Η βιομηχανία τροφίμων έχει κατακλύσει την αγορά με νόστιμα, φθηνά, βολικά και μη θρεπτικά εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα. Με επιθετικό μάρκετινγκ και φανταχτερές συσκευασίες, η επιλογή τροφίμων μπορεί να είναι αρκετά δύσκολη. Έτσι, χωρίς άλλη καθυστέρηση, απαντάμε στις πιο καίριες ερωτήσεις σας.
Τι σημαίνει «επεξεργασμένο»;
Με απλά λόγια, τα επεξεργασμένα τρόφιμα αλλοιώνονται με κάποιο τρόπο πριν φτάσουν στο πιάτο σας. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι κατεψυγμένα, κονσερβοποιημένα, ψημένα ή αποξηραμένα.
Τα επεξεργασμένα τρόφιμα περιλαμβάνουν το τυρί, το ψωμί, τα καπνιστά, τα αλλαντικά , τα κατεψυγμένα λαχανικά, τις κονσέρβες φρούτων, τη μπύρα και το κρασί. Με άλλα λόγια, τα περισσότερα τρόφιμα που τρώτε έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία σε κάποιο βαθμό.
Υπάρχουν όμως διαφορετικοί βαθμοί επεξεργασίας. Για παράδειγμα, το φρέσκο σπανάκι σε σακούλα ή οι ψιλοκομμένοι ξηροί καρποί θεωρούνται «ελάχιστα επεξεργασμένοι».
Μερικές φορές, η επεξεργασία μπορεί να σημαίνει την προσθήκη αλατιού, ζάχαρης ή συντηρητικών, τα οποία μπορεί να κάνουν το φαγητό λιγότερο υγιεινό. Άλλες φορές, η επεξεργασία μπορεί να είναι ευεργετική για την υγεία. Για παράδειγμα, όταν οι κατασκευαστές παστεριώνουν το γάλα, το καθιστά ασφαλέστερο.
Ομοίως, το ελαιόλαδο ταξινομείται ως επεξεργασμένο συστατικό μαγειρικής, επειδή οι παραγωγοί ελαιόλαδου πρέπει να το εξάγουν από τις ελιές. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι μια υγιεινή προσθήκη στη διατροφή σας.
Στην άλλη άκρη της κλίμακας, έχουμε τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα. Αυτά τείνουν να περιέχουν συστατικά που δεν θα χρησιμοποιούσατε στο σπίτι. Οι κατασκευαστές δημιουργούν εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα από ενώσεις που εξάγονται από άλλα τρόφιμα. Συχνά προσθέτουν σταθεροποιητές, τεχνητά χρώματα και αρωματικές ύλες.
Είναι όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα επιβλαβή για την υγεία μας;
Με μια λέξη, όχι. Τα ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα μπορούν να είναι υγιεινά. Για παράδειγμα, η κατάψυξη των λαχανικών δεν τα κάνει λιγότερο θρεπτικά. Ομοίως, ένας ψιλοκομμένος ξηρός καρπός είναι πιθανό να σας δώσει παρόμοια θρεπτική ώθηση με έναν ολόκληρο ξηρό καρπό. Πράγματι, ορισμένα τρόφιμα, όπως τα όσπρια, πρέπει να υποστούν επεξεργασία πριν μπορέσουμε να τα φάμε.
Ωστόσο, όταν πρόκειται για εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, η ιστορία είναι διαφορετική. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαφόρων καταστάσεων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής χοληστερόλης και των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Εν ολίγοις, τα επεξεργασμένα και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα μπορούν να είναι μέρος μιας ποικίλης διατροφής, ενώ καλό θα ήταν να περιορίσετε την πρόσληψη των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων. Και αυτό οδηγεί στην επόμενη ερώτησή.
Πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν τα τρόφιμα είναι επεξεργασμένα;
Είναι σχετικά εύκολο να καταλάβουμε εάν ένα τρόφιμο έχει υποστεί επεξεργασία: εάν είναι κονσερβοποιημένο, συσκευασμένο, κατεψυγμένο ή με οποιονδήποτε τρόπο διαφορετικό από τα ακατέργαστα συστατικά, έχει υποστεί επεξεργασία. Αλλά, όπως γνωρίζουμε τώρα, αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.
Για να μάθετε εάν ένα τρόφιμο είναι υπερεπεξεργασμένο, ακολουθεί ένας πρόχειρος οδηγός. Εάν η απάντηση σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες ερωτήσεις είναι "ναι", τότε είναι πιθανό να έχει υποβληθεί σε υπερεπεξεργασία:
- Είναι μεγάλη η λίστα των συστατικών;
- Περιλαμβάνουν στα συστατικά μη αναγνωρίσιμα ονόματα;
- Περιέχει το προϊόν υψηλά επίπεδα λίπους, αλατιού και ζάχαρης;
- Το προϊόν έχει μεγάλη διάρκεια ζωής;
Μια προειδοποίηση για το τελευταίο σημείο αυτής της λίστας είναι το UHT, ή το γάλα μακράς διαρκείας, το οποίο συνήθως ταξινομείται ως ελάχιστα επεξεργασμένο.
Τα τρόφιμα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής περιέχουν γενικά συντηρητικά. Ωστόσο, για την παραγωγή γάλακτος UHT, οι κατασκευαστές υποβάλλουν το γάλα σε υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό σκοτώνει τα μικρόβια και του δίνει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής χωρίς να χρειάζεται συντηρητικά.
Επεξεργάζονται τα υποκατάστατα κρέατος φυτικής προέλευσης;
Καθώς πολλοί άνθρωποι μειώνουν ή εξαλείφουν τα ζωικά προϊόντα από τη διατροφή τους, τα φυτικά υποκατάστατα κρέατος και γάλακτος έχουν γίνει πιο δημοφιλή. Εάν έχετε διαβάσει μέχρι εδώ, ίσως έχετε ήδη μαντέψει ότι αυτά τα προϊόντα έχουν υποστεί επεξεργασία.
Είναι όμως υπερεπεξεργασμένα; Συχνά, η απάντηση είναι «ναι», αλλά εξαρτάται από την επωνυμία. Εξετάζοντας τα μπιφτέκια φυτικής προέλευσης, συγκεκριμένα, συχνά υπάρχει βαριά επεξεργασία, ενώ περιέχουν παρόμοια επίπεδα κορεσμένων λιπαρών με τα ισοδύναμα κρέατος και σημαντικά υψηλότερες ποσότητες νατρίου. Όπως με κάθε τρόφιμο, αξίζει να ελέγχετε τα επίπεδα αλατιού, ζάχαρης και λίπους πριν το αγοράσετε.
Τα πρόσθετα τροφίμων επηρεάζουν τα βακτήρια του εντέρου;
Το μικροβίωμα του εντέρου σας αποτελείται από τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς. Οι επιστήμονες γνωρίζουν πλέον ότι η υγεία και η ποικιλομορφία αυτής της κοινότητας είναι ζωτικής σημασίας για την καλή υγεία. Έτσι, η κατανόηση του εάν τα πρόσθετα τροφίμων τα επηρεάζουν είναι ένα σημαντικό ερώτημα.
Ωστόσο, μέχρι σήμερα, έχει γίνει ελάχιστη έρευνα για τις επιδράσεις των προσθέτων στο ανθρώπινο μικροβίωμα. Επειδή οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν ορισμένα πρόσθετα για να αποτρέψουν την ανάπτυξη βακτηρίων, δεν θα ήταν περίεργο αν επηρέαζαν με κάποιο τρόπο τα βακτήρια του εντέρου.
Ορισμένες μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι ορισμένα πρόσθετα προκαλούν βραχυπρόθεσμη διαταραχή του μικροβιώματος του εντέρου. Πιο συγκεκριμένα οι περισσότερες μελέτες σχετικά με την επίδραση των προσθέτων τροφίμων στα μικρόβια του εντέρου έγιναν σε μοντέλα αρουραίων και ποντικών - συνήθως σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ισοδύναμες με το μέγεθος του σώματος από ό,τι θα καταναλώναμε ως άνθρωποι. Έτσι, μπορεί να είναι δύσκολο να μεταφραστεί στο πώς τρώμε καθημερινά. Επειδή οι άνθρωποι στις βιομηχανικές χώρες καταναλώνουν συχνά ένα κοκτέιλ αυτών των χημικών ουσιών καθημερινά, απαιτείται περαιτέρω έρευνα.
Η κατανόηση της πλήρους επίδρασης των προσθέτων στο μικροβίωμα του εντέρου θα πάρει χρόνο. Οι επιστήμονες θα πρέπει να διεξάγουν μελέτες για ένα ευρύ φάσμα προσθέτων και συνδυασμούς προσθέτων.
Πώς μπορώ να αποφύγω τα επεξεργασμένα τρόφιμα;
Στην πραγματικότητα, αν δεν έχετε πολύ ελεύθερο χρόνο και χρήματα, η αποφυγή όλων των επεξεργασμένων τροφίμων είναι σχεδόν αδύνατη. Και ακόμα κι αν μαγειρεύετε τα πάντα από το μηδέν χρησιμοποιώντας φρέσκα υλικά, καθώς τα ψιλοκόβετε και τα θερμαίνετε, εξ ορισμού, τα επεξεργάζεστε.
Επίσης όπως μάθαμε, η αποφυγή όλων των επεξεργασμένων τροφίμων δεν είναι απαραίτητη για την καλή υγεία. Πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμο μέρος μιας υγιεινής διατροφής.
Όσο για την αποφυγή των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, αυτό μπορεί επίσης να είναι δύσκολο. Όμως δεν χρειάζεται να τα εξαλείψετε εντελώς από τη διατροφή σας, αλλά η αντικατάστασή τους με προϊόντα που είναι λιγότερο επεξεργασμένα μπορεί να ωφελήσει την υγεία σας μακροπρόθεσμα. Ακολουθούν μερικές προτεινόμενες ανταλλαγές για να ξεκινήσετε:
- Ανταλλάξτε τα αλλαντικά με λευκό κρέας ή ψάρι
- Προτιμήστε τυριά ελάχιστα επεξεργασμένα όπως το τσένταρ
- Προτιμήστε τα δημητριακά πρωινού με πλιγούρι βρώμης
- Μειώστε την κατανάλωση ζάχαρης
Τέλος είναι σημαντικό να επισημάνω πως ο καθένας ανταποκρίνεται διαφορετικά στο φαγητό. Για παράδειγμα, ένα τρόφιμο που προκαλεί μεγάλη αύξηση του σακχάρου στο αίμα ή των λιπών του αίματος για ένα άτομο, μπορεί να μην επηρεάζει κάποιο άλλο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η εξατομικευμένη διατροφή είναι σημαντική.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
