WELL BEING ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Τα σημάδια που προδίδουν ότι ταλαιπωρείστε από διαταραχές ύπνου


Τζουλιάννα Καρνέζη

25 Φεβρουαρίου 2022

Τα σημάδια που προδίδουν ότι ταλαιπωρείστε από διαταραχές ύπνου
Αν και είναι φυσιολογικό να μην κοιμόμαστε καλά μία ή δύο νύχτες, παρόλα αυτά εκτιμάται ότι 50-70 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν μια διαταραχή ύπνου που προκαλεί χρόνια προβλήματα.

Η American Psychiatric Association ορίζει τις διαταραχές ύπνου ως προβλήματα με την ποιότητα, τον χρόνο και την ποσότητα του ύπνου, τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα τη δυσφορία και την εξασθένηση της λειτουργικότητας. Σύμφωνα με το Sleep Foundation , το 10%-30% των Αμερικανών έχουν αϋπνία, ενώ το 15%-30% των ανδρών και το 10%-30% των γυναικών παρουσιάζουν σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο (OSA). Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών επηρεάζει έως και το 10% των ενηλίκων. Η ναρκοληψία, ένας άλλος τύπος διαταραχής ύπνου, επηρεάζει μεταξύ 135.000 και 200.000 άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Όπως εξηγείται σε μια εργασία του 2012 που δημοσιεύθηκε στο Neurotherapeutics, το International Classification of Sleep Disorders (ICSD) αναγνωρίζει 81 διακριτές διαταραχές ύπνου, οι οποίες ταξινομούνται ευρέως σε έξι κύριες κατηγορίες. Οι έξι κύριες κατηγορίες είναι οι αϋπνίες, οι διαταραχές της αναπνοής που σχετίζονται με τον ύπνο (συμπεριλαμβανομένης της υπνικής άπνοιας ), οι υπερυπνίες (συμπεριλαμβανομένης της ναρκοληψίας ), οι διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού, οι παραϋπνίες (συμπεριλαμβανομένης της υπνοβασίας, της υπνομιλίας και των νυχτερινών τρόμων) και οι διαταραχές κίνησης που σχετίζονται με τον ύπνο (συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών ).

Πολλά συμπτώματα διαταραχής ύπνου, όπως η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, είναι κοινά σε πολλές καταστάσεις. Αλλά ορισμένες διαταραχές ύπνου έχουν πιο ενδεικτικά συμπτώματα. Εάν έχετε συνεχώς κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, ίσως είναι καλή ιδέα να επικοινωνήσετε με έναν ειδικό ύπνου.

Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε

Το να δυσκολεύεστε συνεχώς να αποκοιμηθείτε μόλις ξαπλώσετε στο κρεβάτι το βράδυ είναι το βασικό σύμπτωμα της διαταραχής ύπνου. Η αϋπνία είναι μια διαταραχή ύπνου κατά την οποία έχετε πρόβλημα να πέσετε ή/και να παραμείνετε κοιμισμένοι και θεωρείται οξεία εάν διαρκεί λιγότερο από μερικές εβδομάδες, ενώ η χρόνια είναι όταν η δυσκολία στον ύπνο εμφανίζεται τουλάχιστον τρεις νύχτες την εβδομάδα για τρεις μήνες ή περισσότερο.

Στην περίπτωση της οξείας αϋπνίας, οι δυσκολίες ύπνου δεν συνδέονται με άλλη ιατρική αιτία. Οι βασικοί παράγοντες που την προκαλούν περιλαμβάνουν το άγχος, τις διαταραχές στο περιβάλλον που κοιμάστε, όπως πολύ φως ή θόρυβος και αλλαγές στο πρόγραμμα ύπνου (όπως jetlag ή αλλαγή βαρδιών στην εργασία). Η γενετική αλλά και οι κακές συνήθειες ύπνου, όπως το να μένετε ξύπνιοι μέχρι αργά βλέποντας τηλεόραση, μπορούν επίσης να συμβάλουν στην οξεία αυπνία.

Η χρόνια αϋπνία, ωστόσο, προκαλείται από άλλες καταστάσεις υγείας (όπως άσθμα ή κατάθλιψη), πόνο, χρήση ορισμένων φαρμάκων. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να έχουν αϋπνία, χάρη στις ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου και κατά την εμμηνόπαυση.

Η αϋπνία είναι επίσης πιο συχνή σε άτομα άνω των 60 ετών. Και εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να υποβαθμίσει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική ευεξία. Η τακτική έλλειψη ύπνου αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων, επιδεινώνει τους χρόνους αντίδρασης και τη γνωστική απόδοση και αυξάνει τον κίνδυνο και τη σοβαρότητα χρόνιων καταστάσεων όπως καρδιακές παθήσεις.

Ξυπνάτε συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας

Σε αυτή τη μορφή αϋπνίας, σας παίρνει ο ύπνος σχεδόν αμέσως, αλλά δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε όλο το βράδυ χωρίς διακοπές ή δεν μπορείτε να ξυπνήσετε πολύ νωρίς.

Εάν δεν κοιμάστε την ποσότητα ή την ποιότητα που χρειάζεστε για να νιώθετε ξεκούραστοι, είναι καλύτερο να επισκεφτείτε έναν ειδικό ύπνου, έναν γιατρό ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας που έχει παρακολουθήσει ειδική εκπαίδευση στην επιστήμη του ύπνου.

Νιώθετε ότι κοιμηθήκατε πολύ λιγότερο από ό,τι στην πραγαματικότητα

Εάν ξυπνάτε και νιώθετε ότι κοιμηθήκατε μόνο λίγες ώρες, αλλά το ρολόι δείχνει ότι κοιμηθήκατε κανονικά, μπορεί να ταλαιπωρείστε από διαταραχές ύπνου.

Το δυνατό ροχαλητό μπορεί να είναι σημάδι υπνικής άπνοιας

Ενώ σχεδόν όλοι ροχαλίζουν μερικές φορές, ωστόσο το επίμονο, δυνατό ροχαλητό κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι κλασικό σημάδι υπνικής άπνοιας. Ένα ακόμη πρόβλημα που παρατηρείται συνήθως με την υπνική άπνοια περιλαμβάνει τη στιγμιαία διακοπή αναπνοής.

Υπάρχουν τρεις τύποι υπνικής άπνοιας: Η αποφρακτική άπνοια ύπνου είναι η πιο κοινή και εμφανίζεται όταν οι μύες του λαιμού χαλαρώνουν, στενεύουν ή κλείνουν τον αεραγωγό. Ο δεύτερος τύπος είναι η κεντρική άπνοια ύπνου, όπου ο εγκέφαλος αποτυγχάνει να μεταδώσει σήματα στους αναπνευστικούς μύες, επομένως η αναπνοή σταματά για λίγο.

Και στις δύο περιπτώσεις, τα επίπεδα οξυγόνου στο σώμα πέφτουν, γεγονός που προκαλεί τον εγκέφαλο να ξυπνήσει για λίγο, για να πάρει μια σωστή αναπνοή. Οι άνθρωποι συχνά δεν συνειδητοποιούν καν ότι έχουν ξυπνήσει.

Και ο τρίτος τύπος είναι το σύνδρομο σύνθετης άπνοιας ύπνου, στο οποίο ένα άτομο έχει τόσο αποφρακτική όσο και κεντρική υπνική άπνοια.

Κουνάτε συνέχεια τα πόδια σας

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (RLS) είναι μια κατάσταση που προκαλεί μια ανεξέλεγκτη επιθυμία να κινείτε τα πόδια σας, συνήθως λόγω μιας άβολης αίσθησης. Αυτή η αίσθηση συμβαίνει συνήθως τη νύχτα όταν κάθεστε ή είστε ξαπλωμένοι.

Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά τείνουν να επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Οι ειδικοί δεν είναι σίγουροι τι προκαλεί το RLS, αλλά εικάζουν ότι μπορεί να προκληθεί από μια ανισορροπία του νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το RLS μπορεί να σχετίζεται με μια υποκείμενη ιατρική κατάσταση, όπως βλάβη στα περιφερικά νεύρα, νεφρική ανεπάρκεια και έλλειψη σιδήρου. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να πάθουν RLS και η εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση του RLS ή επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Ξυπνάτε με πόνο στο σαγόνι

Εάν ξυπνάτε τακτικά με πόνο στο σαγόνι, μπορεί να τρίζετε ή να σφίγγετε τα δόντια σας κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτή η πάθηση επηρεάζει το 10%-14% των παιδιών, περίπου το 15% των εφήβων, το 8% των νεαρών ενηλίκων και το 3% των μεγαλύτερων ενηλίκων.

Ενώ οι στοματικές κινήσεις στον ύπνο μοιάζουν με το μάσημα, οι συγκεκριμένες γίνονται με πολύ περισσότερη δύναμη. Ωστόσο, τα άτομα με αυτή την πάθηση δεν τρίζουν τα δόντια τους συνεχώς και η αιτία ποικίλλει, αν και τα υψηλά επίπεδα στρες ή άγχους είναι συνήθεις ένοχοι. Η γενετική φαίνεται επίσης να παίζει κάποιο ρόλο, καθώς το νυχτερινό τρίξιμο των δοντιών τείνει να συμβαίνει σε οικογένειες. Αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να προκαλέσει μεγάλη βλάβη στα δόντια, να τα φθείρει, να τα χαλαρώσει και να προκαλέσει σημαντικό πόνο.

Έχετε νυχτερινούς τρόμους

Ενώ όλοι βλέπουν περιστασιακά εφιάλτες, οι νυχτερινοί τρόμοι είναι διαφορετικοί. Οι εφιάλτες συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου REM και τα άτομα συνήθως ξυπνούν εξαιτίας τους και μπορούν να θυμηθούν τουλάχιστον κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με αυτούς. Οι νυχτερινοί τρόμοι, από την άλλη πλευρά, συμβαίνουν κατά το στάδιο 3 του ύπνου, το βαθύτερο στάδιο. Τα άτομα δεν ξυπνούν κατά τη διάρκεια του τρόμου και είτε δεν τον θυμούνται το επόμενο πρωί είτε θυμούνται μόνο ένα ασαφές κομμάτι του επεισοδίου.

Οι νυχτερινοί τρόμοι επηρεάζουν έως και το 40% των παιδιών, αλλά γίνονται πολύ λιγότερο συχνοί κατά την ενηλικίωση. Εκτός από μια τρομαγμένη ή μια δυνατή κραυγή, οι νυχτερινοί τρόμοι μπορεί να αναγκάσουν τα άτομα να καθίσουν στο κρεβάτι, να χτυπήσουν ή να κλωτσήσουν ή ακόμα και να σηκωθούν από το κρεβάτι. Μάλιστα συχνά συνοδεύονται και από υπνοβασία. Τα άτομα μπορεί να έχουν ανοιχτά μάτια, αλλά εξακολουθούν να κοιμούνται και δεν θυμούνται καθόλου το γεγονός το επόμενο πρωί. Μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξυπνήσετε κάποιον κατά τη διάρκεια ενός νυχτερινού τρόμου.

Η ακριβής αιτία είναι άγνωστη, αλλά παράγοντες όπως η υπερβολική κούραση, η στέρηση ύπνου, το στρες, οι διαταραχές του κανονικού προγράμματος ύπνου, ο πυρετός, η χρήση αλκοόλ και ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν τα επεισόδια. Τα περιστασιακά επεισόδια συνήθως δεν προκαλούν ανησυχία, αλλά τα συχνά επεισόδια μπορεί να προκαλέσουν υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και διαταραχές του ύπνου. Επίσης μερικές φορές, τα άτομα μπορεί να τραυματιστούν κατά λάθος κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου.

Πραγματοποιείτε σωματικά τα όνειρά σας

Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, οι άνθρωποι βιώνουν προσωρινή σωματική παράλυση, έτσι ώστε να παραμένουν ακίνητοι και ασφαλείς όταν ονειρεύονται. Όμως όσοι παρουσιάζουν διαταραχή ύπνου είναι σε θέση να κινούνται και να φωνάζουν, με αποτέλεσμα να πραγματοποιούν σωματικά το όνειρο που βλέπουν. Δυστυχώς, αυτά τα όνειρα είναι συνήθως έντονα και τρομακτικά.

Ενώ μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν μόνο ελαφρές μυϊκές συσπάσεις ή ήσυχο μουρμουρητό, άλλοι μπορεί να κλωτσήσουν, να χτυπήσουν ή να φωνάξουν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό τόσο στον εαυτό τους όσο και στους άλλους.

Το άτομο δεν γνωρίζει το επεισόδιο και είναι γενικά εύκολο να ξυπνήσει. Αυτή η κατάσταση είναι σχετικά σπάνια, επηρεάζοντας μόνο περίπου το 0,5%-1% των ανθρώπων. Είναι πιο συχνή σε άνδρες και σε άτομα άνω των 50 ετών και συχνά εμφανίζεται με νευροεκφυλιστικές καταστάσεις όπως η νόσος του Πάρκινσον ή η άνοια. Τα συμπτώματα τείνουν να χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου.

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.