Gaslighting: 8 φράσεις που νομίζεις ότι είναι «αθώες», αλλά κάνουν κακό στο παιδί σου
JTeam
15 Σεπτεμβρίου 2025
Να κάτι που πιθανότατα κανείς δεν πίστευε όταν ήταν παιδί: Οι γονείς δεν είναι τέλειοι. Και αν είσαι γονιός πλέον, σίγουρα το έχεις καταλάβει. Είτε πρόκειται για λανθασμένες τιμωρίες είτε για αδέξια λάθη που κάνουν ακόμα και οι πιο καλοπροαίρετοι άνθρωποι, οι μαμάδες και οι μπαμπάδες είναι κι αυτοί άνθρωποι.Οι περισσότεροι γονείς θέλουν να βελτιώσουν την επικοινωνία με τα παιδιά τους, αλλά χωρίς να το καταλαβαίνουν, μπορεί να χρησιμοποιούν επιβλαβή μοτίβα επικοινωνίας. Ένα από αυτά είναι το gaslighting.
«Το gaslighting περιλαμβάνει το να κάνεις το παιδί να νιώθει ότι αυτό που αισθάνεται, λέει ή αντιλαμβάνεται είναι λάθος ή ότι φταίει για κάτι κακό που συνέβη ενώ δεν φταίει», λέει η αναπτυξιακή ψυχολόγος Ιρένε Ντάρια, Ph.D. «Αντί να ακούσουν και να επικυρώσουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα ή τις εμπειρίες του παιδιού, οι γονείς – σχεδόν πάντα άθελά τους, λένε πράγματα που κάνουν το παιδί είτε να αμφισβητεί την πραγματικότητα, είτε να νιώθει ότι δεν το ακούν και δεν το καταλαβαίνουν».
Πώς βλάπτει το gaslighting την ανάπτυξη ενός παιδιού;
Η ειδικός εξηγεί ότι το gaslighting μπορεί να κάνει το παιδί να πιστέψει ότι είναι κακό να εκφράζει σκέψεις και συναισθήματα. «Αυτό μπορεί να επηρεάσει την συναισθηματική του ανάπτυξη, κάνοντάς το να αποσυνδέεται από τα συναισθήματά του και να αμφισβητεί την αντίληψή του για την πραγματικότητα», λέει. «Μπορεί να αρχίσει να μη βασίζεται στον εαυτό του, να σωπαίνει όταν κάτι πάει στραβά και να εξαρτάται υπερβολικά από τη γνώμη των άλλων. Αυτό διαβρώνει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή του, και επηρεάζει την ικανότητά του να παίρνει σωστές αποφάσεις για τον εαυτό του».
Gaslighting: 8 φράσεις που οι γονείς πρέπει να αποφεύγουν, σύμφωνα με αναπτυξιακή ψυχολόγο
- «Μην κλαις»
Λέει άμεσα στο παιδί να μην εκφράζει τα συναισθήματά του. Το παιδί αρχίζει να κρατά μέσα του τον πόνο, τον φόβο ή τη θλίψη.
- «Μην είσαι _____»
(π.χ., λυπημένος, ανήσυχος, φοβισμένος). Αυτή η φράση αγνοεί το τι αισθάνεται πραγματικά το παιδί και του επιβάλλει τι «πρέπει» να νιώθει. Αν συμβαίνει συχνά, το παιδί θα σταματήσει να εμπιστεύεται τα συναισθήματά του.
- «Είσαι υπερβολικά ευαίσθητος»
Ή: «Υπερβάλλεις», «Είσαι δραματικός». Αυτές οι φράσεις ακυρώνουν τα συναισθήματα του παιδιού και ρίχνουν το φταίξιμο πάνω του. Το παιδί αρχίζει να πιστεύει ότι είναι λάθος να αισθάνεται όπως αισθάνεται.
- «Αυτό δεν έγινε έτσι»
Ή: «Το παρεξήγησες», «Δεν εννοούσα αυτό, και το ξέρεις». Αντικρούει την εμπειρία ή τη μνήμη του παιδιού. Μπορεί να το κάνει να αμφισβητεί την πραγματικότητα ή να κατηγορεί τον εαυτό του. Ή να σταματήσει να μιλά για το πώς νιώθει.
- «Αν ήσουν πιο καλό παιδί, δεν θα θύμωνα τόσο»
Ρίχνει την ευθύνη για το ξέσπασμα του γονιού στο παιδί. Το παιδί νιώθει υπεύθυνο για τη διάθεση των άλλων.
- «Άλλα παιδιά δεν φέρονται έτσι»
Ή: «Κανείς άλλος δεν το σκέφτεται αυτό», «Η αδερφή σου δεν φέρεται έτσι».
Υποτιμά το παιδί και το συγκρίνει με άλλους, κάνοντάς το να νιώθει κατώτερο και ανάξιο.
- «Α, καημενούλι…» (ειρωνικά)
Χλευάζει το παιδί αντί να το βοηθήσει να επεξεργαστεί το συναίσθημά του. Το παιδί μπορεί να νιώσει ντροπή και να σταματήσει να εκφράζεται.
- «Το φαντάζεσαι αυτό»
Ή: «Το έβγαλες από το μυαλό σου». Κατηγορεί το παιδί για ψέματα ή υπονομεύει την εμπειρία του. Το παιδί μπορεί να σταματήσει να μιλά για σοβαρά θέματα, ακόμα και για κακοποίηση. Μπορεί να χάσει την αίσθηση του τι είναι αληθινό και να βασίζεται στους άλλους για την «αλήθεια».
