Γιατί νιώθεις ότι χάνεις τον έλεγχο με το φαγητό και τι μπορείς να κάνεις

Το να τρώτε πολλές μερίδες ή μια μεγάλη μερίδα ενός γεύματος ή σνακ περιστασιακά είναι φυσιολογικό και κάτι που κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Ωστόσο, κάποιοι μπορεί να αισθάνονται ότι δεν μπορούν να ελέγξουν πόσο τρώνε και επίσης δεν μπορούν να σταματήσουν να τρώνε. Επίσης πολλοί αισθάνονται ότι δεν μπορούν να πουν όχι όταν βρίσκονται κοντά ή όταν τους προσφέρουν φαγητό. Και αυτό μπορεί να τους οδηγήσει να τρώνε περισσότερο από αυτό που νιώθουν άνετα.

Λόγοι που χάνετε τον έλεγχο με το φαγητό

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να χάνει τον έλεγχο με το φαγητό. Ας δούμε μερικούς από τους πιο συνηθισμένους.

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γιατί η διατροφή σου πρέπει να έχει ποικιλία

Περιοριστική διατροφή

Ο περιορισμός και η δίαιτα μπορεί να προκαλέσουν εμμονικές σκέψεις για το φαγητό. Ο κύκλος «του περιορισμού και της υπερφαγίας» είναι κάτι πολύ συνηθισμένο όταν ακολουθείτε περιοριστικές δίαιτες ή υπολογίζετε την κάθε σας μπουκιά.

Ένα καλό παράδειγμα, για να εξηγήσω καλύτερα αυτόν τον φαύλο κύκλο, είναι αυτό τουεκκρεμούς. Στο ένα άκρο είναι ο ακραίος περιορισμός και στο άλλο η ακραία υπερφαγία. Το εκκρεμές (διατροφικές συνήθειες) θα ισορροπήσει στη μέση όταν αφεθεί στη φυσική του κατάσταση.

Ο περιορισμός μπορεί να περιλαμβάνει τον περιορισμό της ποσότητας φαγητού που τρώτε, των τροφών που επιτρέπετε στον εαυτό σας να φάει ή/και του πότε τρώτε. Επίσης πολλες φορές η απώλεια ελέγχου και η υπερκατανάλωση φαγητού που συμβαίνουν παράλληλα με την περιοριστική κατανάλωση, πολλές φορές εκλαμβάνονται ως έλλειψη θέλησης. Όμως ανεξάρτητα από τη «δύναμη της θέλησης», το σώμα σας θα παλέψει ενάντια στον περιορισμό και κάποια στιγμή θα χάσει τον έλεγχο με το φαγητό γιατί προσπαθεί να προστατευτεί από την πείνα.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η διατροφική κουλτούρα μπορεί επίσης να ενθαρρύνουν αισθήματα ενοχής και ντροπής μετά την παραβίαση των κανόνων διατροφής. Τα αισθήματα ενοχής αναγκάζουν τα άτομα να περιορίζουν περισσότερο αυτό που τρώνε, για να αντισταθμίσουν οποιαδήποτε παραβίαση του κανόνα, οδηγώντας σε υπερκατανάλωση στο μέλλον. Αυτός ο κύκλος και/ή οι περιοριστικές συμπεριφορές μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης μιας διατροφικής διαταραχής όπως η διαταραχή υπερφαγίας.

Σκέψη του όλα ή τίποτα

Με τον κύκλο του περιορισμού και της υπερφαγίας υπάρχει και η σκέψη του «όλα ή τίποτα». Από τη μια είστε αφοσιωμένοι σε μια συμπεριφορά και από την άλλη μεριά θέλετε να τα φάτε όλα.

Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να αποφασίσει να σταματήσει να τρώει παγωτό ως μέρος μιας «υγιεινής» διατροφής. Όμως όταν περάσει ο περιορισμός τότε θα αγοράσει και θα φάει ένα όλο το παγωτό μέσα σε μια ημέρα.

Κανόνες διατροφής

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί κανόνες διατροφής. Μερικοί κοινοί κανόνες είναι:

• Εξάλειψη συγκεκριμένων τροφών ή ομάδων τροφίμων από τη διατροφή.

• Να τρώτε μόνο συγκεκριμένες ώρες
• Κατανάλωση μιας καθορισμένης ποσότητας φαγητού/μιας συγκεκριμένης τροφής.

• Κατηγοριοποίηση ορισμένων τροφών ως «καλών» και άλλων ως «κακών»

Συχνά, οι κανόνες διατροφής θεσπίζονται όταν οι άνθρωποι ακολουθούν μια συγκεκριμένη δίαιτα ή προσπαθούν να κάνουν μια «υγιεινή» αλλαγή. Όπως και με τα περιοριστικά διατροφικά πρότυπα, έτσι και η επιβολή των κανόνων μπορεί να οδηγήσει σε εμμονικές σκέψεις σχετικά με αυτά τα τρόφιμα. Και αυτό μπορεί να οδηγήσει στο να νιώθετε εκτός ελέγχου με το φαγητό.

Συναισθηματικό φαγητό

Το φαγητό είναι κάτι περισσότερο από μια απλή πηγή ενέργειας, είναι μέρος της κοινωνικοποίησης, του εορτασμού και μπορεί να είναι παρηγορητικό σε δύσκολες στιγμές. Η ανεξέλεγκτη κατανάλωση φαγητού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μηχανισμός αντιμετώπισης των δυσάρεστων συναισθημάτων. Για παράδειγμα, το να βγεις εκτός ελέγχου με το φαγητό μπορεί να προκληθεί από συναισθήματα όπως λύπη, θυμό ή κατάθλιψη.

Δεν τρώτε αρκετά κατά τη διάρκεια της ημέρας

Με τον ίδιο τρόπο που οι σκόπιμες περιοριστικές συμπεριφορές μπορούν να προκαλέσουν υπερφαγία, ο ακούσιος περιορισμός μπορεί να κάνει το ίδιο.

Ο ακούσιος περιορισμός κατά τη διάρκεια της ημέρας συμβαίνει συχνά σε πολυάσχολους ανθρώπους που δυσκολεύονται να βρουν χρόνο για να τρώνε κανονικά γεύματα και σνακ. Εάν δεν τρώτε αρκετά όσο περνά η μέρα, μπορεί να διαπιστώσετε ότι αισθάνεστε έλλειψη ελέγχου σχετικά με το φαγητό, όταν φτάσετε στο σπίτι. Αυτή είναι η αντίδραση του σώματός σας στο να αντιμετωπίσει την ακούσια κατάσταση της λιμοκτονίας, όταν δεν έχετε φάει αρκετά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

pexels

Ανάκτηση του ελέγχου

Οι σχέσεις με το φαγητό είναι προσωπικές και μοναδικές, αλλά το να αισθάνεστε εκτός ελέγχου είναι συχνά το αποτέλεσμα της μη επαρκούς κατανάλωσης/περιοριστικής συμπεριφοράς γύρω από το φαγητό και των δυσάρεστων συναισθημάτων.

Για να ελέγξετε τα συναισθήματα γύρω από το φαγητό, είναι σημαντικό να προσδιορίσετε τον λόγο για τον οποίο μπορεί να αισθάνεστε εκτός ελέγχου.

Εάν οι διατροφικές σας συμπεριφορές επηρεάζονται από άβολα συναισθήματα, μπορεί να είναι χρήσιμο να συζητήσετε αυτά τα συναισθήματα με έναν επαγγελματία υγείας.

Η συνεργασία με έναν διαιτολόγο ή/και ψυχολόγο μπορεί να υποστηρίξει τη σχέση σας με το φαγητό. Και μπορεί να σας παρέχουν συμβουλές για το πώς να αποκτήσετε τον έλεγχο των συναισθημάτων που βιώνετε και άλλους τρόπους αντιμετώπισης τους που δεν σχετίζονται με το φαγητό.

Επίσης η τήρηση ενός ημερολογίου τροφίμων και διάθεσης μπορεί να σας βοηθήσει να σκεφτείτε πώς σχετίζονται τα συναισθήματα με τις διατροφικές σας συμπεριφορές.

Μερικές ενέργειες που μπορεί να είναι χρήσιμες περιλαμβάνουν:

• Κάντε μικρές αλλαγές, μία κάθε φορά. Η πλήρης αλλαγή της διατροφής σας μπορεί να είναι συντριπτική και να κάνει τις αλλαγές πιο δύσκολο να τηρηθούν.

• Χρησιμοποιήστε θετική γλώσσα γύρω από το φαγητό. Αντί να χαρακτηρίζετε ορισμένα τρόφιμα ως «κακά», «ανθυγιεινά» ή «άχρηστα», σκεφτείτε ότι η συμπερίληψη μιας σειράς τροφών στη διατροφή σας αποτελεί μέρος της «ισορροπίας» και είναι εντάξει να απολαμβάνετε διαφορετικά τρόφιμα.
• Μια άλλη νοοτροπία που μπορεί να είναι χρήσιμη είναι να σκεφτείτε πώς τα διαφορετικά τρόφιμα «θρέφουν» το σώμα σας και υποστηρίζουν τη μακροπρόθεσμη υγεία.

Αν πιστεύετε ότι δεν έχετε χρόνο και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χάνετε συχνά την ώρα του γεύματος ή των σνακ, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αφιερώσετε χρόνο στη μέρα σας για φαγητό.

Η ρύθμιση ενός ξυπνητηριού είναι ένας εύκολος τρόπος για να υπενθυμίσετε στον εαυτό σας να κάνει ένα μεσημεριανό διάλειμμα. Μια άλλη συμβουλή είναι να μαγειρεύετε μεγάλες μερίδες. Με αυτόν τον τρόπο έχετε πάντα κάτι έτοιμο και εύκολο για να φάτε όταν είστε εν κινήσει.

Τέλος είναι σημαντικό να ξέρετε πως η σχέση κάθε ατόμου με το φαγητό είναι μοναδική. Ο εντοπισμός της αιτίας των διατροφικών σας συμπεριφορών είναι το πρώτο βήμα για να αισθάνεστε πιο ελεύθεροι γύρω από το φαγητό. Οι στρατηγικές για την ανάκτηση της αίσθησης του ελέγχου μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το γιατί έχετε χάσει τον έλεγχο. Οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να παρέχουν υποστήριξη και καθοδήγηση, εάν θέλετε να εργαστείτε για τη σχέση σας με το φαγητό.