Ανεβασμένο σάκχαρο το πρωί: Τι το προκαλεί και πώς μπορείτε να το μειώσετε
Τζουλιάννα Καρνέζη
11 Νοεμβρίου 2022
Η πραγματοποίηση αλλαγών στο πότε και στο τι τρώτε πριν πάτε για ύπνο θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος για να διαχειριστείτε το υψηλό σάκχαρο στο αίμα το πρωί. Η άσκηση μπορεί επίσης να βοηθήσει.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Διαβήτη, υπάρχουν τρεις κύριες αιτίες υψηλού σακχάρου στο αίμα το πρωί:
- Το φαινόμενο της αυγής
- Τα χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Το φαινόμενο Somogyi
Το φαινόμενο της αυγής (dawn phenomenon)
Όλοι έχουμε οι άνθρωποι διακυμάνσεις στις ορμόνες που ελέγχουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, συμπεριλαμβανομένης της κορτιζόλης και της ινσουλίνης και επσης τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ποικίλλουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Όμως σε άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη, το πρωινό σάκχαρο στο αίμα μπορεί να παραμείνει υψηλό καθώς το σώμα γίνεται λιγότερο ευαίσθητο στην ινσουλίνη ή παράγει μικρότερες ποσότητες ινσουλίνης. Αυτό είναι γνωστό ως «φαινόμενο της αυγής» .
Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα τα πρωινά επηρεάζει περίπου τους μισούς από όσους έχουν διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2.
Χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης κατά τη διάρκεια της νύχτας
Μπορεί να εμφανίσετε χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης κατά τη διάρκεια της νύχτας εάν λαμβάνετε συμπληρωματική ινσουλίνη, είτε από αντλία είτε από καθημερινές ενέσεις. Τις περισσότερες φορές, υπάρχουν τρεις λόγοι που τα επίπεδα ινσουλίνης μπορεί να είναι πολύ χαμηλά κατά τη διάρκεια της νύχτας, οδηγώντας σε αύξηση του σακχάρου στο αίμα το πρωί:
- Η αντλία ινσουλίνης σας δεν έχει ρυθμιστεί για να σας δώσει μια αρκετά υψηλή δόση ινσουλίνης κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Η ένεση ινσουλίνης μακράς διαρκείας δεν παρέχει αρκετά υψηλή δόση
- Κάνατε την ένεση της μακράς διαρκείας ινσουλίνης πολύ νωρίς μέσα στην ημέρα και τα αποτελέσματά της έχουν μειωθεί κατά τη διάρκεια της νύχτας
Το φαινόμενο Somogyi
Το φαινόμενο Somogyi πήρε το όνομά του από τον χημικό Michael Somogyi , ο οποίος το περιέγραψε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1930. Το φαινόµενο Somogyi εκδηλώνεται µε νυχτερινές ή πρωινές εφιδρώσεις, νυκτερινούς τρόµους και κεφαλαλγίες, συµπτώµατα τα οποία ακολουθούνται µετά από 4-6 ώρες από κέτωση, υπεργλυκαιµία, κετονουρία και µεγάλη γλυκοζουρία.
Το σύνδροµο παρατηρείται σε περιπτώσεις που χορηγείται υπερβολική δόση ινσουλίνης, συνήθως µεγαλύτερη από 2 µονάδες/kg και οφείλεται σε υπογλυκαιµία και στην αντιδραστική υπεργλυκαιµία η οποία την ακολουθεί λόγω της υπερέκκρισης υπεργλυκαιµικών ορµονών.
Το σταθερά υψηλό σάκχαρο στο αίμα μπορεί να προκαλέσει κόπωση και ομίχλη και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας εάν δεν αντιμετωπιστεί, αλλά οι περισσότερες ήπιες περιπτώσεις δεν προκαλούν καθόλου αισθητά συμπτώματα.
Επίσης οι περισσότεροι άνθρωποι μαθαίνουν ότι έχουν υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα αφού επισκεφτούν έναν γιατρό για κάτι άλλο.
Πώς θα μπορούσατε να βοηθήσετε τον έλεγχο σακχάρου στο αίμα το πρωί
Κάθε φορά που τρώτε, το επίπεδο σακχάρου στο αίμα σας αυξάνεται, πριν πέσει ξανά λίγο αργότερα. Αυτό ονομάζεται μεταγευματική απόκριση και είναι απολύτως φυσιολογικό.
Ωστόσο, ορισμένες τροφές προκαλούν αύξηση του σακχάρου στο αίμα σας πολύ υψηλότερα από άλλες. Αυτές οι «αιχμές» μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερες μειώσεις αργότερα λόγω των μεγάλων ποσοτήτων ινσουλίνης που απελευθερώνονται ως απόκριση στην απότομη αύξηση του σακχάρου. Όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε κουρασμένοι ή να μην έχετε ενέργεια.
Επίσης με την πάροδο του χρόνου, αυτό το μοτίβο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μεταβολικών ασθενειών όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου 2. Είναι όμως σημαντικό να γνωρίζετε ότι ο καθένας ανταποκρίνεται διαφορετικά στα τρόφιμα. Παρόλα αυτά υπάρχουν μερικές γενικές συστάσεις που μπορεί να σας βοηθήσουν να μειώσετε το υψηλό πρωινό σάκχαρο στο αίμα
Εντοπίστε το μοτίβο
Εντοπίστε κάθε πότε αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου σας.. Εάν ξυπνάτε σταθερά με ήπια υψηλά επίπεδα ή ανεβαίνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας, τότε το είδος της τροφής που τρώτε και πότε την τρώτε μπορεί να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο.
Για τα άτομα με διαβήτη, μπορεί επίσης να σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιείτε αρκετή ινσουλίνη ή ότι κάνετε την ένεση τη λάθος ώρα της ημέρας. Αλλά για τα άτομα χωρίς την πάθηση, υποδεικνύει κυρίως την ανάγκη για σημαντικές αλλά απλές αλλαγές στη διατροφή και τα γεύματα.
Αποφύγετε τα αργά το βράδυ τα γεύματα και τα σνακ
Σε μια πρόσφατη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση δείπνου στις 6 μ.μ. βελτίωσε τα αποτελέσματα της γλυκόζης στο αίμα 24 ώρες, ενώ το φαγητό στις 21:00 τα έκανε χειρότερα.
Τα αποτελέσματα δεν επιβεβαιώνουν απαραιτήτως ότι το να τρώτε αργότερα αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα σας μετά το ξύπνημα, αλλά υποδηλώνουν ότι το γεύμα αργά το βράδυ μπορεί να δυσκολέψει τον έλεγχο των επιπέδων σας. Ακόμη και ένα γεύμα αργά το βράδυ φαινόταν να κάνει τη διαφορά στον έλεγχο της γλυκόζης σε μια περίοδο 24 ωρών την επόμενη μέρα.
Ο χρόνος είναι σημαντικός όπως φαίνεται παραπάνω, αλλά ο τύπος τροφής είναι επίσης σημαντικός για να διατηρείτε τη γλυκόζη σας υπό έλεγχο. Το να γνωρίζετε τη σχέση μεταξύ των διαφορετικών τροφών και του τρόπου με τον οποίο το σώμα σας ανταποκρίνεται σε αυτά μπορεί να είναι το κλειδί για την εξισορρόπηση των επιπέδων γλυκόζης.
Προσπαθήστε να κάνετε περισσότερη άσκηση
Όταν το σώμα γυμνάζεται χρησιμοποιεί τη γλυκόζη του αίματος ως καύσιμο, μεταφέροντάς τη από το αίμα στους μύες σας. Μια ανασκόπηση του 2021 διαπίστωσε ότι η άσκηση βοήθησε τους ανθρώπους που ζουν με και χωρίς διαβήτη να ελέγχουν τη γλυκόζη νηστείας.
Αν διαπιστώσετε ότι έχετε την τάση να ξυπνάτε με υψηλό σάκχαρο, δοκιμάστε να πάτε για τρέξιμο, να ακολουθήσετε μια προπόνηση στο YouTube ή να επισκεφτείτε το γυμναστήριο. Αυτό θα μπορούσε να σας βοηθήσει να μειώσετε τις πρωινές αιχμές σακχάρου στο αίμα σας.
Διαχείριση βάρους
Η απώλεια βάρους έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του ελέγχου της γλυκόζης και πιθανότατα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη σε όσους δεν έχουν ήδη την πάθηση.
Εάν όμως παρά τις προσπάθειες και τις αλλαγές δεν βλέπετε πτώση στη γλυκόζη νηστείας, ίσως είναι καιρός να μιλήσετε με τον γιατρό σας για περαιτέρω εξετάσεις.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.