Οι γονείς πολλές φορές αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα παιδιά τους σε θέματα αξιών. Ειδικά, όταν τα παιδιά μπαίνουν στην εφηβεία, τότε οι συγκρούσεις αυξάνονται.
Πρώτα απ΄όλα τι είναι αξία;
Πολλές χώρες και οργανισμοί στηρίζουν τη λειτουργία τους σ΄ένα πλαίσιο νομοθετικό (σύνταγμα, καταστατικά) που αποτελείται από άρθρα και παραγράφους για το καθορισμό αρμοδιοτήτων και συμπεριφορών. Οι αξίες είναι τα άρθρα και οι παράγραφοι που συνιστούν το προσωπικό «σύνταγμα» του κάθε ατόμου. Καθορίζουν τη συμπεριφορά και τον τρόπο που αλληλεπιδρά με τους άλλους ανθρώπους.
Υπάρχουν κάποιες αξίες που είναι σημαντικές και κάποιες άλλες όχι τόσο. Μια αξία σας που υποστηρίζετε σθεναρά και αποτελεί θεμελιώδη κανόνα του δικού σας «προσωπικού καταστατικού» μπορεί να γίνει αιτία για να δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα στην οικογένεια ή στις σχέσεις. Νιώθετε για παράδειγμα πως το παιδί σας που δεν υιοθετεί την αξία αυτή θα αντιμετωπίσει προβλήματα στη ζωή του.
Πώς μπορείτε να λύσετε τις συγκρούσεις αξιών χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα στη σχέση σας με το παιδί σας;
Οι έφηβοι τείνουν να εξετάζουν τις οικογενειακές αξίες και να υιοθετούν αυτές που ταιριάζουν στην προσωπικότητα τους. Σ΄αυτό το σημείο, ξεκινάει η σύγκρουση αξίων μεταξύ των γονιών και των εφήβων. Οι έφηβοι μπορεί να αντιδράσουν σε αξίες όπως η θρησκεία, η μόρφωση, ή το κριτήριο επιλογής φίλων. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς ώστε να μειωθούν οι εντάσεις;
Ορίστε τις διαφορές αξιών: Όταν εσείς και το παιδί σας αντιμετωπίζετε μια σύγκρουση αξιών, βρείτε τις πραγματικές διαφορές. Το να δηλώσετε τη γνώμη σας και να μπορέσετε να ακούσετε την γνώμη του άλλου με ειλικρινή αποδοχή και ενσυναίσθηση είναι καλύτερα εργαλεία γι’ αυτό. Η συζήτηση των διαφορετικών αξιών, συχνά επαρκεί για να οδηγήσει σε μια εξομάλυνση της σύγκρουσης.
Αλλαγή του εαυτού σας: Το επόμενο βήμα απαιτεί μια επιλογή από την πλευρά σας. Μπορείτε να αποδεχτείτε τις διαφορές και να αφήσετε τα πράγματα ως έχουν, ή πραγματικά νιώθετε πως είναι σημαντικό να επιλύσετε τις διαφορές;
Μπορείτε να αναθεωρήσετε τις αξίες σας και ίσως να μετακινηθείτε πιο κοντά προς το παιδί; Είστε διατεθειμένοι να «δώσετε μια ευκαιρία» στις αξίες του παιδιού σας και ίσως να αλλάξετε και ο ίδιος;
Πώς μπορείτε να επηρεάσετε την αξία του παιδιού σας; Αν μια αξία είναι πολύ σημαντική για τη ζωή σας και πιστεύετε πως το παιδί σας την χρειάζεται, τότε υπάρχουν δύο δεξιότητες που μπορούν να το επηρεάσουν. Εσείς ως πρότυπο και εσείς σύμβουλος. Αν για παράδειγμα το παιδί σας θέλει να λέει πάντα την αλήθεια, τότε θα πρέπει να είστε πολύ ισχυρό πρότυπο. Ακόμα, όταν το συμβουλεύετε προσπαθήστε να δώσετε λογικά επιχειρήματα και παραδείγματα από τη ζωή σας. Οι φράσεις «το λέει η μαμά σου και θα πρέπει να υπακούσεις» ή «μη λες ψέματα γιατί το λέω εγώ».
Γενικότερα, στα θέματα αξιών προσπαθήστε να μην χρησιμοποιείτε μεθόδους εξουσίας για να επιβάλλετε την άποψή σας. Τα αποτελέσματα θα είναι ακριβώς τα αντίθετα με κίνδυνο πάντα να πλήξει τη σχέση σας.
