει ο διπλανός σου;
Ο εσωτερικός μας κριτής να ξέρεις συνήθως δες είναι και ο καλύτερος σύμβουλος. Σου λέει πράγματα που πολλές φορές δεν είναι αλήθεια. Μιλάει με γνώμονα τον φόβο και την ανασφάλεια. Αντί λοιπόν απλά να συμφωνείς μαζί του κάνε διάλογο. Μην τον αγνοήσεις, απλά εξέτασε αν έχει κάποιο βάσιμο επιχείρημα ή όχι.

Κάνε ερωτήσεις όπως:

Σημειώνω πρόοδο;

Ποια είναι τα μέσα που έχω για κάτι ακόμα καλύτερο αυτή την στιγμή;

Αισθάνομαι καλά με την προσπάθεια σου;

Τι νόημα έχει για εμένα αυτή την προσπάθεια;

Υπάρχει κάτι που μπορώ να αλλάξω για να αισθάνομαι ακόμα καλύτερα;

Υπάρχουν βλέπεις πολύ χρησιμότερα πράγματα για να συζητήσεις με τον εαυτό σου, από το να ασκείς κριτική.
 

Φρόντισε τον εαυτό σου (μόνο εσύ μπορείς να το κάνεις). Πάνω απ’ όλα να είσαι καλά. Να ακούς τις ανάγκες σου και να τις ικανοποιείς. Καμία προσπάθεια δεν αξίζει, αν στο τέλος καταρρέεις. Για να ανταπεξέλθεις στο ταξίδι έξω από την ζώνη της άνεσής σου, χρειάζεται να είσαι υγιής σωματικά και συναισθηματικά. Μην θυσιάζεις την βάση σου, δηλαδή όλα όσα ξέρεις ότι σε κάνουν να αισθάνεσαι καλά και σε βοηθούν να διατηρείς την ενέργεια και την ισορροπία σου.

Εύχομαι σε όλους για ό,τι έχετε απόφασίσει πως θέλετε να πετύχετε, να κάνετε την διαδρομή μία απολαυστική περιπέτεια. Να εξασφάλισετε ότι στο τέλος, όταν πια θα έχετε πετύχει τον στόχο σας θα πείτε: «άξιζε η προσπάθεια».

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.