Πολυφαινόλες: Τι είναι και γιατί είναι τόσο σημαντικές για την υγεία σου
Τζουλιάννα Καρνέζη
23 Σεπτεμβρίου 2024
Ίσως η λέξη «πολυφαινόλη» να σημαίνει λίγα για εσάς, αλλά σίγουρα σημαίνει πολλά για την υγεία σας. Οι πολυφαινόλες είναι μια οικογένεια χημικών ενώσεων που υπάρχουν σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης και στα φύκια που έχουν μελετηθεί τον τελευταίο αιώνα για τις επιπτώσεις τους στην υγεία.
Φυσικά αντιοξειδωτικά
Οι πολυφαινόλες είναι φυσικά αντιοξειδωτικά, που σημαίνει ότι μπορούν να εξουδετερώσουν τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες στο σώμα. Αυτά είναι σωματίδια που είναι γνωστό ότι προκαλούν κοινές αλλά επιβλαβείς καταστάσεις όπως η αθηροσκλήρωση.
Στα φυτά, οι πολυφαινόλες παίζουν το ρόλο της προστασίας από περιβαλλοντικούς κινδύνους όπως η ξηρασία και η υπεριώδης ακτινοβολία. Όταν τα ζώα τρώνε ένα φυτό, οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες των πολυφαινολών εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες στο σώμα του ζώου. Αυτή η αντιοξειδωτική δράση των τροφών είναι σημαντική για την ανθρώπινη υγεία, καθώς πολλές ασθένειες (καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνος, διαβήτης τύπου 2 κ.λπ.) χαρακτηρίζονται εν μέρει από ανισορροπία των ελεύθερων ριζών, γνωστή και ως υψηλό οξειδωτικό στρες .
Αυτό προκάλεσε ευρέως διαδεδομένο ενδιαφέρον για τις πολυφαινόλες λόγω των πιθανών επιπτώσεών τους στην υγεία και πραγματοποιήθηκαν πολλές μελέτες για να δοκιμαστούν οι αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες. Ωστόσο, οι αντιοξειδωτικές επιδράσεις που ήταν σαφώς παρατηρήσιμες σε εργαστηριακές συνθήκες ήταν πολύ χαμηλότερες σε ανθρώπινες μελέτες. Αυτό έθεσε το ερώτημα εάν οι πολυφαινόλες είχαν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία στον ανθρώπινο οργανισμό.
Πολύ περισσότερο από αντιοξειδωτικά
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχουν προστεθεί μερικά βασικά κομμάτια στο παζλ της πολυφαινόλης. Τα καλά νέα είναι ότι εκτός από την αντιοξειδωτική τους δράση, ανακαλύφθηκε ότι οι πολυφαινόλες έχουν επίσης πολλές περισσότερες ιδιότητες.
Η ικανότητά τους να αλληλεπιδρούν με τις πρωτεΐνες - η ίδια ικανότητα που μαυρίζει το δέρμα και αρωματίζει το κρασί - είναι επίσης παρούσα στο σώμα μας. Αυτό σημαίνει ότι οι πολυφαινόλες έχουν και άλλα θετικά αποτελέσματα, όπως η μείωση της φλεγμονής. Πάνω από 8.000 διαφορετικές πολυφαινολικές ενώσεις έχουν εντοπιστεί στα φυτά, γεγονός που εξηγεί γιατί αλληλεπιδρούν με τόσες πολλές διαφορετικές πρωτεΐνες στο σώμα μας και έχουν τόσες πολλές διαφορετικές επιπτώσεις στην υγεία μας.
Επιπλέον, οι πολυφαινόλες μετασχηματίζονται από τη μικροχλωρίδα του εντέρου μας για να δημιουργήσουν χρήσιμους μεταβολίτες. Αυτοί οι μεταβολίτες αποτελούν την τροφή για πολλά ωφέλιμα είδη βακτηρίων, επομένως η κατανάλωση πολυφαινολών μπορεί επίσης να σχετίζεται με την υγεία της μικροχλωρίδας του εντέρου.
Όλες αυτές οι ιδιότητες που έχουν οι πολυφαινόλες, σημαίνει ότι συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2. Αυτό δεν έχει παρατηρηθεί μόνο σε δοκιμαστικούς σωλήνες, αλλά και σε πολλαπλές κλινικές δοκιμές σε διαφορετικούς πληθυσμούς. Σε ποια τρόφιμα θα τις βρείτε:
- Μούρα
- Πράσινο τσάι
- Κόκκινο κρασί
- Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο
- Σπανάκι
- Αγκινάρες
- Καφές
- Μαύρη σοκολάτα
- Ξηροί καρποί
Ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου
Οι διατροφικές πολυφαινόλες, όπως φαίνεται, έχουν ακόμα περισσότερα να μας δείξουν, όπως έχουμε δει την τελευταία δεκαετία. Αν και χρειάζεται ακόμη πολύ περισσότερη έρευνα, ορισμένα υποσχόμενα στοιχεία δείχνουν ότι οι πολυφαινόλες μπορεί επίσης να βοηθήσουν τη γνωστική μας λειτουργία και να βελτιώσουν τον ύπνο μας.
Ο μηχανισμός για αυτό δεν είναι εύκολο να κατανοηθεί, καθώς πιστεύουμε ότι ο εγκέφαλός μας προστατεύεται από τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, ο οποίος εμποδίζει πολλές ουσίες να εισέλθουν σε αυτόν. Υπάρχει, ωστόσο, κάτι που είναι γνωστό ως άξονας εντέρου-εγκεφάλου .
Έχει αποδειχθεί ότι ορισμένοι από τους προαναφερθέντες μεταβολίτες πολυφαινόλης, οι οποίοι αργότερα απορροφώνται από το πεπτικό μας σύστημα, μπορούν να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να εισέλθουν στον εγκέφαλο και να έχουν αποτελέσματα όπως η μείωση της φλεγμονής στον εγκέφαλο, κάτι που σχετίζεται με πολλές νευρολογικές παθήσεις .
Επίσης, οι προαναφερθείσες επιδράσεις που έχουν οι πολυφαινόλες στα βακτήρια που ζουν στο παχύ έντερο είναι ικανές να επηρεάσουν την ψυχική μας υγεία. Πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι ο εγκέφαλος και τα έντερα μας συνδέονται με διάφορα σήματα και υποδοχείς. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να συνδέσουμε την υγεία του εντέρου με την ψυχική υγεία, εντοπίζοντας, για παράδειγμα, τα μικρόβια που σχετίζονται με την κατάθλιψη.
Το μέλλον της έρευνας για τις πολυφαινόλες
Έχουμε προχωρήσει πολύ όσο αφορά τις γνώσεις μας για τις διατροφικές. Ωστόσο υπάρχουν ακόμη πολλές πτυχές που πρέπει να μελετηθούν. Για παράδειγμα υπάρχει δεν έχει ακόμα απαντηθεί ο λόγος που δεν ανταποκρίνονται όλα τα άτομα στις πολυφαινόλες με τον ίδιο τρόπο. Ας ελπίσουμε ότι θα έχουμε απαντήσεις τα επόμενα χρόνια.
Στο μεταξύ, ένα πράγμα για το οποίο μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι η αύξηση της ημερήσιας πρόσληψης πολυφαινολών μέσω οποιασδήποτε τροφής φυτικής προέλευσης είναι ευεργετική για την υγεία. Γιατί λοιπόν να μην εντάξετε σήμερα κιόλας τις πολυφαινόλες στη διατροφή σας;
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.