Να πώς η παράλειψη γευμάτων μπορεί να επηρεάσει την ψυχική σου υγεία
Τζουλιάννα Καρνέζη
20 Αυγούστου 2024
Ξεχνάτε συνήθως να κάνετε μεσημεριανό διάλειμμα; Είστε πολύ κουρασμένοι για να μαγειρέψετε και απλώς ξαπλώνετε στο κρεβάτι; Εάν κάποιο από αυτά τα σενάρια σας ακούγεται οικείο, ειναι σημαντικό να γνωρίζετε πως η συχνή παράλειψη γευμάτων μπορεί να βλάψει το σώμα σας —και το μυαλό σας— περισσότερο από όσο φαντάζεστε.
Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα όταν παραλείπετε τακτικά τα γεύματά σας
Ενώ η παράλειψη ενός γεύματος κάθε τόσο είναι απίθανο να εκτροχιάσει τους στόχους ευεξίας σας, η συνήθης παράλειψη μπορεί να προκαλέσει πιο έντονα και/ή διαρκή συμπτώματα. Η παράλειψη γευμάτων μπορεί να έχει επιβλαβείς επιπτώσεις στη γενική υγεία σας, επηρεάζοντας τα επίπεδα ενέργειας, τον μεταβολισμό, τη γενική διατροφή και ενδεχομένως να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα υγείας.
Για αρχή να σας υπενθυμίσω ότι το φαγητό είναι —μεταξύ πολλών άλλων σημαντικών πραγμάτων— καύσιμο. Ακριβώς όπως ένα αυτοκίνητο δεν μπορεί να κινηθεί με άδειο ρεζερβουάρ βενζίνης, θα πρέπει να βλέπουμε τις ενεργειακές ανάγκες του σώματός μας με τον ίδιο τρόπο. Όταν δεν γεμίζετε το ρεζερβουάρ σας, μπορεί να αισθανθείτε κόπωση και χωρίς ενέργεια.
Η πεπτική σας λειτουργία μπορεί επίσης να επηρεαστεί αρνητικά. Αν παραλείπετε συστηματικά τα γεύματά σας για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυξάνεται η πιθανότητα να αναπτύξετε γαστρίτιδα, γνωστή και ως φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου. Και με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να εξελιχθεί σε δυσπεψία - μερικά συμπτώματα των οποίων μπορεί να περιλαμβάνουν φούσκωμα, παλινδρόμηση οξέος, καούρα, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Το να μην λαμβάνετε επίσης τα κατάλληλα για τον οργανισμό τρόφιμα, μπορεί να επιβαρύνει τη διάθεση και την ψυχική σας υγεία.
Πώς η παράλειψη γευμάτων επηρεάζει την ψυχική σας υγεία
Ο πολιτισμός μας αποδίδει συναισθήματα στο φαγητό . Ίσως το βιώνετε αυτό με το να τρώτε για να νιώσετε καλύτερα—ή, από την άλλη πλευρά, με το να παραλείπετε γεύματα όταν είστε κουρασμένοι. Εάν είστε επιρρεπείς στο τελευταίο, μπορεί να επιδεινώσετε ακόμη περισσότερο τα επίπεδα άγχους ή/και τις ανισορροπίες της διάθεσής σας.
Η παράλειψη γευμάτων μπορεί να προκαλέσει χαμηλό σάκχαρο στο αίμα, οδηγώντας το σώμα να απελευθερώσει αδρεναλίνη και κορτιζόλη, που είναι ορμόνες του στρες. Οι ορμόνες που απελευθερώνονται λένε στο σώμα σας να δημιουργήσει περισσότερη ζάχαρη για να εξισορροπήσει τα επίπεδα ενέργειάς σας. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστούν μερικά ανεπιθύμητα συμπτώματα όπως είναι ζάλη, ευερεθιστότητα, δυσκολία συγκέντρωσης και άγχος.
Επίσης υπάρχουν και αρκετές μελέτες που δείχνουν πόσο επιζήμια μπορεί να είναι η παράλειψη γευμάτων για την ψυχική σας υγεία. Μια μελέτη του 2020 στο περιοδικό Innovation in Aging διαπίστωσε ότι οι ενήλικες άνω των 65 ετών είχαν περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν την κατάθλιψη, το άγχος και την αϋπνία από εκείνους που κατανάλωναν όλα τα γεύματά τους.
Τα παιδιά, επίσης, μπορούν να υποφέρουν χωρίς ένα υγιές πρωινό, όπως ανακάλυψε μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nursing Outlook . Ανάμεσα σε περισσότερους από 1.400 Κορεάτες εφήβους, εκείνοι που παρέλειπαν συχνά το πρωινό είχαν αυξημένο κίνδυνο άγχους, καταθλιπτικής διάθεσης και ακόμη και αυτοκτονικού ιδεασμού.
Εν τω μεταξύ, μια μελέτη του 2019 στο Psychological Medicine εξέτασε 1.304 ενήλικες Αυστραλούς ηλικίας 26 έως 36 ετών, που διερεύνησε τη σύνδεση μεταξύ των διατροφικών προτύπων της ημέρας και των διαταραχών της διάθεσης. Και μετά από πενταετή παρακολούθηση, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ενήλικες που ακολούθησαν μη παραδοσιακά διατροφικά πρότυπα -δηλαδή παραλείποντας ή καθυστερώντας το πρωινό- είχαν υψηλότερο επιπολασμό διαταραχών της διάθεσης. Αντίθετα, οι ενήλικες που ακολουθούσαν τα παραδοσιακά διατροφικά πρότυπα είχαν χαμηλότερο επιπολασμό εμφάνισης ανισορροπιών στη διάθεση.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, σίγουρα θα αναρωτηθείτε εαν αντιμετωπίζετε ήδη προβλήματα ψυχικής υγείας ή αν κινδυνεύετε περισσότερο, αφού ήδη παραλείπετε κάποια γεύματα. Όμως, όπως στα περισσότερα πράγματα, έτσι και εδώ δεν είναι όλα τόσο ασπρόμαυρα. Ωστόσο, υπάρχει πιθανότητα όσοι έχουν άγχος και κατάθλιψη, να έχουν και χαμηλό σάκχαρο στο αίμα επειδή δεν θρέφουν με υγιή τρόπο το σώμα τους.
Επίσης πολλοί μπορεί να μην έχουν κίνητρο να φροντίσουν τον εαυτό τους λόγω προβλημάτων ψυχικής υγείας και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παράλειψη γευμάτων και, επομένως, να διαιωνίσουν έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο.
3 συμβουλές για να διατηρήσετε τις ώρες των γευμάτων σας
Το να είστε συνεπείς και να ακολουθείτε ένα τακτικό πρόγραμμα διατροφής μπορεί να είναι δύσκολο —ειδικά όταν έχετε μια πολυάσχολη ζωή. Για να ξεπεράσετε αυτά τα μοτίβα που είναι αντίθετα με την ευημερία σας, προτείνω να τρώτε κάθε τρεις έως τέσσερις ώρες και να υιοθετήσετε τις παρακάτω συμβουλές.
Αναπτύξτε μια ρουτίνα
Αρχικά, η δημιουργία ρουτίνας μπορεί να είναι χρήσιμη. Ορίστε μια συγκεκριμένη ημέρα κάθε εβδομάδα, ή κάθε δεύτερη εβδομάδα, ως ημέρα για τα ψώνια σας. Κάντε επίσης μια λίστα πριν πάτε στο σούπερ μάρκετ, για να βεβαιωθείτε ότι αγοράζετε όλα όσα έχετε ανάγκη. Αυτό θα σας βοηθήσει επίσης να διασφαλίσετε ότι έχετε μερικά από τα αγαπημένα σας τρόφιμα πάντα στο σπίτι, στη δουλειά και στην τσάντα, ώστε να είναι πιο βολικό να φάτε κάτι κάθε φορά που πεινάτε.
Ακούστε τα σημάδια της πείνας σας
Στις περισσότερες περιπτώσεις, το σώμα σας θα σας πει ότι χρειάζεται τροφή. Ακούστε το κάλεσμά του, όποτε συμβαίνει. Φαίνεται ότι υπάρχει μεγάλη κοινωνική πίεση να αγνοηθούν αυτά τα σήματα. Όμως όπως η διάθεσή σας και τα επίπεδα ενέργειάς σας αλλάζουν καθημερινά, το ίδιο συμβαίνει και με την πείνα σας. Εάν αισθάνεστε πεινασμένοι, είναι σημαντικό να φάτε, ανεξάρτητα από το αν ευθυγραμμίζεται με ένα προγραμματισμένο γεύμα.
Βάλτε μικρούς στόχους
Το να ξεκινήσετε να τρώτε ένα πλούσιο πρωινό καθημερινά από σήμερα μπορεί να μην είναι ρεαλιστικό για εκείνους που έχουν συνηθίσει να παραλείπουν τα πρωινά γεύματα για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους. Το ίδιο ισχύει αν έχετε συνηθίσει να τσιμπολογάτε στο γραφείο σας κάθε τόσο, αντί να ετοιμάζετε το δικό σας γεύμα.
Ωστόσο, εάν θέλετε να υποστηρίξετε την ψυχική σας υγεία και ευημερία, ο καθορισμός μερικών μικρών στόχων και η υλοποίησή τους με την πάροδο του χρόνου θα σας φέρει σε καλό σημείο για να αναπτύξετε μια βιώσιμη συνήθεια.
Ως άνθρωποι, τείνουμε να θέλουμε να κάνουμε μεγάλες αλλαγές ταυτόχρονα. Αλλά όταν πρόκειται για τη διατροφή, η αργή και σταθερή αλλαγή είναι η καλύτερη επιλογή. Η οικοδόμηση μιας συνήθειας απαιτεί χρόνο και προσπάθεια.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.