WELL BEING ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Μπορεί το ChatGPT να σχεδιάσει υγιεινά γεύματα;


Τζουλιάννα Καρνέζη

31 Ιουλίου 2025

Μπορεί το ChatGPT να σχεδιάσει υγιεινά γεύματα;
pexels
Να τι λειτούργησε και τι όχι.

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI), ενσωματώνεται ολοένα και περισσότερο στην καθημερινότητά μας. Από το να χρησιμεύει ως προσωπικός αγοραστής ή ως γεννήτρια ιδεών μέχρι το να ενεργεί ως γραφίστας ή ακόμα και ως θεραπευτής, η Τεχνητή Νοημοσύνη χρησιμοποιείται με αμέτρητους δημιουργικούς τρόπους για να διευκολύνει τη ζωή των ανθρώπων.

Μία από τις πιο πρόσφατες χρήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης που μου έχει τραβήξει την προσοχή είναι η δημιουργία προσαρμοσμένων πλάνων γευμάτων, ειδικά επειδή είμαι διαιτολόγος. Αυτό μου κέντρισε αμέσως την περιέργεια, επειδή, ομολογουμένως, η δημιουργία γευμάτων είναι ένα από τα λιγότερο αγαπημένα μου κομμάτια. Είναι χρονοβόρο, κουραστικό και απαιτεί πολλή προσοχή στη λεπτομέρεια και δημιουργικότητα - δεξιότητες που προτιμώ να αφιερώνω σε άλλες εργασίες. Έτσι, σκέφτηκα να το δοκιμάσω και να μοιραστώ την εμπειρία μου σχετικά με το τι παράγει η Τεχνητή Νοημοσύνη. Διαβάστε παρακάτω για να ανακαλύψετε τις σκέψεις μου σχετικά με τα πλάνα γευμάτων που δημιουργούνται από την Τεχνητή Νοημοσύνη... και αν νομίζω ότι είναι κάτι που πρέπει να δοκιμάσετε.

Πρώτη εντύπωση

Αποφάσισα να χρησιμοποιήσω το ChatGPT για αυτήν την προσπάθεια και πληκτρολόγησα «φτιάξε μου ένα υγιεινό πρόγραμμα γευμάτων» χωρίς άλλες πληροφορίες. Σε λιγότερο από τριάντα δευτερόλεπτα, μου έφτιαξε πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό για επτά ημέρες. Πριν ξεκινήσω τα γεύματα, η πλατφόρμα μου πρόσφερε κάποιες γενικές οδηγίες, συμβουλεύοντάς με να πίνω οκτώ έως δέκα φλιτζάνια νερό την ημέρα , προαιρετικά να τρώω φρούτα, ξηρούς καρπούς, γιαούρτι, βραστά αυγά ή λαχανικά, και να προσαρμόζω το μέγεθος των μερίδων ανάλογα με το επίπεδο δραστηριότητας και τις ατομικές ανάγκες.

Μετά από αυτήν την αποποίηση ευθύνης, περιέγραφε τα γεύματα, τα οποία δεν ήταν ιδιαίτερα δημιουργικά. Τα πρωινά ήταν παραδοσιακές επιλογές όπως αυγά, smoothies, γιαούρτι, τυρί cottage και τηγανίτες πρωτεΐνης. Το μεσημεριανό και το βραδινό γεύμα περιλάμβαναν πιάτα όπως τορτίγιες, γεμιστές πιπεριές, μπολ με δημητριακά, σούπες, σαλάτες και ψητά κρέατα με άμυλο και λαχανικά. Ωστόσο, δεν υπήρχαν συνταγές για γεύματα, ούτε μεγέθη μερίδων. Έτσι, ζήτησα μερικές συνταγές και αμέσως μου έδωσε τα συστατικά και απλές οδηγίες για τα γεύματα που προσέφερε αρχικά, κάτι με το οποίο εντυπωσιάστηκα.

Στη συνέχεια, ζήτησα μέγεθος μερίδας για ένα δραστήριο άτομο της ηλικίας μου και μου έδωσε ένα εντελώς νέο σχέδιο. Αντί για γενικές οδηγίες (όπως στην αρχή του σχεδίου), προσέφερε μέγεθος μερίδας για κάθε ομάδα τροφίμων ανά ημέρα. Αυτές οι πληροφορίες βασίζονταν σε ένα γενικό εύρος θερμίδων για κάποιον της ηλικίας μου που είναι δραστήριος. Στη συνέχεια, μοιράστηκε ένα πολύ πιο λεπτομερές σχέδιο γευμάτων με την ακριβή ποσότητα από κάθε τροφή που έπρεπε να τρώω σε κάθε γεύμα, καθώς και σνακ σε μερίδες.

Στο τέλος κάθε προγράμματος γευμάτων, η πλατφόρμα με ρωτούσε αν θα ήθελα να κάνω κάποιες αλλαγές με βάση τις διατροφικές μου προτιμήσεις —είτε αυτές ήταν vegan, χορτοφαγικές, χωρίς γλουτένη, υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες ή άλλες— και επίσης μου πρόσφερε λίστες με τα ψώνια, οδηγούς προετοιμασίας ή αναλύσεις μακροθρεπτικών συστατικών. Όλες αυτές ήταν ευπρόσδεκτες διευκολύνσεις.

Η κριτική μου

Στο τέλος της ημέρας, πιστεύω ότι τα προγράμματα γευμάτων που δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να είναι χρήσιμα σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά καλό είναι να αποφεύγονται από άλλες. Τα προγράμματα που έλαβα προσέφεραν μερικές χρήσιμες ιδέες για γεύματα και γενικά υγιεινές προτάσεις, μαζί με επιλογές για εναλλαγή γευμάτων, προσαρμογή στις διατροφικές προτιμήσεις και πρόσβαση σε λεπτομερείς πληροφορίες για συνταγές και διατροφικά στοιχεία. Ωστόσο, οι συνταγές ήταν πολύ βασικές και δεν διέθεταν δημιουργικότητα.

Αλλά η μεγαλύτερη μου παρατήρηση με τα προγράμματα γευμάτων που δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη είναι ότι δεν διαθέτουν την επαγγελματική γνώση ενός διαιτολόγου, η οποία είναι απαραίτητη για την παροχή ακριβών συστάσεων. Προσπάθησα να προσεγγίσω αυτό το πείραμα όπως φαντάζομαι ότι θα έκανε κάποιος που δεν γνωρίζει τις διατροφικές του απαιτήσεις: Ζητώντας ένα «υγιεινό πρόγραμμα γευμάτων».

Αυτό που αρχικά παρήγαγε—ένα πρόγραμμα γευμάτων χωρίς μεγέθη ή ποσότητες μερίδων—θα μπορούσε εύκολα να ερμηνευτεί ως ένα «ελεύθερο» πρόγραμμα, που επιτρέπει σε κάποιον να τρώει όσο θέλει ή θα μπορούσε να οδηγήσει κάποιον στο να μην λαμβάνει αρκετές θερμίδες.

Όταν το προχώρησα ένα βήμα παραπέρα προσθέτοντας την ηλικία μου και προσδιορίζοντας τη λέξη «ενεργός» ως αποποίηση ευθύνης, παρήγαγε ένα πιο λεπτομερές σχέδιο με καθορισμένες θερμιδικές παραμέτρους. Αλλά και πάλι, αυτό δημιουργήθηκε γενικά - όχι υπό την επίβλεψη ενός πιστοποιημένου επαγγελματία για να διασφαλιστεί η ακρίβεια των αριθμών - και δεν έθεσε τα σημαντικά ερωτήματα που θα έκανε ένας ειδικός για να διαπιστώσει ότι οι υπολογισμοί ήταν προσαρμοσμένοι στο συγκεκριμένο άτομο.

Jenny.Gr
unsplash

Όταν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στον προγραμματισμό γευμάτων

Υπάρχουν μερικές περιπτώσεις όπου αυτό το σύστημα μπορεί να φανεί χρήσιμο. Όπως για παράδειμα εάν έχετε ήδη συναντηθεί με έναν διατροφολόγο και έχετε λάβει συγκεκριμένες θερμιδικές, μακροθρεπτικές ή/και διατροφικές σας ανάγκες, αλλά δεν έχετε πάρει πρόγραμμα γευμάτων. Τότε σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσατε να εισαγάγετε αυτές τις πληροφορίες σε μια πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης και να λάβερε ένα αρκετά ολοκληρωμένο πρόγραμμα γευμάτων και να το εξατομικεύσετε - ή να ζητήσετε πιο προσαρμοσμένες συνταγές. Μια άλλη ωφέλιμη χρήση αυτού του εργαλείου θα ήταν για έναν διαιτολόγο που θέλει να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα γευμάτων για έναν πελάτη. Μπορεί να ελέγξει το πρόγραμμα που έλαβε για να βεβαιωθεί ότι είναι σύμφωνο με τις ανάγκες του πελάτη, εξοικονομώντας έτσι πολύ χρόνο.

Μια τελευταία περίπτωση όπου αυτό το σύστημα θα μπορούσε να είναι χρήσιμο είναι εάν κάποιος χρειάζεται απλώς μερικές βασικές ιδέες για γεύματα και είναι σε θέση να ρυθμίζει μόνος του το μέγεθος των μερίδων του με τέτοιο τρόπο ώστε το βάρος, τα επίπεδα ενέργειάς του και η υγεία του να είναι αρκετά σταθερά. Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσατε επίσης να ζητήσετε από την Τεχνητή Νοημοσύνη ιδέες για συνταγές.

Για να καταλήξω πιστεύω ότι τα προγράμματα γευμάτων της Τεχνητής Νοημοσύνης θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη. Αυτές οι ανέσεις δεν έχουν την έγκριση ενός πιστοποιημένου επαγγελματία, ώστε να διασφαλίζεται ότι αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια τις μοναδικές διατροφικές ανάγκες ενός ατόμου. Ενώ μπορείτε να ζητήσετε από την Τεχνητή Νοημοσύνη να αξιολογήσει τις διατροφικές σας ανάγκες, αυτό που παράγει δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από έναν επαγγελματία υγείας.

Ωστόσο, τα προγράμματα γευμάτων με τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να βοηθήσουν ορισμένους ανθρώπους να βελτιώσουν τη διατροφή τους με βασικές, διατροφικά ορθές ιδέες. Ως διαιτολόγος, γενικά συμφωνώ με την ιδέα ότι είναι καλύτερο να κατανοούμε τις αρχές της υγιεινής διατροφής και να χτίζουμε γεύματα γύρω από αυτές —χρησιμοποιώντας ό,τι έχουμε ήδη στην κουζίνα μας και ό,τι είναι εποχιακό— αντί να ακολουθούμε αυστηρά ένα πρόγραμμα γευμάτων. Αυτός ο τρόπος διατροφής επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία και είναι συχνά πιο εύκολος στην εφαρμογή του στην καθημερινή ζωή. Επιπλέον, προσωπικά πιστεύω με βάση κάποια μειονεκτήματα της Τεχνητής Νοημοσύνης —όπως ο περιβαλλοντικός της αντίκτυπος— θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να στραφούμε πρώτα στην εσωτερική μας νοημοσύνη πριν στραφούμε αμέσως σε μια πλατφόρμα όπως το ChatGPT για να σκεφτεί για εμάς.

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.