Πώς μια γυναίκα μπορεί να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή. Ο γυναικολόγος απαντά

Στις περισσότερες όμως ανεπτυγμένες χώρες η προηγηθείσα καισαρική τομή δεν αποτελεί απόλυτη ένδειξη για τοκετό με καισαρική και στην επόμενη εγκυμοσύνη. Η εναλλακτική λύση είναι ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή(VBAC) ή “Κολπική Γέννα μετά από Καισαρική” (Vaginal Birth After Cesarean).

Πολλές γυναίκες που αν και ήθελαν να γεννήσουν φυσιολογικά και αναγκάστηκαν να γεννήσουν με καισαρική τομή θέλουν να γεννήσουν το δεύτερο παιδί τους με φυσιολογικό τοκετό, ωστόσο για να μπορέσει μια γυναίκα να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή χρειάζεται ορισμένες προϋποθέσεις. Οι περισσότερες γυναίκες με μία καισαρική τομή και χωρίς άλλο επιβαρυντικό παράγοντα, είναι υποψήφιες για να γεννήσουν φυσιολογικά. Ο προγραμματισμένος φυσιολογικός τοκετός μετά από προηγούμενη καισαρική τομή έχει ένα ποσοστό επιτυχούς περαίωσης που κυμαίνεται μεταξύ 60-80% απόλυτα συγκρίσιμο με το ποσοστό επιτυχούς κολπικού τοκετού σε πρωτότοκες γυναίκες. Εάν πριν από την καισαρική τομή είχε ήδη προηγηθεί ένας φυσιολογικό τοκετός τότε το ποσοστό επιτυχίας αγγίζει το 87-90%.

Τα κύρια πλεονεκτήματα – οφέλη του φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική τομή είναι ότι η μητέρα αναρρώνει ταχύτερα , η διάρκεια νοσηλείας της στο μαιευτήριο είναι μικρότερη, αποφεύγει μολύνσεις ,τραύματα (εντέρου, ουροδόχου κύστης κτλ), απώλεια αίματος, θρομβώσεις στα αγγεία, μετεγχειρητικές επιπλοκές . Η μητέρα έχει πιο ενεργό ρόλο στην περιποίηση του νεογνού στις πρώτες ώρες ζωής του. Τέλος, υφίσταται η δυνατότητα για πολλές μελλοντικές εγκυμοσύνες διότι  οι πολλαπλές καισαρικές τομές εγκυμονούν κινδύνους που σχετίζονται με την αντοχή της μήτρας, τον τραυματισμό γειτονικών οργάνων(εντέρου και ουροδόχου κύστεως) και στη θέση και υφή του πλακούντα (κίνδυνος για επιπωματικό ή/και στριφρό πλακούντα).Σίγουρα οφέλη υπάρχουν και για το έμβρυο όπως είναι η αποφυγή  ιατρογενούς ανωριμότητας και μειώνει τις περιπτώσεις επιμένουσας πνευμονικής υπέρτασης. Πάντα ο Φυσιολογικός Τοκετός προετοιμάζει το μωρό για τη ζωή έξω από την μήτρα.

Οπωσδήποτε  για την επιτυχή έκβαση του  φυσιολογικού τοκετού θα πρέπει να ορίζονται κάποιες προϋποθέσεις . Μερικές από τις βασικές προϋποθέσεις είναι η επιλογή του Μαιευτήρα που να έχει πείρα σε ανάλογα περιστατικά, το Μαιευτήριο και η Αίθουσα Τοκετών  να είναι πλήρως εξοπλισμένα όπως και να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης καισαρικής τομής αν και όποτε χρειαστεί. Συμπληρωματικά, από τα αρχικά σταδία της εγκυμοσύνης έως και τον τελευταίο μήνα επιβάλλονται εβδομαδιαίες εξετάσεις του εμβρύου με υπέρηχο (και doppler),από την 32η εβδομάδα κύησης και μετά θα πρέπει να γίνονται τακτικοί έλεγχοι του εμβρύου με καρδιοτοκογράφημα  (NST),θα πρέπει να αποφευχθεί η πρόκληση τοκετού με προσταγλανδίνες ή οξυτοκίνη, διότι ενισχύεται σημαντικά ο κίνδυνος για ρήξη της μήτρας και τέλος μετά την έξοδο του πλακούντα, πρέπει να εξεταστεί η κοιλότητα της μήτρας με τους δακτύλους (δακτυλική επισκόπηση) και ειδικά του πρόσθιου τοιχώματος.
Έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε τον ακριβή λόγο της προηγηθείσας καισαρικής τομής. Σε περίπτωση που ο λόγος της προηγηθείσας καισαρικής τομής ήταν δυσαναλογία θέσεων ή ισχιακής προβολής μπορεί η γυναίκα να δοκιμάσει τον φυσιολογικό τοκετό και μάλιστα να έχει μεγάλο ποσοστό επιτυχίας. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που ο λόγος της καισαρικής τομής ήταν οι αλλοιώσεις του καρδιακού ρυθμού του εμβρύου, λόγω περιτύλιξης του ομφαλίου λώρου.   Αναμφισβήτητα, υπάρχουν και αντενδείξεις οι οποίες εστιάζονται κυρίως στην τομή επί της μήτρας που πρέπει να είναι οπωσδήποτε χαμηλή εγκάρσια όπως και οποιαδήποτε άλλη τομή επί της μήτρας είναι σημαντική αντένδειξη, η προηγηθείσα ρήξη μήτρας ή προηγηθείσα ινομυωματεκτομή με τομή επί της μήτρας μέχρι την ενδομητρική κοιλότητα. Εάν έχουν προηγηθεί τρείς καισαρικές τομές πριν από τον προγραμματισμένο φυσιολογικό τοκετό (η δις καισαρική τομή δεν είναι απόλυτη αντένδειξη).Μάλιστα, έχουν  πραγματοποιηθεί φυσιολογικοί τοκετοί μετά από δις προηγηθείσα καισαρική με εξαιρετική επιτυχία. Θα πρέπει να έχει περάσει όμως τουλάχιστον ένας χρόνος από την τελευταία καισαρική τομή προκειμένου η πιθανότητα επιτυχούς φυσιολογικού τοκετού μην είναι περιορισμένη. Είναι απαραίτητα να γίνει προγραμματισμένα γύρω στην 39^η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, Η επισκληρίδιος αναισθησία βοηθάει σημαντικά την όλη διαδικασία γιατί επιτρέπει στη γυναίκα να χαλαρώσει καθώς επίσης βοηθάει και στην διαστολή του τραχήλου.

Δεν είναι ουτοπία να προσπαθήσετε Φυσιολογικό Τοκετό μετά από Καισαρική τομή (VBAC),Εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω η πιθανότητα επιτυχούς εξέλιξης ενός φυσιολογικού τοκετού κυμαίνεται στο 60%.

Ο κύριος φόβος είναι η ρήξη της μήτρας που αντιμετωπίζεται άμεσα με καισαρική τομή. Βέβαια σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συμβεί αυτό εάν υπάρχει συνεχής παρακολούθηση. Ο κύριος λόγος είναι το εξαιρετικά μεγάλο αίσθημα ικανοποίησης και επιτυχίας με την πραγματοποίηση Φυσιολογικού Τοκετού μετά από Καισαρική τομή (VBAC). Η γυναίκα αισθάνεται ότι πέτυχε αυτό που ήθελε από την πρώτη φορά που έμεινε έγκυος. Της επιτρέπει την αισιοδοξία ότι και οι επόμενοι τοκετοί θα είναι φυσιολογικοί.

Τέλος επιτρέπει στον σύζυγο να συμμετέχει ενεργά στην διαδικασία του Φυσιολογικού Τοκετού δίπλα στην γυναίκα του και τον γιατρό τους, γεγονός που εκτείνει την αίσθηση της ολοκλήρωσης στο ζευγάρι και την οικογένεια.

Από τον Στέφανο Χανδακά Μαιευτήρας – Γυναικολόγος –  Ενδοσκοπικός Χειρουργός.