PFAS: Τι είναι αυτές οι χημικές ενώσεις που υπάρχουν σε αμέτρητα αντικείμενα και πώς μπορούν να επηρεάσουν την υγεία σου

Οι PFAS (υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ενώσεις) είναι χημικές ενώσεις που υπάρχουν σε αμέτρητα αντικείμενα τα οποία χρησιμοποιείτε καθημερινά, από ρούχα μέχρι κουζινικά σκεύη και ταπετσαρίες, και με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στο σώμα σας.

Αυτό συμβαίνει επειδή μικρές αλλά επαναλαμβανόμενες εκθέσεις στις PFAS μπορούν να συσσωρευτούν μέσα σας και να επηρεάσουν τα πάντα, από τη διάθεση και τον ύπνο μέχρι την αρτηριακή πίεση, τον μεταβολισμό και την αναπαραγωγή. Λοιπόν, πόσο πρέπει να ανησυχείτε για την επαφή με τις PFAS;

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Πατατάκια: 5 λόγοι για να τα αποφεύγεις και η καλύτερη εναλλακτική τους

Τι είναι οι PFAS;

Οι χημικές ενώσεις PFAS είναι μια ομάδα περισσότερων από 9.000 ενώσεων που εισήχθησαν από κατασκευαστές τη δεκαετία του 1940 και όπως πολλές άλλες βιομηχανικές εξελίξεις, δημιουργήθηκαν με καλές προθέσεις — για να κρατήσουν τους ανθρώπους ασφαλείς, να προσφέρουν ευκολία και να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη.

Σε τι χρησιμεύουν οι PFAS;

Τα χημικά PFAS βοηθούν τα προϊόντα να αντιστέκονται στη θερμότητα, το λάδι, τους λεκέδες, το λίπος και το νερό. Γι αυτό και καθημερινά αλληλεπιδρούμε με τις χημικές ενώσεις PFAS σε προϊόντα, όπως:

• Είδη ένδυσης
• Καλλυντικά
• Περιτυλίγματα τροφίμων
• Κουζινικά σκεύη
• Χαλιά
• Ταπετσαρίες

Καθώς όλο και περισσότερα χημικά PFAS κυκλοφορούν και παραμένουν στο περιβάλλον, η έκθεσή μας σε αυτά αυξάνεται. Σήμερα, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν ανιχνεύσιμο επίπεδο PFAS στο αίμα τους.

Επίσης εκτίθεστε σε PFAS όταν:

• Πίνετε νερό μολυσμένο με PFAS
• Τρώτε ψάρια από μολυσμένο νερό
• Τρώτε τρόφιμα που καλλιεργούνται κοντά σε εγκαταστάσεις παραγωγής PFAS
• Τρώτε τρόφιμα συσκευασμένα σε υλικό που περιέχει PFAS
• Χρησιμοποιείτε προϊόντα που περιέχουν PFAS

Γιατί οι ενώσεις PFAS είναι επιβλαβείς για την υγεία σας;

Οι ερευνητές έχουν μελετήσει τις ενώσεις PFAS ενδελεχώς και η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA) ανακοίνωσε πρόσφατα τους δύο τύπους που έχουν μελετηθεί περισσότερο — το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA) και το σουλφονικό υπερφθοριοκτάνιο (PFOS) — ως επικίνδυνες ουσίες. Όμως ενώ οι αμερικανικές εταιρείες δεν κατασκευάζουν πλέον χημικά PFOA και PFOS, συνεχίζουν να υπάρχουν στο περιβάλλον. Επίσης, οι εταιρείες εξακολουθούν να παράγουν άλλα χημικά PFAS.

Το σημαντικό όμως είναι πως τα δεδομένα που συλλέγονται υποδηλώνουν ότι οι χημικές ενώσεις PFAS μπορούν να προκαλέσουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία και ο τρόπος με τον οποίο οι περιβαλλοντικές τοξίνες επηρεάζουν την υγεία σας ποικίλλει ανάλογα με:

• Την έκθεση: Πόσο συχνά, πόσο καιρό και πόσο.
• Το άτομο: Η ηλικία, το φύλο, η η κατάσταση της υγείας και η γενετική σας προδιάθεση

Όμως τίποτα στην ιατρική δεν συμβαίνει ποτέ από μόνο του και τα δυσμενή αποτελέσματα αυτών των χημικών ενώσεων είναι συχνά αποτέλεσμα πολλαπλών εκθέσεων σε αυτές με την πάροδο του χρόνο. Γνωρίζουμε επίσης ότι η έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο αναπτύσσετε μια χρόνια ασθένεια – αλλά μπορεί να είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει με την πάροδο του χρόνου ώστε να αναπτυχθεί η ασθένεια.

pexels

Χημικές ουσίες PFAS και προβλήματα υγείας

Προβληματική λειτουργία του θυρεοειδούς

Οι ερευνητές που μελέτησαν τις επιδράσεις οκτώ διαφορετικών χημικών PFAS βρήκαν αλλαγές στα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών, συμπεριλαμβανομένης της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) και της θυροξίνης - της κύριας ορμόνης που απελευθερώνεται από τον θυρεοειδή σας.

Επιβράδυνση της ανάπτυξης στα παιδιά

Η έκθεση στις PFAS μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά ακόμη και πριν από τη γέννησή τους. Επίσης η έρευνα έχει δείξει κάποιες ανησυχίες σε παιδιά που εκτίθενται σε PFAS που περιλαμβάνουν:

• Πρώιμη έναρξη της εφηβείας.
• Προβλήματα οστών.
• Αλλαγές συμπεριφοράς.

Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου

Το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου αναφέρει πιθανούς δεσμούς μεταξύ της έκθεσης στις PFAS και ενός αυξημένου κινδύνου για:

• Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία παιδικής ηλικίας
• Καρκίνος νεφρού
• Καρκίνος των ωοθηκών
• Καρκίνος του προστάτη
• Καρκίνος των όρχεων
• Καρκίνος του θυρεοειδούς

Μειωμένη ανοσοποιητική λειτουργία

Οι PFAS μπορεί να επηρεάσουν την ανοσολογική λειτουργία και την ικανότητα του σώματός σας να καταπολεμά τις ασθένειες. Σύμφωνα με μια ανασκόπηση του Εθνικού Προγράμματος Τοξικολογίας, μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση σε PFOA και PFOS μπορεί να εμποδίσει το σώμα σας να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε μια λοίμωξη. Η έρευνα διαπιστώνει επίσης ότι η έκθεση ενός παιδιού σε PFAS μπορεί να μειώσει την απόκριση του ανοσοποιητικού του συστήματος στα εμβόλια.

Αναπαραγωγικές προκλήσεις

Οι χημικές ενώσεις PFAS παρουσιάζουν επίσης αναπαραγωγικές προκλήσεις, καθώς μελέτες δείχνουν ότι η υψηλή έκθεση μπορεί να προκαλέσει μειωμένη ποιότητα σπέρματος και μειωμένο αριθμό σπέρματος. Και ορισμένες μελέτες συνδέουν την έκθεση στις PFAS με την υπογονιμότητα.

Τι μπορείτε να κάνετε;

Οι επιπτώσεις των PFAS στην υγεία συνήθως συμβαίνουν αργά με την πάροδο του χρόνου και με επαναλαμβανόμενη έκθεση. Ωστόσο, η έκθεση μπορεί να είναι υψηλή για άτομα με συγκεκριμένες θέσεις εργασίας (πυροσβέστες και στρατιωτικό προσωπικό) και για άτομα που ζουν σε συγκεκριμένες τοποθεσίες (κοντά σε εργοστάσιο παραγωγής PFAS ή μολυσμένη παροχή νερού). Αυτές οι ομάδες μπορεί να δουν πιο επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία.

Εάν δεν έχετε αυτές τις δουλειές ή δεν ζείτε σε αυτές τις περιοχές, η έκθεση σε χημικές ουσίες PFAS μπορεί να είναι πιο μέτρια — ειδικά εάν τις αναγνωρίζετε και τις αποφεύγετε όταν είναι δυνατόν. Καθώς η έκθεσή σας σε αυτές τις χημικές ουσίες μειώνεται, τόσο θα μειώνονται τα επίπεδα των PFAS στο σώμα σας.

Μερικοί απλοί τρόποι για να μειώσετε την έκθεσή σας στις PFAS περιλαμβάνουν:

• Χρησιμοποιήστε ένα πιστοποιημένο φίλτρο νερού εάν τα επίπεδα του PFAS είναι υψηλά.
• Αποφύγετε τα αντικολλητικά σκεύη.
• Χρησιμοποιείστε γυάλινα δοχεία για φαγητό.
• Δώστε προσοχή στις τοπικές συμβουλές υγείας σχετικά με τα γεωργικά προϊόντα και το πόσιμο νερό.

Δεν προσπαθούμε να σας κάνουμε να αγχωνθείτε, θέλουμε απλώς να σας ενημερώσουμε ότι υπάρχουν επικίνδυνες ενώσεις και να σας ενθαρρύνουμε να δίνετε μεγαλύτερη προσοχή στα προϊόντα που αγοράζετε και καταναλώνετε.