WELL BEING ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Να πώς τα βακτήρια στο στόμα μας μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά το βάρος μας


Τζουλιάννα Καρνέζη

18 Ιουλίου 2023

Να πώς τα βακτήρια στο στόμα μας μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά το βάρος μας
unsplash
Η παχυσαρκία δεν είναι μόνο το υπερβολικό βάρος. Έρχεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μιας σειράς άλλων μεταβολικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2

Ο εντοπισμός των άμεσων αιτιών της παχυσαρκίας και των σχετικών μεταβολικών καταστάσεων είναι δύσκολος, αλλά φαίνεται να εμπλέκονται πολλοί παράγοντες. Και οι αιτίες πιθανότατα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τα τελευταία χρόνια, ορισμένοι ερευνητές έχουν επικεντρωθεί στον ρόλο του μικροβιώματος του εντέρου σε αυτές τις καταστάσεις. Και επίσης τα στοιχεία ότι είναι ένα σημαντικό μέρος του παζλ όλο και πληθαίνουν.

Ωστόσο, το μικροβίωμα του στόματος - τα βακτήρια στο στόμα μας - έχει πάρει πολύ λιγότερη προσοχή. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι μικροοργανισμοί στο στόμα μας μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο στην παχυσαρκία και τις μεταβολικές ασθένειες. Παρακάτω, θα ρίξουμε μια ματιά σε αυτή τη θεωρία.

Μικροβίωμα του στόματος

Το στοματικό σας μικροβίωμα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μικροβιακή κοινότητα στο σώμα σας, μετά το έντερο σας. Και κάθε μέρος του στόματός σας - όπως τα ούλα, η γλώσσα, τα μάγουλα και τα δόντια σας - παρέχει ένα μοναδικό περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηρίων.

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει περίπου 700 είδη βακτηρίων στο στοματικό μικροβίωμα. Μερικά από τα πιο κοινά είδη σε ένα υγιές στόμα περιλαμβάνουν:

  • Στρεπτόκοκκος
  • Actinomyces
  • Veillonella
  • Fusobacterium

Όπως το μικροβίωμα του εντέρου, έτσι και το μικροβίωμα του στόματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της στοματικής σας υγιεινής, της διατροφής σας, του αν καπνίζετε, αν πίνετε αλκοόλ, του τόπου διαμονής σας και της κοινωνικοοικονομικής σας κατάστασης.

Άλλοι παράγοντες - όπως η γενετική, η παχυσαρκία, η ηλικία και η εγκυμοσύνη - μπορούν επίσης να επηρεάσουν το στοματικό σας μικροβίωμα. Λοιπόν, τι σχέση έχουν όλα αυτά με την παχυσαρκία;

Στοματικό μικροβίωμα και υγεία

Ήδη, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι τα στοματικά βακτήρια συνδέονται με καρδιαγγειακές παθήσεις. Και υπάρχει μια αυξανόμενη υποψία ότι αυτά τα μικρόβια μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο σε ασθένειες του πεπτικού συστήματος και στον καρκίνο.

Οι επιστήμονες μόλις αρχίζουν να διερευνούν εάν το μικροβίωμα του στόματος συνδέεται με την παχυσαρκία, αλλά υπάρχει καλός λόγος να υποπτευόμαστε ότι υπάρχει σύνδεση.

Βακτήρια του στόματος και αύξηση βάρους

Αρκετές μελέτες έχουν βρει συσχετίσεις μεταξύ ορισμένων στοματικών βακτηρίων και της αύξησης βάρους. Επίσης, τα άτομα με παχυσαρκία τείνουν να έχουν περισσότερα στοματικά βακτήρια που σχετίζονται με την ασθένεια των ούλων.

Ίσως λοιπόν αυτή η σχέση να κινείται προς δύο κατευθύνσεις: Τα άτομα με παχυσαρκία είναι πιο πιθανό να έχουν ουλίτιδα από τα άτομα που δεν έχουν παχυσαρκία. Και η ασθένεια των ούλων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παχυσαρκίας και παθήσεων υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία.

Αλλά πως γίνεται αυτό; Λοιπόν, δεν ξέρουμε σίγουρα. Όμως οι επιστήμονες έχουν κάποιες θεωρίες. Και η φλεγμονή φαίνεται να είναι το κλειδί.

Φλεγμονή και παχυσαρκία

Η παχυσαρκία σχετίζεται με μακροχρόνια, χαμηλού επιπέδου συστηματική φλεγμονή. «Συστημικό» σημαίνει ότι η φλεγμονή συμβαίνει σε όλο το σώμα σας. Αυτή η φλεγμονή φαίνεται να είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών όπως ο διαβήτης.

Τα στοματικά βακτήρια που σχετίζονται με την ασθένεια των ούλων προκαλούν επίσης φλεγμονή. Στη συνέχεια, οι φλεγμονώδεις ενώσεις που παράγονται κατά τη διάρκεια της ουλίτιδας μπορούν να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματός σας μέσω του αίματός σας.

Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν ένας αρουραίος έχει ασθένεια των ούλων, η φλεγμονή εξαπλώνεται στον λιπώδη ιστό και στο ήπαρ. Είναι επίσης σημαντικό ότι οι ερευνητές είδαν αυξημένη φλεγμονή μόνο σε παχύσαρκα ζώα.

Άλλες μελέτες σε ζώα έχουν καταλήξει σε παρόμοια συμπεράσματα - η ασθένεια των ούλων προκαλεί φλεγμονή στον λιπώδη ιστό και προάγει την αντίσταση στην ινσουλίνη, τον πρόδρομο του διαβήτη τύπου 2. Με αυτόν τον τρόπο, η φλεγμονή που σχετίζεται με την ασθένεια των ούλων μπορεί να ενισχύσει τη φλεγμονή που συνοδεύει την παχυσαρκία.

Αν και υπάρχει έλλειψη έρευνας στους ανθρώπους, οι επιστήμονες έχουν δείξει ότι τα άτομα με παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2 έχουν διαφορετικά μικροβιώματα του στόματος. Αλλά και πάλι, αυτό δεν αποδεικνύει την αιτιότητα, αλλά είναι μέρος του παζλ.

Πώς αλλιώς θα μπορούσαν τα στοματικά βακτήρια να επηρεάσουν την παχυσαρκία και τη μεταβολική υγεία; Υπάρχουν μερικές θεωρίες.

Jenny.Gr
unsplash

Ο άξονας στόματος-έντερου

Το σάλιο σας περιέχει δισεκατομμύρια βακτήρια και κάθε φορά που καταπίνετε, πηγαίνουν στο στομάχι σας. Μόλις φτάσουν εκεί, το οξύ του στομάχου σας σκοτώνει τα περισσότερα από αυτά τα βακτήρια , εμποδίζοντάς τα να φτάσουν περαιτέρω στο έντερό σας. Όμως, όσο ισχυρό κι αν είναι το οξύ του στομάχου σας, μερικά βακτήρια το διαπερνούν.

Μεγάλες μελέτες υποδεικνύουν ότι το στοματικό σας μικροβίωμα παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του μικροβιώματος του εντέρου σας. Έτσι, η θεωρία έχει ως εξής: Τα βακτήρια που σχετίζονται με την ασθένεια των ούλων, όπως το P. gingivalis , περνούν στο έντερο σας. Και εκεί, προκαλούν δυσβίωση , η οποία είναι μια ανισορροπία στο μικροβίωμα του εντέρου σας.

Αυτό, με τη σειρά του, παρεμβαίνει στις μεταβολικές οδούς και αυξάνει τη φλεγμονή. Και, τελικά, βοηθά στην προώθηση των μεταβολικών καταστάσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Δεν έχουμε στοιχεία από μελέτες σε ανθρώπους, αν και ορισμένες έρευνες σε ζώα παρέχουν υποδείξεις.

Ο άξονας στόματος-αίματος

Έχουμε διαπιστώσει ότι τα «κακά» στοματικά βακτήρια μπορεί να επηρεάσουν τη σύνθεση του μικροβιώματος του εντέρου σας. Αλλά μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο στην παχυσαρκία και σε άλλες μεταβολικές καταστάσεις μέσω διαφορετικής οδού.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα στοματικά βακτήρια μπορούν, σε ορισμένες περιπτώσεις, να εισχωρήσουν στο αίμα σας. Για παράδειγμα, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει στοματικά βακτήρια που σχετίζονται με την ασθένεια των ούλων - συμπεριλαμβανομένου του P. gingivalis - στα αιμοφόρα αγγεία των ανθρώπων.

Τα βακτήρια δεν υποτίθεται ότι βρίσκονται στο αίμα σας, οπότε όταν συμβαίνει αυτό, το ανοσοποιητικό σας σύστημα δημιουργεί μια φλεγμονώδη απόκριση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει τις αρνητικές αλλαγές στο μεταβολισμό σας που συνοδεύονται από φλεγμονή.

Επίσης, όπως αναφέραμε προηγουμένως, οι φλεγμονώδεις ενώσεις από το στόμα μπορούν να φτάσουν στα αιμοφόρα αγγεία και να ταξιδέψουν σε όλο το σώμα μας. Οι επιστήμονες εξακολουθούν να συζητούν πόσο σημαντικός είναι ο άξονας στόματος-αίματος για την πρόκληση φλεγμονής. Αλλά μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο.

Γευστική αντίληψη

Ας μιλήσουμε για τη γεύση. Ίσως παραδόξως, τα βακτήρια στο στόμα σας παίζουν σημαντικό ρόλο στην αίσθηση της γεύσης σας. Για παράδειγμα, τα βακτήρια μπορούν να σχηματίσουν ένα φυσικό φράγμα στη γλώσσα, το οποίο εμποδίζει τα μόρια γεύσης να φτάσουν στους γευστικούς κάλυκες σας.

Τα βακτήρια δημιουργούν επίσης ενώσεις καθώς τρέφονται με την τροφή σας και αυτές οι ενώσεις μπορούν να επηρεάσουν τη γεύση ενεργοποιώντας τους υποδοχείς γεύσης. Τα στοματικά βακτήρια μπορεί επίσης να διασπάσουν τις γευστικές ενώσεις, μειώνοντας έτσι τη γεύση του φαγητού.

Και μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι τα βακτήρια του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν τον αριθμό των γευστικών υποδοχέων στο έντερο σας. Ναι, είναι περίεργο που έχετε υποδοχείς γεύσης στο έντερό σας και όχι, δεν ξέρουμε γιατί υπάρχουν.

Εν πάση περιπτώσει, αν και ελάχιστη έρευνα έχει διερευνήσει εάν τα στοματικά βακτήρια μπορούν να επηρεάσουν τον αριθμό των υποδοχέων γεύσης στο ανθρώπινο στόμα, είναι τουλάχιστον εύλογο.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς μιας ανασκόπησης, μπορούμε να «υποθέσουμε» ότι τα στοματικά μικρόβια μπορεί να επηρεάσουν την γευστική σας αντίληψη και, επομένως, το τι τρώτε. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας.

Και μια μελέτη σε ποντίκια έδειξε ότι η φλεγμονή που σχετίζεται με την παχυσαρκία μειώνει τον αριθμό των γευστικών κάλυκων που έχετε. Οι συγγραφείς της μελέτης εξηγούν ότι οι υποδοχείς γεύσης δεν είναι απλώς ένας τρόπος ανίχνευσης της γεύσης. Είναι επίσης σημαντικοί για τη δημιουργία μιας αίσθησης ανταμοιβής από την κατανάλωση νόστιμου φαγητού. Έτσι, οι συγγραφείς θεωρούν, εάν οι γευστικοί σας κάλυκες δεν προσφέρουν αυτή την ανταμοιβή, μπορεί να υπερκαταναλώσετε τροφή για να την βρείτε.

Όπως λοιπόν καταλαβαίνουμε η εικόνα είναι πολύπλοκη και η φλεγμονή, μεταξύ άλλων παραγόντων, πιθανότατα παίζει καθοριστικό ρόλο. Εν συντομία, τα άτομα με παχυσαρκία έχουν ήδη φλεγμονή. Και τα στοματικά βακτήρια που εμπλέκονται στην ασθένεια των ούλων μπορούν να αυξήσουν τη φλεγμονή σε όλο το σώμα σας με διάφορους τρόπους.

Έτσι, επειδή οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η φλεγμονή προκαλεί μεταβολικές καταστάσεις, τα στοματικά βακτήρια που αυξάνουν τη φλεγμονή μπορεί να αυξήσουν περαιτέρω τον κίνδυνο.

Λοιπόν, τι πρέπει να κάνουμε; Θα πρέπει να προσέχουμε τα δόντια μας. Και επειδή οι δεσμοί μεταξύ της στοματικής υγείας και των καρδιαγγειακών παθήσεων γίνονται όλο και πιο ισχυροί, το να έχετε μια καλή ρουτίνα στοματικής υγιεινής είναι μια επιλογή που μόνο καλό μπορεί να σας κάνει.

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.