Ορμονικές ανισορροπίες: Πώς μπορεί να επηρεάσουν την υγεία σου και τι να κάνεις γι’ αυτό
Τζουλιάννα Καρνέζη
8 Μαΐου 2024
Σε κάθε στάδιο της ζωής, οι ορμόνες παίζουν σημαντικό ρόλο. Ρυθμίζουν τα πάντα, από την ανάπτυξη μέχρι τη σεξουαλική ορμή, την αναπαραγωγή, τον μεταβολισμό, την υγεία του δέρματος και πολλά άλλα. Αυτές οι χημικές ουσίες που παράγονται στους ενδοκρινείς αδένες, ταξιδεύουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος για να πουν στους ιστούς και τα όργανα τι να κάνουν.
Βοηθούν στον έλεγχο του τι (και πότε) συμβαίνουν ορισμένες διαδικασίες στο σώμα. Όμως αν και πολύ ισχυρές, οι ορμόνες είναι αρκετά ευαίσθητες. Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζονται εύκολα από παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η διατροφή, η άσκηση, το στρες, ο ύπνος και άλλα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ενσωμάτωση τροφών που μειώνουν τα οιστρογόνα στα καθημερινά σας γεύματα μπορεί να είναι τόσο σημαντική.
Οι ορμονικές ανισορροπίες είναι πιο συχνές από όσο νομίζετε
Αυτές τις μέρες, οι ορμονικές ανισορροπίες είναι εξαιρετικά συχνές. Μελέτες δείχνουν ότι πάνω από το 80% των γυναικών υποφέρουν από ορμονικές ανισορροπίες. Το PCOS ( σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ), για παράδειγμα, είναι μία από τις πιο κοινές ορμονικές ενδοκρινικές διαταραχές μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας.
Ουσιαστικά, όταν έχετε μια ορμονική ανισορροπία - η οποία, παρεμπιπτόντως, συμβαίνει και στους άντρες - έχετε πάρα πολλή ή πολύ λίγη από μια συγκεκριμένη ορμόνη. Και όταν οι ενδοκρινείς αδένες σας δεν εκκρίνουν αρκετή (ή εκκρίνουν πάρα πολλή) από τη συγκεκριμένη ορμόνη, τότε ξεκινάνε τα προβλήματα.
Από την υψηλή κορτιζόλη έως τη χαμηλή τεστοστερόνη, οι διακυμάνσεις στα επίπεδα των ορμονών είναι συνήθως αποτέλεσμα παραγόντων του τρόπου ζωής. Και ενώ τα επίπεδα ορμονών υποτίθεται ότι αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ζωής σας, τα χρόνια υψηλά ή χρόνια χαμηλά επίπεδα προκαλούν πολλές δυσάρεστες επιπτώσεις.
Υπάρχουν μερικές κύριες ορμόνες στο σώμα:
- Η κορτιζόλη είναι η κύρια ορμόνη του στρες.
- Η Τ3 και η Τ4 είναι οι δύο κύριες ορμόνες του θυρεοειδούς μας.
- Η μελατονίνη ελέγχει τους κύκλους ύπνου και αφύπνισης (δηλαδή, τον κιρκάδιο ρυθμό μας).
Η προγεστερόνη και η τεστοστερόνη εμπλέκονται στην αναπαραγωγή και γι αυτό ονομάζονται «θηλυκές» και «ανδρικές» ορμόνες, καθώς η προγεστερόνη παράγεται κυρίως από τις ωοθήκες και η τεστοστερόνη παράγεται κυρίως στους όρχεις.
Η ινσουλίνη απαιτείται για τα κύτταρα του σώματός σας ώστε να χρησιμοποιούν σωστά τη γλυκόζη.
Ενώ τα οιστρογόνα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία τόσο του γυναικείου όσο και του αντρικού σώματος.Τι είναι τα οιστρογόνα;
Συνήθως αναφέρεται ως «γυναικεία σεξουαλική ορμόνη», τα οιστρογόνα είναι μια από τις πιο βασικές χημικές ουσίες. Ενώ τα οιστρογόνα διαδραματίζουν πολλούς ρόλους και έχουν πολλαπλές χρήσεις, είναι οι βασικές ορμόνες στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα.
Μαζί με τη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου, τα οιστρογόνα επηρεάζουν το ουροποιητικό σύστημα, την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία, τα οστά, τους μαστούς, το δέρμα, τα μαλλιά, τον εγκέφαλο και πολλά άλλα. Οι ωοθήκες παράγουν την πλειοψηφία των οιστρογόνων, αλλά τα επινεφρίδια και τα λιποκύτταρα παράγουν επίσης οιστρογόνα.
Γιατί χρειαζόμαστε οιστρογόνα;
Πέρα από τη σημασία τους για την ανάπτυξη και τη διατήρηση του αναπαραγωγικού συστήματος, τα οιστρογόνα είναι απαραίτητα για την τεκνοποίηση και για έναν υγιή, τακτικό έμμηνο κύκλο . Χρειαζόμαστε επίσης οιστρογόνα για να διατηρήσουμε την οστική πυκνότητα, τη θετική διάθεση και τα υγιή επίπεδα χοληστερόλης. Επιπλέον, τα οιστρογόνα συμβάλλουν στη γνωστική λειτουργία και τη συνολική ζωτικότητα.
Ενδοκρινικοί διαταράκτες
Όπως κάθε είδους ανισορροπία στο σώμα, τα ασταθή επίπεδα οιστρογόνων μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις. Πιο συγκεκριμένα, η ακανόνιστη έμμηνος ρύση, οι αλλαγές στη διάθεση στις γυναίκες και η υπογονιμότητα/στυτική δυσλειτουργία στους άντρες οφείλονται σε αυτή την ανισορροπία.
Για να εμφανιστεί μια ανισορροπία, τα οιστρογόνα είναι είτε πολύ υψηλά, είτε οι ορμόνες που εξισορροπούν τα οιστρογόνα είναι πολύ χαμηλές. Για παράδειγμα, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι η προγεστερόνη στις γυναίκες είναι πολύ χαμηλή και στους άντρες η τεστοστερόνη είναι πολύ χαμηλή.
Επιπλέον, οι ενδοκρινικοί διαταράκτες (φυσικές και συνθετικές ενώσεις που παρεμβαίνουν στη λειτουργία των ορμονών) επηρεάζουν αρνητικά την ορμονική ισορροπία. Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες βρίσκονται σε όλα, από τα πλαστικά μπουκάλια νερού μέχρι προϊόντα προσωπικής φροντίδας , αποδείξεις, φυτοφάρμακα και πολλά άλλα.
Σημεία και συμπτώματα
Όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι χρόνια υψηλά (ειδικά σε σύγκριση με άλλες ορμόνες φύλου που κυκλοφορούν στο αίμα), οι γυναίκες συνήθως διαγιγνώσκονται με κυριαρχία οιστρογόνων. Και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από δυσάρεστα συμπτώματα:
- Απώλεια μαλλιών
- Χαμηλή σεξουαλική ορμή
- Κακή ποιότητα ύπνου
- Κρύα χέρια και πόδια
- Πεπτικά προβλήματα
- Κούραση
- Κατάθλιψη
Τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων μπορούν επίσης να προκαλέσουν ινομυώματα της μήτρας, ακανόνιστους εμμηνορροϊκούς κύκλους και δυσλειτουργία του θυρεοειδούς. Οι άντρες μπορεί επίσης να υποφέρουν από προβλήματα που σχετίζονται με τα οιστρογόνα. Επιπλέον, τα αυξημένα οιστρογόνα είναι παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών και του ενδομητρίου στις γυναίκες, καθώς και για τον καρκίνο του προστάτη και του μαστού στους άντρες.
Τα καλά νέα είναι ότι πολλές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να μειώσουν φυσικά τα επίπεδα οιστρογόνων. Πέρα από την αφαίρεση των ενδοκρινικών διαταρρακτών από το σπίτι σας, η ενσωμάτωση του διαλογισμού και η εύρεση χαρούμενων τρόπων για να κινήσετε το σώμα σας είναι καλές επιλογές.
Πώς η διατροφή επηρεάζει τα οιστρογόνα
Έρευνες δείχνουν ότι συγκεκριμένες δίαιτες συνδέονται με υψηλά επίπεδα οιστρογόνων. Για παράδειγμα, η Standard American Diet (SAD), η οποία χαρακτηρίζεται από το κόκκινο κρέας και τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσει ορμονική ανισορροπία.
Στην ουσία, οι ορμόνες χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες για να επιταχύνουν την ανάπτυξη των ζώων. Τα συνθετικά οιστρογόνα και η τεστοστερόνη είναι τα πιο κοινά, δυστυχώς. Αυτές οι συνθετικές ορμόνες όχι μόνο είναι επιβλαβείς για τα ζώα και εμάς -τους καταναλωτές- αλλά συμβάλλουν και σε περιβαλλοντικά ζητήματα.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.