Να γιατί η απαγόρευση των γλυκών και των αναψυκτικών στα παιδιά μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ

Όλοι θέλουμε τα παιδιά να μεγαλώσουν με μια υγιή και χαρούμενη σχέση με το φαγητό. Και όλοι ξέρουμε ότι όσο τα μικρά παιδιά μεγαλώνουν, μετακινούνται από ένα περιβάλλον όπου οι γονείς έχουν τον έλεγχο στο τι τρώνε — τι υπάρχει στο σπίτι, τι παίρνουν στο σχολείο — σε μια πιο ενεργή κοινωνική ζωή, όπου βλέπουν ότι άλλες οικογένειες έχουν διαφορετικούς κανόνες, και όπου, σιγά σιγά, οι επιλογές γύρω από το φαγητό γίνονται πραγματικά δικές τους.

Θέλουμε, φυσικά, τα παιδιά να έχουν τη δυνατόν πιο υγιεινή διατροφή, ειδικά σε έναν κόσμο που φαίνεται να είναι σχεδόν φτιαγμένος για να τους προσφέρει — ή να τους διαφημίζει — τρόφιμα με πολλή ζάχαρη ή πρόσθετα που δεν αγαπάμε ιδιαίτερα. Ωστόσο, το να απαγορεύετε ορισμένα τρόφιμα μπορεί εύκολα να γυρίσει μπούμερανγκ και να στείλει ένα τελείως διαφορετικό μήνυμα από αυτό που επιδιώκετε.

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

8 επιστημονικά τεκμηριωμένα οφέλη από τις πατάτες που είναι καλό να γνωρίζεις

Ο περιορισμός μπορεί να ανεβάσει αυτά τα τρόφιμα «σε ένα βάθρο», να τα μετατρέψει σε “απαγορευμένους καρπούς”. Μπορεί να τα κάνει υπερβολικά ελκυστικά, αντικείμενα φαντασίας και εμμονής. Στην πραγματικότητα, η έρευνα δείχνει ότι αυτού του είδους οι απαγορεύσεις συνδέονται με υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος στα παιδιά, αλλά και με διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές.

Τι μπορείτε να κάνετε

Εκμεταλλευτείτε τον έλεγχο που έχετε στα πρώτα χρόνια.

Κατά τα πρώτα στάδια της ζωής, οι γονείς λειτουργούν ως "φύλακες” των επιλογών των παιδιών τους. Είναι η περίοδος που έχετε τη μεγαλύτερη επιρροή στο τι τρώνε, και όπου διαμορφώνονται οι πρώτες προτιμήσεις προς πιο θρεπτικά τρόφιμα. Εκεί βάζετε τα πρώτα «όρια». Έτσι λοιπόν μπορείτε να ενθαρρύνετε τα παιδία σας να δοκιμάζουν ποικιλία υγιεινών τροφών — συχνά χρειάζονται πολλές δοκιμές ώσπου να τους αρέσουν. Επίσης μπορείτε να μάθετε να αναγνωρίζουν τα φρούτα και τα λαχανικά και να τα προσφέρετε καθημερινά, εξηγώντας ότι αυτά τα τρόφιμα βοηθούν το σώμα να λειτουργεί σωστά.

Μιλήστε για τη διαφορά ανάμεσα στα φαγητά της καθημερινότητας και εκείνα των ειδικών περιστάσεων

Καθώς τα παιδιά αρχίζουν να βγαίνουν περισσότερο από το σπίτι — είτε για να επισκεφτούν έναν φίλο είτε για μια εκδρομή ή μια γιορτή — είναι σημαντικό να ξεκινήσουν συζητήσεις γύρω από το πώς ορισμένα τρόφιμα μπορούν να ενταχθούν σε συγκεκριμένα γεύματα ή περιστάσεις. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάποια τρόφιμα υπάρχουν στο σπίτι, ή ότι τα απολαμβάνουμε εκτός σπιτιού, όπως σε ένα πάρτι γενεθλίων. Μπορείτε να αναγνωρίζετε τα φαγητά που ανήκουν στις «γιορτινές» ή «ειδικές» περιστάσεις, χωρίς όμως να δημιουργείτε μια ιεραρχία όπου κάποια τρόφιμα είναι «ανταμοιβές» και άλλα «υποχρεώσεις». Γιατί η λογική του «Αν φας το μπρόκολό σου, θα πάρεις ένα cupcake» μπορεί να οδηγήσει σε μοτίβα συμπεριφοράς όπου τα παιδιά θα καταφεύγουν σε λιγότερο υγιεινά φαγητά για να νιώσουν καλύτερα — κάτι που συχνά βλέπουμε και στους ενήλικες.

unsplash

Αναδείξτε τη χαρά των «ειδικών» τροφών, αλλά μέσα από τη σύνδεση

Τα γλυκά ή τα φαγητά των γιορτών μπορούν να γίνουν αφορμή για κοινές εμπειρίες. Το να φτιάχνετε και να τρώτε μαζί ένα χριστουγεννιάτικο γλυκό ή ένα γεύμα για κάποια γιορτή βοηθά τα παιδιά να συνδεθούν με τα μέλη της οικογένειας και τις παραδόσεις τους. Δεν θέλουμε να θεωρούν το φαγητό κάτι μοναχικό ή κάτι που γίνεται μπροστά σε μια οθόνη, αντ αυτού θέλουμε να το συνδέουν με τη συντροφικότητα, τη χαρά και τις όμορφες αναμνήσεις γύρω από το τραπέζι.

Μάθετε να μιλάτε για τις διαφορετικές επιλογές των άλλων οικογενειών

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, παρατηρούν ότι κάθε σπίτι λειτουργεί διαφορετικά: Σε μια οικογένεια τρώνε τα Χριστούγεννα όλα τα γλυκά με τη μία, σε μια άλλη δεν τρώνε καθόλου κρέας. Είναι σημαντικό να εξηγήσετε αυτές τις διαφορές χωρίς κριτική ή σύγκριση. Αντί να καταδικάζετε, επαναλάβετε τους λόγους πίσω από τους δικούς σας κανόνες, και τονίστε τα οφέλη της υγιεινής διατροφής για το σώμα και την ευεξία.

Δώστε το παράδειγμα μέσα από τις δικές σας επιλογές

Τα παιδιά μαθαίνουν παρατηρώντας. Δείξτε ότι και εσείς επιλέγετε τρόφιμα που θα θέλατε να επιλέγουν κι εκείνα. Αυτό σημαίνει όχι μόνο υγιεινά γεύματα αλλά και στιγμές απόλαυσης, όπου όλοι τρώνε μαζί. Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή τους στην αγορά και την προετοιμασία του φαγητού και δείξτε ότι και οι ενήλικες τρώνε «ειδικά» φαγητά στις δικές τους περιστάσεις.

Κρατήστε τους απόλυτους κανόνες για τις περιπτώσεις που είναι πραγματικά απαραίτητοι

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η απόλυτη απαγόρευση είναι αναγκαία — όπως όταν υπάρχει αλλεργία και ένα τρόφιμο μπορεί να είναι επικίνδυνο. Εκεί οι γονείς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να ενημερώνουν για το τι περιέχει το φαγητό σε ένα πάρτι και να διδάσκουν στο παιδί πώς να ρωτά: «Έχει ξηρούς καρπούς;» Το ίδιο ισχύει και για θρησκευτικούς ή πολιτισμικούς λόγους. Πρόκειται για μια ευκαιρία να συζητήσετε ξανά ποιοι είστε ως οικογένεια και γιατί κάνετε τις επιλογές που κάνετε.

Ο τελικός στόχος είναι να μεγαλώσουμε παιδιά που να μπορούν αποφασίζουν μόνα τους. Επίσης μην ξεχνάτε ότι ο σκοπός όλων αυτών είναι τα παιδιά να εξελιχθούν σε νέους ανθρώπους που θα κάνουν συνειδητές, ισορροπημένες επιλογές και θα έχουν μια υγιή σχέση με το φαγητό. Αυτό απαιτεί συζητήσεις — όχι απόλυτους κανόνες — και διάθεση για εκπαίδευση, πειραματισμό και επαναπροσέγγιση. Οι “προστατευτικές μπάρες” σιγά σιγά θα κατέβουν, όπως και οι βοηθητικές ρόδες.

Με το φαγητό, όπως και σε τόσους άλλους τομείς της οικογενειακής ζωής, οι γονείς είναι σημαντικό να κρατούν τα παιδιά ασφαλή, αλλά ταυτόχρονα να τα προετοιμάζουν για τη στιγμή που θα κάνουν τις δικές τους επιλογές. Και τότε, μπροστά στο μεγάλο «μενού» της ζωής, θα ξέρουν πώς να επιλέγουν — χάρη σε εσάς.