Όλοι γεννιόμαστε με ένα σύνολο γονιδίων - τα μισά από τη μαμά, τα μισά από τον μπαμπά - τα οποία επηρεάζουν την υγεία μας και τον κίνδυνο να αναπτύξουμε ορισμένες παθήσεις. Υπάρχουν επίσης και πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες που είναι σε μεγάλο βαθμό πέρα από τον έλεγχό μας και που μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία μας.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα γονίδια ή η κοινωνική μας κατάσταση είναι η μοίρα μας όσον αφορά την υγεία. Αντ αυτούς με κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπόρούμε να δυναμώσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα και να έχουμε υγεία και ευεξία.
Παρακάτω θα δούμε πέντε αλληλένδετα σκέλη που τροφοδοτούν τη συνολική σωματική, ψυχική και ανοσοποιητική υγεία μας – καθένα από τα οποία υπάρχει σε συμπεριφορές ή συνήθειες που μπορούμε να αλλάξουμε.
Αυτά τα πέντε σκέλη της υγείας είναι:
- Διατροφή
- Ύπνος
- Σωματική δραστηριότητα
- Ψυχική ευεξία και εγκεφαλική δραστηριότητα
- Κοινωνική ζωή και άλλες συνήθειες υγείας
Πρώτο σκέλος: Διατροφή
Όλα ξεκινούν με μια διατροφή υψηλής ποιότητας, πλούσια σε φυτά που υποστηρίζει τη μεταβολική σας υγεία και το μικροβίωμα του εντέρου - τα τρισεκατομμύρια μικρόβια που ζουν στο έντερό σας και παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία, την ευεξία και την ανοσία.
Η σύνδεση μεταξύ διατροφής και υγείας έχει αναγνωριστεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια, αλλά μόνο τα τελευταία χρόνια έχουμε δει σημαντική έρευνα για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτό που τρώμε αλληλεπιδρά με τα μικρόβια του εντέρου μας και επηρεάζει τη συνολική υγεία, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και την πνευματική μας ευεξία.
Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα μας έχει αποκαλύψει σημαντικές πληροφορίες για τη διατροφή και το μικροβίωμα, όπως η διαπίστωση ότι ακόμη και τα γενετικά πανομοιότυπα δίδυμα έχουν μοναδικές αντιδράσεις στα ίδια τρόφιμα και ότι η ποιότητα της διατροφής μπορεί να επηρεάσει τα μικρόβια στο έντερο και τη μεταβολική υγεία.
Δεν λέω ότι η διατροφή είναι μια θεραπεία για όλα ή ότι μπορεί να αντικαταστήσει την ιατρική θεραπεία, αλλά η βελτίωση της ποιότητας της διατροφής μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην υγεία.
Σκέλος δεύτερο: Ύπνος
Εκτός από το ότι σας βοηθά να παραμένετε σε εγρήγορση κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο καλός ύπνος είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη συνολική υγεία και την ψυχική ευεξία. Από την άλλη μεριά ενώ ο μη ποιοτικός ύπνος έχει σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία, 1 στους 3 ανθρώπους δεν κοιμάται σωστά.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι ο ύπνος είναι στενά συνδεδεμένος με τη μεταβολική υγεία. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα πρότυπα ύπνου έχουν αντίκτυπο στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Μπορεί να είναι δύσκολο να κοιμάστε αρκετά, ιδιαίτερα εάν είστε αγχωμένοι ή έχετε μικρά παιδιά, αλλά η έρευνα δείχνει ότι το να κοιμάστε λίγο νωρίτερα θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά στα επίπεδα ενέργειας και στη μεταβολική σας υγεία.
Σκέλος τρίτο: Φυσική δραστηριότητα
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η άσκηση έχει θετική επίδραση στην υγεία και την ψυχική ευεξία. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να "μαστιγώνεις" τον εαυτό σου στο γυμναστήριο ή να τρέχεις μαραθώνιους — εκτός κι αν αυτό σου αρέσει, φυσικά.
Η καλύτερη δραστηριότητα είναι αυτή που πραγματικά κάνετε και απολαμβάνετε, είτε πρόκειται για αθλήματα, χορό, κηπουρική, περπάτημα ή οτιδήποτε άλλο. Το να κινείσαι τακτικά με τρόπο που σε κάνει να νιώθεις καλά και να ανεβάζεις τον καρδιακό σου ρυθμό, ανεξάρτητα από το επίπεδο ικανότητας και φυσικής κατάστασης, θα έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία σου και στο ανοσοποιητικό σου.
Σκέλος τέταρτο: Ψυχική ευεξία και υγεία του εγκεφάλου
Η σωματική και η ψυχική μας υγεία είναι αλληλένδετες, επομένως είναι καλό να καταλάβουμε ότι η ψυχολογική ευεξία έχει τεθεί πολύ υψηλότερα στην ατζέντα της υγείας από ό,τι στο παρελθόν.
Εκτός όμως από την εύρεση τρόπων για να υποστηρίξετε την ψυχική σας ευεξία και να μειώσετε το άγχος, η έρευνα έχει δείξει ότι οι δραστηριότητες που κρατούν τον εγκέφαλό σας ενεργό - όπως η ανάγνωση βιβλίων, τα παιχνίδια ή το παζλ - μπορεί να καθυστερήσουν την εμφάνιση της άνοιας.
Το να κάνουμε δραστηριότητες που απολαμβάνουμε είναι επίσης ευεργετικό για την ψυχική υγεία, όπως η μουσική, η χειροτεχνία ή το να περνάμε χρόνο στη φύση. Η συνύπαρξη με κατοικίδια ζώα και η κηπουρική προσφέρουν ένα πρόσθετο πλεονέκτημα στην αύξηση της ποικιλίας των ευεργετικών μικροβίων στο έντερο σας και στην καλύτερη υγεία.
Επίσης, τώρα αρχίζουμε να μαθαίνουμε περισσότερα για τη σύνδεση μεταξύ διατροφής και ψυχικής υγείας. Και περιέργως, υπάρχει ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων που δείχνουν ότι η υγεία του εντέρου συνδέεται με την ψυχική υγεία και ότι η μεσογειακή διατροφή πλούσια σε φυτά μπορεί να βοηθήσει στην κατάθλιψη.
Δεν θα προτείναμε ποτέ ότι κάποιος πρέπει να σταματήσει να παίρνει φάρμακα για την ψυχική του υγεία χωρίς να συμβουλευτεί τον γιατρό του, αλλά δεδομένου ότι ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων δεν ανταποκρίνεται στα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, ήρθε η ώρα να εξετάσουμε την ευρύτερη εικόνα της υγείας για να βρούμε άλλες προσεγγίσεις που μπορεί να βοηθήσουν.
Σκέλος πέμπτο: Κοινωνική ζωή και συνήθειες υγείας
Αυτό το τελευταίο σκέλος καλύπτει τις κοινωνικές μας αλληλεπιδράσεις και τον τρόπο που ζούμε τη ζωή μας. Υπάρχουν δεκαετίες ερευνών που δείχνουν ότι η ύπαρξη ενός ισχυρού κοινωνικού δικτύου συνδέεται με καλύτερη υγεία και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Και είναι γνωστό ότι οι δικές μας συμπεριφορές υγείας τείνουν να αντικατοπτρίζουν τους γύρω μας.
Εν κατακλείδι είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν υπάρχουν γρήγορες λύσεις, μοντέρνες μανίες ή υποσχέσεις. Δεν υπάρχει διατροφή που να ταιριάζει σε όλους, τέλειο συμπλήρωμα ενίσχυσης του ανοσοποιητικού ή εγγυημένος τρόπος για να αποφύγετε τον καρκίνο ή οποιαδήποτε άλλη πάθηση. Οι άνθρωποι είναι περίπλοκα βιολογικά όντα, επομένως η κατανόηση του τι συμβάλλει στην υγεία και τις ασθένειες είναι εξίσου περίπλοκη.
Και ενώ υπάρχουν ορισμένα πράγματα που ξέρουμε ότι είναι ωφέλιμα για την υγεία μας – όπως η διακοπή του καπνίσματος, η κατανάλωση περισσότερων φυτών και η σωματική δραστηριότητα– υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να μάθουμε.
Είναι όμως σημαντικό ότι αυτά τα 5 σκέλη της υγείας είναι πλεγμένα μεταξύ τους και υποστηρίζουν το ένα το άλλο. Αλλά μπορούν επίσης να επηρεάσουν το ένα το άλλο. Για παράδειγμα, ο κακός ύπνος οδηγεί σε φτωχότερες μεταβολικές αποκρίσεις και στην τάση να τρώμε ακανόνιστα.
Τέλος είναι λογικό πως ορισμένα από αυτά τα σκέλη μπορεί να είναι πιο εύκολο να βελτιωθούν από άλλα, ανάλογα με τις περιστάσεις σας και τις προϋπάρχουσες συνθήκες. Όμως τα καλά νέα είναι ότι κάνοντας θετικά βήματα σε οποιονδήποτε από αυτούς τους τομείς, όσο μικρά κι αν είναι, θα σας οδηγήσει στη σωστή κατεύθυνση για να βελτιώσετε την υγεία σας.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
