Πώς η αρτηριακή πίεση επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου σου καθώς μεγαλώνεις

Γνωστή ως ο «σιωπηλός δολοφόνος», η υψηλή αρτηριακή πίεση συχνά δεν παρουσιάζει συμπτώματα, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, καρδιακής ανεπάρκειας, εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων χρόνιων παθήσεων. Όμως, ίσως αυτό που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι υπέρταση σχετίζεται επίσης με δυσκολίες στην επίλυση προβλημάτων, τον προγραμματισμό, την οργάνωση και την πολυδιεργασία, καθώς και με δυσκολίες στη τη μνήμη και την ταχύτητα νοητικής επεξεργασίας.

Αν και η σχέση μεταξύ της υπέρτασης και της επιδείνωσης της υγείας του εγκεφάλου απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση, ωστόσο η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι επιζήμια για τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου και, ως εκ τούτου, μπορεί να επιταχύνει την φυσιολογική γνωστική εξασθένηση που σχετίζεται με την ηλικία. Συγκεκριμένα , οι ειδικοί έχουν διαπιστώσει ότι η υπέρταση στη μέση ηλικία, ιδιαίτερα όταν δεν θεραπεύεται, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ήπιας γνωστικής εξασθένησης και άνοιας αργότερα στη ζωή.

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γιατί οι καρδιακές προσβολές αυξάνονται κατά τη διάρκεια των γιορτών

Πώς αλλάζει η αρτηριακή πίεση με την ηλικία

Η αρτηριακή πίεση αυξάνεται φυσικά με την ηλικία, καθώς οι αρτηρίες (τα αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν αίμα πλούσιο σε οξυγόνο σε όλο το σώμα) σκληραίνουν, εμποδίζοντάς τες να διασταλούν σωστά καθώς το αίμα ρέει μέσα από αυτές. Με την πάροδο του χρόνου, η δύναμη του αίματος που χτυπά τα τοιχώματα των δύσκαμπτων αρτηριών προκαλεί αρτηριακή βλάβη, η οποία μπορεί στη συνέχεια να διαταράξει τη ροή του αίματος σε ζωτικά όργανα, όπως ο εγκέφαλος. Εάν η παροχή αίματος στον εγκέφαλο μειωθεί, μπορεί να προκύψουν γνωστικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων δυσκολιών στη σκέψη, τη μνήμη, τη συλλογιστική και την επεξεργασία πληροφοριών.

Πώς η υπέρταση επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου

Η ανεπαίσθητη και μικρή επιδείνωση της εγκεφαλικής λειτουργίας είναι ένα αναμενόμενο μέρος της διαδικασίας γήρανσης. Για παράδειγμα, ένας ηλικιωμένος μπορεί περιστασιακά να χάσει αντικείμενα, να ξεχάσει μια λέξη ή να παραβλέψει έναν μηνιαίο λογαριασμό. Ωστόσο, η υπέρταση, ειδικά η μη θεραπευμένη , κατά την τέταρτη και πέμπτη δεκαετία της ζωής, ασκεί επιπλέον πίεση στον εγκέφαλο και αυτή η πίεση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ήπιας γνωστικής εξασθένησης και άνοιας 20 έως 30 χρόνια αργότερα.

Ήπια γνωστική εξασθένιση

Η ήπια γνωστική εξασθένηση (MCI) είναι μια πάθηση που προκαλεί μεγαλύτερο βαθμό γνωστικής δυσλειτουργίας από τις φυσιολογικές γνωστικές αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία. Στενοί φίλοι και μέλη της οικογένειας συχνά παρατηρούν συμπτώματα που σχετίζονται με την MCI. Παραδείγματα τέτοιων συμπτωμάτων μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Συχνή απώλεια αντικειμένων
• Ξεχνάτε να παρακολουθήσετε σημαντικά γεγονότα ή ραντεβού
• Δυσκολία στο να σκεφτείτε λέξεις
• Άνοια

Η άνοια περιλαμβάνει μια σειρά από εγκεφαλικές παθήσεις που επηρεάζουν την ικανότητα ενός ατόμου να είναι ανεξάρτητο και να συμμετέχει σε καθημερινές δραστηριότητες. Η αγγειακή άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ είναι δύο κύριες μορφές άνοιας που συνδέονται με την υπέρταση. Μαζί, αυτές οι δύο παθήσεις ευθύνονται για το 85% των περιπτώσεων άνοιας:

• Η αγγειακή άνοια εκδηλώνεται ως αποτέλεσμα βλάβης των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου, η οποία οδηγεί σε μειωμένη ροή αίματος και οξυγόνου προς τον εγκέφαλο. Εμφανίζεται συχνά ως αποτέλεσμα εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά μπορεί επίσης να εκδηλωθεί ως αποτέλεσμα υπέρτασης, διαβήτη, υψηλής χοληστερόλης ή κάποιου συνδυασμού.
• Η νόσος Αλτσχάιμερ σχετίζεται με την ανώμαλη συσσώρευση πλακών μέσα στον εγκέφαλο που τελικά οδηγούν σε θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων.

pexels

Ποιες γνωστικές λειτουργίες επηρεάζονται

Συνολικά, επιστημονικές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι γνωστικοί τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από την υψηλή αρτηριακή πίεση περιλαμβάνουν τους ακόλουθους:

• Εκτελεστική λειτουργία, συμπεριλαμβανομένων δυσκολιών στον προγραμματισμό, την οργάνωση, την πολυδιεργασία και τη διαχείριση συναισθημάτων ή συμπεριφοράς (π.χ. εναλλαγές διάθεσης, κακή κρίση ή παρορμητικότητα).
• Αφηρημένη συλλογιστική, όπως η δυσκολία στην επίλυση νέων προβλημάτων χωρίς να βασίζεστε σε προηγούμενες γνώσεις και στην κατανόηση του πώς τα σύμβολα ή τα μοτίβα σχετίζονται με τον πραγματικό κόσμο.
• Προβλήματα μνήμης, συγκεκριμένα δυσκολία στην επεξεργασία, αποθήκευση ή/και ανάκτηση πληροφοριών.
• Επιβράδυνση της ταχύτητας επεξεργασίας, η οποία συμβαίνει όταν τα άτομα έχουν προβλήματα στην γρήγορη και αποτελεσματική εκτέλεση εργασιών.

Πώς η υπέρταση επηρεάζει τη δομή του εγκεφάλου

Η υπέρταση συμβάλλει ή επιταχύνει τη γνωστική παρακμή μέσω διαφόρων επιβλαβών εγκεφαλικών μηχανισμών. Παραδείγματα τέτοιων μηχανισμών περιλαμβάνουν:

• Η στένωση και οι αποφράξεις των αιμοφόρων αγγείων οδηγούν σε μικροαιμορραγίες στον εγκέφαλο (μικροαιμορραγίες) και μικρές περιοχές θανάτου ιστών από έλλειψη οξυγόνου (μικροεμφράγματα).
• Οι βλάβες της λευκής ουσίας εμφανίζονται όταν η λευκή ουσία (η περιοχή του εγκεφάλου που αποτελείται από τα επικοινωνούντα νευρικά κύτταρα) στερείται οξυγόνου λόγω κακής ροής αίματος, με αποτέλεσμα τη βλάβη και τη συρρίκνωση του εγκεφαλικού ιστού (ατροφία).
• Η βλάβη στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό οδηγεί σε φλεγμονή εντός του εγκεφάλου και παρεμποδίζει την απομάκρυνση των αποβλήτων όπως η πρωτεΐνη βήτα-αμυλοειδούς (που παρατηρείται στη νόσο Αλτσχάιμερ).
• Το οξειδωτικό στρες επιτρέπει την παραγωγή τοξικών ουσιών που βλάπτουν τα λίπη, τις πρωτεΐνες και τα κύτταρα. Το οξειδωτικό στρες μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ ενισχύοντας τη συσσώρευση πλακών βήτα-αμυλοειδούς και συμπλεγμάτων πρωτεΐνης tau στον εγκέφαλο.

Όπως λοιπόν καταλαβαίνουμε, η αρτηριακή πίεση παίζει καθοριστικό ρόλο όχι μόνο στην καρδιαγγειακή υγεία, αλλά και στη λειτουργία του εγκεφάλου. Με την πάροδο των χρόνων, η παρακολούθηση και η ρύθμιση της πίεσης είναι κρίσιμη για την πρόληψη γνωστικών διαταραχών, τη διατήρηση της μνήμης και της συγκέντρωσης, αλλά και για τη γενική ποιότητα ζωής. Υιοθετώντας υγιεινές συνήθειες, όπως ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση και περιορισμό του άγχους, μπορείτε να στηρίξετε την υγεία του εγκεφάλου σας και να μειώσετε τον κίνδυνο επιπλοκών που σχετίζονται με την υπέρταση. Η γνώση και η φροντίδα της αρτηριακής πίεσης είναι το κλειδί για ένα δυνατό και υγιές μυαλό όσο μεγαλώνετε.