WELL BEING ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Τελικά, είναι τα σπορέλαια επικίνδυνα για την υγεία σου; Μάθε όλη την αλήθεια


Τζουλιάννα Καρνέζη

17 Απριλίου 2024

Τελικά, είναι τα σπορέλαια επικίνδυνα για την υγεία σου; Μάθε όλη την αλήθεια
pexels
Το διαδίκτυο έχει την τάση να επιλέγει ένα συγκεκριμένο τρόφιμο ή ένα συγκεκριμένο συστατικό και να το δαιμονοποιεί. Πρόσφατα, η τροφή επιλογής είναι τα σπορέλαια.

Πιθανότατα έχετε δει αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που σας λένε ότι πρέπει να αποφύγετε αυτά τα «βιομηχανικά έλαια» πάση θυσία επειδή είναι φλεγμονώδη, γεμάτα ΓΤΟ και εξαιρετικά επεξεργασμένα. Πόσο αληθινοί είναι όμως αυτοί οι τρομακτικοί ισχυρισμοί;

Φαίνεται να υπάρχουν πολλές αντικρουόμενες πληροφορίες για τους διαφορετικούς τύπους λιπών. Επιπλέον, υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί τύποι λαδιών στα ράφια των σούπερ μάρκετ, που μπορεί να αισθάνεστε μπερδεμένοι. Αυτό το άρθρο θα είναι πιο κατανοητό, αν κάνουμε μια σύντομη επεξήγηση των κατηγοριών.

Μονοακόρεστα λιπαρά

Αυτά είναι γνωστά ως «καλά» ή «υγιεινά» λίπη επειδή μπορεί να βελτιώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Το ελαιόλαδο, το λάδι αβοκάντο και το λάδι canola έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά.

Πολυακόρεστα λίπη

Τα πολυακόρεστα λιπαρά θεωρούνται επίσης ένα «υγιεινό» λίπος και περιλαμβάνουν τόσο ωμέγα-3 όσο και ωμέγα-6 λιπαρά οξέα. Αυτά είναι και τα δύο απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, που σημαίνει ότι το σώμα δεν μπορεί να τα παράγει και πρέπει να ληφθούν από τη διατροφή μας. Κάποιοι θεωρούν ότι οι δίαιτες με υψηλότερη αναλογία ωμέγα-6 λιπαρών οξέων προς ωμέγα-3 είναι φλεγμονώδείς, αλλά αυτός ο ισχυρισμός δεν υποστηρίζεται από την έρευνα.

Όπως τα μονοακόρεστα, έτσι και τα πολυακόρεστα λίπη είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου. Τα έλαια με υψηλή περιεκτικότητα σε πολυακόρεστα λίπη περιλαμβάνουν τον ηλίανθο, το καλαμπόκι, τη σόγια και την κανόλα (η οποία είναι υψηλότερη σε μονοακόρεστα λιπαρά, αλλά περιέχει επίσης πολυακόρεστα λιπαρά).

Κορεσμένα λιπαρά

Τα κορεσμένα λίπη είναι γνωστά ως «ανθυγιεινά» λιπαρά λόγω ισχυρών ενδείξεων που τα συνδέουν με τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Αλλά ο βαθμός επικινδυνότητας των κορεσμένων λιπαρών είναι επί του παρόντος προς συζήτηση.

Οι τύποι ελαίων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά είναι το λάδι καρύδας (όχι, το λάδι καρύδας δεν είναι τόσο μαγικό όσο ισχυρίζεται ότι είναι) και το φοινικέλαιο. Αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλα τα έλαια περιέχουν από κάθε τύπο λίπους. Το ελαιόλαδο, για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι είναι πολύ υγιεινό και πλούσιο σε μονοακόρεστα λίπη, και είναι, αλλά περιέχει επίσης μερικά κορεσμένα λίπη.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν ωφελεί η εμμονή με τη θρεπτική σύνθεση των τροφίμων. Πιθανότατα δεν τρώτε ένα μπολ με βούτυρο ή με λάδι και ως εκ τούτου μπορεί να είναι δύσκολο να πούμε ότι οποιοδήποτε από αυτά τα είδη λίπους θα είναι αιτία οποιασδήποτε κατάστασης υγείας. Ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μας ανταποκρίνεται στα θρεπτικά συστατικά εξαρτάται επίσης από τη γενετική αλλά και από άλλους παράγοντες.

Ένας τρόπος διατροφής που λειτουργεί για κάποιον μπορεί να μην λειτουργεί τόσο καλά για κάποιον άλλον. Η διατροφή δεν είναι «ένα μέγεθος για όλους».

Τι είναι τα σπορέλαια;

Τα σπορέλαια είναι φυτικά έλαια που λαμβάνονται από τους σπόρους (ενδοσπέρμιο) ορισμένων φυτών. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κουζίνα σας για μαγείρεμα και ψήσιμο και βρίσκονται επίσης σε πολλά διαφορετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως συσκευασμένα σνακ.

Παραδείγματα ελαίων σπόρων περιλαμβάνουν σόγια, καλαμπόκι, ελαιοκράμβη, βαμβακόσπορο, σταφυλόσπορο, ηλίανθο,. Το λάδι Canola είναι ένα από τα πιο δημοφιλή που δαιμονοποιήθηκαν πρόσφατα.

Τα σπορέλαια είναι ένα καυτό θέμα τον τελευταίο καιρό στα social media. Πολλοί μάλιστα ισχυρίζονται ότι είναι απολύτως τοξικά. Αλλά ισχύει κάτι από όλα αυτά; Τι κακό έχουν τα σπορέλαια;

Jenny.Gr
pexels

Ισχυρισμοί για τα σπορέλαια

Οι παράγοντες επιρροής και οι «ειδικοί» στην υγεία (με βαριά στα εισαγωγικά) που μισούν τα σπορέλαια τείνουν να κάνουν μερικούς κοινούς ισχυρισμούς εναντίον τους. Ας αναλύσουμε αυτούς τους ισχυρισμούς ξεχωριστά.

Ισχυρισμός 1: Τα σπορέλαια είναι φλεγμονώδη

Πρώτα απ 'όλα, εάν κάποιος σας πει ποτέ ότι ένα τρόφιμο προκαλεί φλεγμονή, καλύτερα να σας πει ποιοι βιοδείκτες της φλεγμονής εμπλέκονται καθώς και την ποσότητα των συστατικών στα οποία επηρεάζονται οι φλεγμονώδεις βιοδείκτες. Για άλλη μια φορά, πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη την ατομικότητα των ανθρώπινων σωμάτων. Η ποσότητα ενός συστατικού που είναι φλεγμονώδης για ένα άτομο μπορεί να μην έχει καμία επίδραση σε ένα διαφορετικό άτομο.

Τούτου λεχθέντος, τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα είναι ο κύριος ύποπτος που κατηγορείται για την πρόκληση φλεγμονής. Ο ισχυρισμός είναι ότι το σώμα μετατρέπει το λινολεϊκό οξύ, ένα ωμέγα-6 λιπαρό οξύ, σε αραχιδονικό οξύ, το οποίο μπορεί να είναι δομικό στοιχείο για τα μόρια που προάγουν τη φλεγμονή και την πήξη του αίματος.

Αλλά το σώμα μετατρέπει επίσης το αραχιδονικό οξύ σε μόρια που ηρεμούν τη φλεγμονή και καταπολεμούν τους θρόμβους αίματος. Το σώμα μετατρέπει επίσης πολύ λίγο λινολεϊκό οξύ σε αραχιδονικό οξύ, ακόμη και όταν το λινολεϊκό οξύ είναι άφθονο στη διατροφή. Για άλλη μια φορά, είναι σημαντικό να θυμόμαστε την ποσότητα που καταναλώνετε. Η υπερβολική ποσότητα οποιουδήποτε θρεπτικού συστατικού μπορεί να προκαλέσει προβλήματα.

Επίσης, όταν τρώγονται ως αντικατάσταση κορεσμένων λιπαρών, τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα μπορούν να είναι υγιή για την καρδιά μειώνοντας την LDL (την «κακή» χοληστερόλη») και ενισχύοντας την HDL (την «καλή» χοληστερόλη). Μελέτες δείχνουν ότι τα ποσοστά καρδιακών παθήσεων μειώνονται καθώς αυξάνεται η κατανάλωση ωμέγα-6 λιπαρών.

Όπως αναφέρθηκε εν συντομία παραπάνω, ορισμένοι επικριτές υποστηρίζουν ότι οι δίαιτες με υψηλότερη αναλογία ωμέγα-6 λιπαρών οξέων προς ωμέγα-3 μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή. Κοινές πηγές ωμέγα-6 λιπαρών οξέων όπως το λάδι canola και άλλα φυτικά έλαια που βρίσκονται συχνά σε τρόφιμα και που είναι επίσης πλούσια σε κορεσμένα λίπη, πρόσθετα σάκχαρα και συνολικές θερμίδες. Πώς λοιπόν μπορούμε να εντοπίσουμε ποιος είναι πραγματικά υπεύθυνος για την αύξηση της φλεγμονής;

Η δουλειά μου ως διαιτολόγος δεν είναι να δαιμονοποιώ κανένα από αυτά τα τρόφιμα, συστατικά ή θρεπτικά συστατικά, αλλά μάλλον να σας βοηθήσω να σκεφτείτε βαθύτερα όταν βλέπετε ή ακούτε ισχυρισμούς για ένα τρόφιμο. Το έχω πει ήδη μια φορά και θα το ξαναπώ- όλα τα τρόφιμα έχουν χώρο στη διατροφή μας και η επιστήμη της διατροφής δεν είναι ασπρόμαυρη. Επίσης δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα που να υποδεικνύουν αυξημένους δείκτες φλεγμονής με την πρόσληψη σπορελαίων.

Ισχυρισμός 2: Τα σπορέλαια είναι εξαιρετικά εξευγενισμένα και επεξεργασμένα

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα δεν είναι εγγενώς «ανθυγιεινά». Ο βαθμός επεξεργασίας πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη κατά. Ίσως είναι αλήθεια ότι η υπερβολική πρόσληψη τροφών υψηλής επεξεργασίας θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία. Αλλά εδώ είναι το θέμα - τι είναι η "υπερβολική πρόσληψη"; Και πώς ταξινομούμε εάν κάτι είναι «υψηλά επεξεργασμένο»; Και ποια συστατικά σε αυτά τα επεξεργασμένα τρόφιμα προκαλούν τις αρνητικές συνέπειες για την υγεία;

Επίσης τα «υψηλά επεξεργασμένα» τρόφιμα είναι μερικές φορές πολύ απαραίτητα και πολύ χρήσιμα. Πάρτε για παράδειγμα τη φόρμουλα για τα μωρά. Η βρεφική φόρμουλα δεν υπάρχει όπως είναι στη φύση, αλλά είναι μια πολύ απαραίτητη τροφή για τις γυναίκες που δεν θηλάζουν.

Ξέρω, δεν σκέφτεστε τη βρεφική φόρμουλα όταν ακούτε τον όρο «επεξεργασμένα τρόφιμα». Αλλά θα τονίσω ξανά ότι δεν υπάρχουν τροφές που πρέπει να αποφύγετε (εκτός αν έχετε αλλεργία ή δυσανεξία) και ότι το να αποκαλείτε ένα τρόφιμο «επεξεργασμένο» δεν μας λέει τίποτα για τη διατροφική του αξία.

Επιστροφή στα σπορέλαια. Ένας άλλος ισχυρισμός είναι ότι κατά την επεξεργασία, οι σπόροι θερμαίνονται σε υψηλή θερμοκρασία, γεγονός που προκαλεί την οξείδωση των ακόρεστων λιπαρών οξέων των σπόρων, δημιουργώντας έτσι επιβλαβή υποπροϊόντα. Εδώ είναι η αλήθεια - τα λάδια θερμαίνονται κατά την επεξεργασία και η θερμοκρασία στην οποία θερμαίνονται μπορεί να απομακρύνει τις πτητικές ενώσεις. Αλλά αυτό στην πραγματικότητα κάνει το λάδι πιο σταθερό και έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Με άλλα λόγια, αυτή η επεξεργασία είναι χρήσιμη.

Είναι αλήθεια ότι όταν ένα λάδι βρίσκεται σε υψηλή θερμοκρασία, μπορεί να παράγει πολικές ενώσεις, οι οποίες μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία. Αλλά τα σπορέλαια όπως το έλαιο canola έχουν στην πραγματικότητα υψηλό σημείο καπνού σε σύγκριση με άλλα έλαια, όπως το ελαιόλαδο ή το λάδι καρυδιάς.

Ισχυρισμός 3: Τα σπορέλαια παρασκευάζονται με γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ) επομένως είναι ανθυγιεινά

Οι ΓΤΟ θα χρειαστούν περισσότερες από δύο παραγράφους για να εξηγηθούν επαρκώς, αλλά ας κάνουμε μια σύντομη απομυθοποίηση αυτού του ισχυρισμού. Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ) παράγονται αλλάζοντας το DNA των οργανισμών ώστε να έχουν τα επιθυμητά χαρακτηριστικά. Ακούγεται τρομακτικό, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ χρήσιμο. Οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες έχουν αυξήσει τις σοδειές μειώνοντας τις απώλειες από παράσιτα, μειώνοντας το κόστος εισροών και εργασίας και αυξάνουν τη διατήρηση των πόρων του εδάφους και του νερού.

Ο φόβος για τους ΓΤΟ πηγάζει από το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τι στο καλό είναι μαζί με τη διάδοση παραπληροφόρησης, ειδικά στο διαδίκτυο. Αλλά οι ΓΤΟ είναι ασφαλείς και είναι επίσης απαραίτητοι για τη διατροφή του πληθυσμού.

Το καλαμπόκι, η σόγια και η canola είναι όλες καλλιέργειες ΓΤΟ, επομένως ο ισχυρισμός ότι τα σπορέλαια παράγονται με ΓΤΟ δεν είναι αναληθής. Ωστόσο, η παραπληροφόρηση είναι η δήλωση ότι τα σπορέλαια είναι ανθυγιεινά επειδή παρασκευάζονται με ΓΤΟ. Τα τρόφιμα που παράγονται από γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες είναι ασφαλή για κατανάλωση και δεν είναι πιο επικίνδυνα από την κατανάλωση των τροφίμων που περιέχουν συστατικά από καλλιέργειες με συμβατικές τεχνικές.

Ισχυρισμός 4: Τα ζωικά λίπη είναι πιο υγιεινά από τα σπορέλαια

Αυτό είναι εύκολο. Δεν είναι αλήθεια ότι η επιλογή ζωικών λιπών (γνωστά και ως κορεσμένα λίπη) όπως το βούτυρο, το γκι, τα λιπαρά κρέατα και το τυρί είναι καλύτερη από τα ακόρεστα λίπη που βρίσκονται στα σπορέλαια.

Τα κορεσμένα λίπη είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Υπάρχουν δεκαετίες επιστήμης που υποστηρίζουν ότι η υπερβολική πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα χοληστερόλης. Όπως ήδη αναφέρθηκε, τα στοιχεία υποστηρίζουν επίσης ότι η αντικατάσταση των κορεσμένων με πολυακόρεστα λίπη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.

Jenny.Gr
pexels

Οφέλη από τα σπορέλαια

Υγεία της καρδιάς: Τα σπορέλαια και άλλα έλαια όπως το ελαιόλαδο και το λάδι αβοκάντο μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της χοληστερόλης, ειδικά εάν αντικαθιστούν την υπερβολική πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών.

Βιταμίνες: Τα σπορέλαια όπως το έλαιο canola είναι πηγή βιταμινών Ε και Κ.

Υψηλό σημείο καπνού: Τα σπορέλαια όπως το ηλιέλαιο και το λάδι canola έχουν υψηλά σημεία καπνού, καθιστώντας τα μια ευέλικτη επιλογή.

Ουδέτερη γεύση: Ενώ τα λάδια όπως το ελαιόλαδο έχουν έντονη γεύση και είναι πολύ νόστιμα σε μια βινεγκρέτ, δεν θέλετε πάντα μια έντονη γεύση λαδιού στα πιάτα σας. Τα έλαια όπως η κανόλα και ο ηλίανθος έχουν ήπια γεύση και δεν υπερισχύουν των άλλων γεύσεων στα πιάτα σας.

Είναι τα σπορέλαια υγιεινά;

Είμαι πρόθυμη να στοιχηματίσω ότι οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι τα σπορέλαια είναι τοξικά δεν έχουν ιδέα για τι πράγμα μιλάνε. Εάν κάποιος αποκαλεί οποιοδήποτε τρόφιμο ή συστατικό τοξικό, πρέπει να είναι σε θέση να εξηγήσει γιατί είναι τοξικό, τη δόση με την οποία γίνεται τοξικό και να μπορεί να υποστηρίξει τον ισχυρισμό με έρευνα.

Το βάρος της απόδειξης βαρύνει αυτόν που κάνει τους ισχυρισμούς. Όσοι δημοσιεύουν ότι οποιοδήποτε συστατικό είναι «τοξικό» ή «ανθυγιεινό», είναι καθήκον τους να εξηγήσουν το γιατί. Εάν δεν μπορούν να δικαιολογήσουν αυτόν ισχυρισμό ή αν προσπαθήσουν να τον υποστηρίξουν με ανεπαρκή στοιχεία, απλώς πατήστε unfollow.

Ως διαιτολόγος, συνιστώ να ενσωματώσετε μια ποικιλία τροφών στην καθημερινότητά σας. Προσωπικά έχω διάφορα είδη λαδιών στο ντουλάπι μου και χρησιμοποιώ διαφορετικά ανάλογα με το τι μαγειρεύω. Τα έλαια πιθανότατα δεν είναι η μόνη σας πηγή λίπους, οπότε μην αγχώνεστε πολύ γι' αυτό. Προσπαθήστε να ενσωματώσετε άλλες πηγές ακόρεστων λιπαρών όπως ξηρούς καρπούς, σπόρους, λιπαρά ψάρια και αβοκάντο.

Αφού διαβάσατε το άρθρο μου, είναι ώρα να μάθετε και τις αστρολογικές προβλέψεις για όλα τα ζώδια. Εξερευνήστε τον μαγικό κόσμο των άστρων από το JennyGr και μάθετε τις προβλέψεις για όλα τα ζώδια σήμερα στα ερωτικά, επαγγελματικά και οικονομικά.

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.