Πώς θα διασφαλίσεις ότι το παιδί σου παίρνει αρκετό σίδηρο όταν έρθει η ώρα για τον απογαλακτισμό
Τζουλιάννα Καρνέζη
27 Απριλίου 2024
Γνωρίζουμε ότι ο σίδηρος είναι σημαντικός γιατί βοηθά το σώμα να δημιουργήσει ερυθρά αιμοσφαίρια, τα οποία κυκλοφορούν οξυγόνο σε όλο το σώμα. Βοηθά επίσης στη γνωστική ανάπτυξη και στην οικοδόμηση ενός ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος. Γι αυτό και μια από τις μεγαλύτερες ανησυχίες που έχουν οι γονείς, όταν εισάγουν στερεά τροφή στο παιδί τους, είναι αν θα παίρνει αρκετό σίδηρο.
Αυξημένες ανάγκες
Ναι, είναι αλήθεια ότι τα μωρά έχουν αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο μόλις φτάσουν τους έξι μήνες. Τα δικά τους αποθέματα σιδήρου, που δημιουργήθηκαν στα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης, έχουν αρχίσει να εξαντλούνται. Αυτό βέβαια δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά από περίπου έξι μηνών οι ανάγκες τους αρχίζουν να αυξάνονται.
Αν και υπάρχει σίδηρος στο μητρικό γάλα, υπάρχει μικρότερη ποσότητα από αυτή που βρίσκεται στη φόρμουλα. Όμως, ο σίδηρος στο μητρικό γάλα είναι πολύ πιο απορροφήσιμος (Εξαρτάται από τα επίπεδα σιδήρου της μαμάς όταν θηλάζει.)
Έτσι, από τους έξι μήνες, όλα τα μωρά εξακολουθούν να λαμβάνουν λίγο σίδηρο από το μητρικό γάλα και τη φόρμουλα τους, αλλά χρειάζονται λίγο επιπλέον από τις τροφές που τους εισάγετε. Αλλά πόσο σίδηρο χρειάζονται και από πού πρέπει να τον προμηθευτούν για να διασφαλίσετε ότι παίρνουν αρκετό;
Παίρνει το μωρό σας αρκετό σίδηρο;
Ο σίδηρος είναι ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, επομένως η ανεπάρκεια του και η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να προβληματίσουν ορισμένους γονείς, καθώς η τελευταία θα μπορούσε να οδηγήσει σε κακή νευροανάπτυξη . Γνωρίζατε όμως ότι και η περίσσεια σιδήρου μπορεί να έχει δυσμενή επίδραση στην ανάπτυξη; Επομένως, είναι σημαντικό να υπάρχει μια ισορροπία.
Πρώτον, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν έχουν όλα τα μωρά τις ίδιες ανάγκες. Ακριβώς όπως υπάρχουν διαφορές από μωρό σε μωρό στο πόσα δόντια έχουν στους έξι μήνες ή σε ποια ηλικία αρχίζουν να κάθονται χωρίς βοήθεια, οι ανάγκες τους σε σίδηρο ποικίλλουν επίσης.
Οι ανάγκες σε σίδηρο μπορεί να διαφέρουν απλώς και μόνο λόγω των επιπέδων στο γάλα που πίνουν και των δυνατοτήτων τους να τον απορροφούν. Επίσης οι ανάγκες του μωρού σε σίδηρο εξαρτώνται από τα επίπεδα σιδήρου της μητέρας του και ειδικά στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης (και μετά εάν θηλάσει) και από το αν γεννήθηκαν πρόωρα, αφού οι αποθήκες σιδήρου των μωρών δημιουργούνται τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης. Επίσης εξαρτάται και από το αν είχαν χαμηλό βάρος γέννησης.
Εάν ισχύει κάποιο από τα παραπάνω, τότε το μωρό σας πιθανότατα θα έχει υψηλότερες απαιτήσεις σε σίδηρο, κάτι που θα πρέπει να συζητηθεί με τον γιατρό/παιδίατρο.
Πόσο σίδηρο χρειάζεται ένα παιδί μετά τον απογαλακτισμό;
Λοιπόν, πόσο σίδηρο χρειάζεται ένα μωρό με υγιές βάρος; Η μέση πρόσληψη σιδήρου από ηλικία μηδέν έως έξι μηνών είναι 0,2 mg/ημέρα (με βάση την κατανάλωση μητρικού γάλακτος). Η εκτιμώμενη μέση απαίτηση για την ηλικία των επτά έως 12 μηνών είναι 7 mg/ημέρα, ενώ η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 11 mg/ημέρα , που ισοδυναμεί με 500 γραμμάρια άπαχου μοσχαρίσιου κιμά.
Οι καλύτερες πηγές σιδήρου
Εάν έχετε αποφασίσει να παραλείψετε τα εμπλουτισμένα με σίδηρο δημητριακά για μωρά (τα οποία έχουν χαμηλά ποσοστά απορρόφησης ούτως ή άλλως), ίσως αναρωτιέστε από πού θα προέλθει ο σίδηρος για το παιδί σας.
Οι κορυφαίες πηγές σιδήρου είναι:
- Κρέατα : Βοδινό, αρνί, χοιρινό, μοσχαρίσιο, συκώτι, κοτόπουλο, γαλοπούλα. Τα ψάρια είναι επίσης μια καλή επιλογή - τόνος, σαρδέλες, σολομός κ.λπ.
- Όσπρια : Φασόλια, φακές, ρεβίθια – μαγειρεμένα μέχρι να μαλακώσουν, έτσι ώστε να είναι πιο εύκολα στην πέψη.
- Ξηροί καρποί και σπόροι: Αμύγδαλα, φιστίκι και κάσιους (ως βούτυρο ξηρών καρπών, όχι ολόκληρα λόγω του κινδύνου πνιγμού), σουσάμι (σε μορφή ταχινιού).
- Φρούτα και λαχανικά : Πατάτα, γλυκοπατάτα, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, αρακάς, φασόλια, σπανάκι και αποξηραμένα βερίκοκα.
- Δημητριακά: Βρώμη, κινόα, ρύζι, δημητριακά ενισχυμένα με σίδηρο και ψωμί
- Άλλα : Χούμους, μελάσα, κινόα, τόφου – εξαιρετικές πηγές σιδήρου.
Το σπανάκι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικό οξύ, επομένως πρέπει να περιμένετε 8-10 μήνες πριν το δώσετε στο μωρό σας. Το οξαλικό οξύ μειώνει την απορρόφηση του σιδήρου, αλλά μπορεί να μειωθεί με το μαγείρεμα, οπότε σερβίρετε το σπανάκι μαγειρεμένο όχι ωμό. Δεν είναι σαφές εάν το baby σπανάκι έχει χαμηλότερα επίπεδα οξαλικού οξέος από το ώριμο σπανάκι, γι' αυτό και πάλι, καλύτερα να το σερβίρετε μαγειρεμένο και σε μικρές ποσότητες (από 8 μηνών και άνω).
Αν και δεν πιστεύω στην εστίαση σε αριθμούς και ακριβείς ποσότητες σιδήρου/τροφών που πρέπει να δίνετε, γιατί γίνεται πολύ αγχωτικό. Ωστόσο, πιστεύω ότι είναι χρήσιμο να γνωρίζετε τις ποσότητες σιδήρου που βρίσκονται σε ρεαλιστικά μεγέθη μερίδων ορισμένων από τα τρόφιμα που αναφέρονται παραπάνω. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα με κατά προσέγγιση επίπεδα σιδήρου:
- Ένα αυγό (0,6 mg)
- Δύο κουταλιές της σούπας μοσχαρίσιο κιμά (0,5 mg)
- Μια κουταλιά της σούπας φασόλια (0,9 mg)
- Μια κουταλιά της σούπας βούτυρο αμυγδάλου (0,6 mg)
- Μια κουταλιά της σούπας χούμους (0,4 mg)
- Μια κουταλιά της σούπας ταχίνι (1,3 mg)
- Μισό φλιτζάνι πατάτα (0,6 mg)
- Μισό φλιτζάνι μπρόκολο (0,4 mg)
- Μισό φλιτζάνι βρώμη (1,5-2 mg)
Μερικά πράγματα που πρέπει να έχετε υπόψη σας…
Καταρχάς ο αιμικός σίδηρος, ο τύπος που βρίσκεται στο κρέας και στις ζωικές πηγές, απορροφάται πιο εύκολα από τον οργανισμό από τον μη αιμικό σίδηρο που βρίσκεται σε φυτικές πηγές, και είναι καλύτερο για ένα μωρό να έχει ένα καλό μείγμα και των δύο.
Δεύτερον, να θυμάστε ότι τα 11 mg είναι μια μέση απαίτηση (από μητρικό γάλα/φόρμουλα και τροφή) για ηλικίες επτά έως 12 μηνών. Μπορεί να υπάρχει μεγάλη διαφορά στο μέγεθος και την όρεξη μεταξύ ενός παιδιού 7 μηνών και ενός έτους. Τα παιδιά 12 μηνών θα χρειαστούν περισσότερο σίδηρο από τα παιδιά των επτά μηνών, αλλά μπορούν επίσης να τρώνε περισσότερο φαγητό, επομένως θα φτάσουν αυτή την ποσότητα σταδιακά.
Βεβαιωθείτε ότι κάθε γεύμα περιλαμβάνει ορισμένες τροφές πλούσιες σε σίδηρο – συμπεριλαμβανομένων του κρέατος, των οσπρίων ή των ξηρών καρπών. Συνδυάστε τροφές πλούσιες σε σίδηρο με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C , καθώς αυτή η βιταμίνη ενισχύει την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου (ειδικά στα όσπρια) στο σώμα.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, είναι οι πιπεριές, οι ντομάτες, το μπρόκολο, τα εσπεριδοειδή, το ακτινίδιο, οι φράουλες και τα μούρα, καθώς και άλλα φρούτα. Ο κιμάς σε σάλτσα με βάση τη ντομάτα είναι ένας τέλειος συνδυασμός.
Τέλος αποφύγετε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο ταυτόχρονα με τροφές πλούσιες σε σίδηρο , καθώς το πρώτο εμποδίζει την πρόσληψη σιδήρου. Ένα πασπάλισμα τριμμένου τυριού δεν θα έχει σημαντικό αντίκτυπο, αλλά ένα ποτήρι γάλα μαζί με το φαγητό τους ίσως δεν είναι καλή ιδέα. Το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες – μην πίνετε τσάι ή καφέ μαζί με το γεύμα σας, καθώς οι πολυφαινόλες αναστέλλουν την πρόσληψη σιδήρου.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.