Έχετε ακούσει ποτέ για το food matrix effect ; Μάλλον όχι, αλλά η ιδέα μπορεί να ακούγεται γνώριμη. Ξέρετε γιατί τα συμπληρώματα δεν λειτουργούν τόσο καλά όσο η κατανάλωση των βιταμινών από τις τροφές; Ή γιατί η φρουκτόζη στα φρούτα είναι υγιεινή ενώ αυτή στα ροφήματα όχι;
Παρακάτω θα απαντήσουμε σε όλες αυτές τις απορίες και φυσικά θα αναλύσουμε τη σχέση που έχει το φαινόμενο food matrix με όλα αυτά τα ερωτήματα αλλά και πώς αυτό επηρεάζει την υγεία και τη διατροφή μας.
Τα τελευταία χρόνια η έρευνα γύρω από τη διατροφή επικεντρώνεται όλο και πιο συχνά στις επιπτώσεις που έχει συνολικά η τροφή στην υγεία μας και δεν ασχολείται τόσο με τα θρεπτικά συστατικά.
Και αυτό συμβαίνει γιατί στην πραγματικότητα, ένα τρόφιμο είναι κάτι πολύ περισσότερο από τα μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά που περιέχει. Στην επιστήμη αυτό ονομάζεται food matrix effect.
Ενώ λοιπόν στο παρελθόν, οι περισσότερες επιδημιολογικές έρευνες εστίαζαν στη σχέση μεταξύ των θρεπτικών συστατικών (όπως ασβέστιο, πρωτεΐνες ή κορεσμένα λίπη) και την υγεία. Πλέον η επιδημιολογική έρευνα αναλύει την πρόσληψη τροφής και την επίδραση της σε μη μεταδοτικές ασθένειες ή παράγοντες κινδύνου για την υγεία, όπως η αυξημένη χοληστερόλη LDL ή η υψηλή αρτηριακή πίεση.
Αυτή η αλλαγή εστίασης οδηγεί σε νέες επιστημονικές γνώσεις. Για παράδειγμα, για ορισμένα τρόφιμα καταρρίπτονται οι αναμενόμενες αρνητικές επιπτώσεις.
Σκεφτείτε τις επιπτώσεις που πιστεύετε ότι έχει το γάλα, το γιαούρτι ή το τυρί (με πλήρη λιπαρά) στις καρδιαγγειακές παθήσεις. Σε αντίθεση με ό,τι αναμενόταν με βάση τα κορεσμένα λιπαρά (και αλατιού στο τυρί), δεν βρέθηκε σχέση μεταξύ της πρόσληψης (πλήρους λιπαρών) γαλακτοκομικών προϊόντων και του αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων.
Αντίθετα οι μελέτες έδειξαν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν προστατευτική δράση. Αυτές οι σχέσεις εξηγήθηκαν στο Background Document Dairy των νέων ολλανδικών διατροφικών κατευθυντήριων γραμμών του Ολλανδικού Συμβουλίου Υγείας.
Έτσι λοιπόν τα σημερινά ευρήματα δείχνουν ότι:
- Η κατανάλωση τυριού σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου (περιορισμένα στοιχεία).
- Η κατανάλωση γαλακτοκομικών με πλήρη λιπαρά δεν έχουν κάποια επίδραση στη συστολική αρτηριακή πίεση και την LDL χοληστερόλη.
- Τα γαλακτοκομικά τρόφιμα με πλήρη λιπαρά δεν προκαλούν αύξηση βάρους.
- Η κατανάλωση γιαουρτιού και τα προβιοτικά μειώνουν την αύξηση βάρους.
Πλέον συστήνεται να μην κρίνουμε ένα τρόφιμο από τα κορεσμένα που περιέχει, αλλά να κοιτάμε το λεγόμενο “Food matrix”, που αντιστοιχεί στο συνολικό θρεπτικό περιεχόμενο κάθε τροφίμου.
Το food matrix effect και τα συμπληρώματα διατροφής.
Ένα πλήρες τρόφιμο περιέχει θρεπτικά συστατικά σε πολύπλοκη, φυσική μορφή, ενώ ένα χάπι συγκεντρώνει θρεπτικά συστατικά σε επεξεργασμένη μορφή. Θεωρητικά, μια πολυβιταμίνη θα κάλυπτε τις ανάγκες σας σε βιταμίνες. Αλλά στην πραγματικότητα, αυτές οι βιταμίνες δεν απορροφώνται τόσο αποτελεσματικά και δεν έχουν πάντα το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Για παράδειγμα, η βήτα-καροτίνη, ένα αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στα καρότα, τις γλυκοπατάτες, την κόκκινη πιπεριά ή τα βερίκοκα, έχει πολλά οφέλη για την υγεία. Ωστόσο, η βήτα-καροτίνη σε μορφή συμπληρώματος μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις. Πράγματι, μια σειρά από μελέτες διαπίστωσαν ότι θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα μεταξύ των καπνιστών, για παράδειγμα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να παίρνετε συμπληρώματα, αντιθέτως μπορεί να είναι αρκετά χρήσιμα σε ορισμένες περιπτώσεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις πιθανές επιπτώσεις τους και να το συζητήσετε με έναν γιατρό. Επιπλέον, τα συμπληρώματα δεν θα πρέπει να είναι η κύρια στρατηγική σας για την υγεία: καλό είναι να επικεντρωθείτε πρώτα στην κατανάλωση ολόκληρων και μη επεξεργασμένων τροφίμων.
Είναι λοιπόν σημαντικό να γνωρίζετε πως το φαγητό που τρώτε είναι κάτι περισσότερο από τα μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά του, όπως είναι τα κορεσμένα λιπαρά, το αλάτι κ.α.
Φυσικα η έρευνα πάνω σε αυτό το θέμα συνεχίζεται, αλλά ίσως να έχει έρθει η ώρα να σταματήσει η εστίαση αποκλειστικά στην κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οξέων.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
