Όλα τα παιδιά καθώς μεγαλώνουν περνούν διάφορες φάσεις φόβου.
Για παράδειγμα, ένα μωρό βιώνει το φόβο του αποχωρισμού από τη μητέρα του τόσο έντονα που αισθάνεται ένα γενικότερο φόβο γι΄όλα τα άγνωστα πρόσωπα. Στη νηπιακή φάση, ένα παιδάκι μπορεί να αισθάνεται ανασφάλεια και παρουσιάζει ανησυχία απέναντι σε κάθε τι άγνωστο και ξαφνικό. Έτσι, παρουσιάζονται φόβοι στο σκοτάδι, για τα ζώα, για τους δυνατούς θορύβους και άλλα πολλά.
Ο φόβος είναι στη φύση μας. Είναι ένας ενστικτώδης μηχανισμός που μας βοηθά να αντιδράμε σε δύσκολες ή επικίνδυνες καταστάσεις. Όντως, ο φόβος προκαλεί έκρηξη αδρεναλίνης στον οργανισμό, κι έτσι το παιδί μαθαίνει γρήγορα πώς να τον ελέγχει, με την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν κυριεύεται από τον φόβο αυτό.
Οι φόβοι εμφανίζονται σε περιόδους που το παιδί μαθαίνει καινούρια πράγματα, συμβαίνει μία αλλαγή στο οικογενειακό του πλαίσιο ή πέρνα σε ένα διαφορετικό στάδιο ανάπτυξης. Οι φόβοι απαιτούν από το παιδί να λάβει δράση και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να ξεπεράσει τους φόβους του;
Αρχικά, οι ταμπέλες, οι τιμωρίες, οι απειλές σε καμία περίπτωση δεν βοηθούν. Δεν μπορείτε να λέτε σε ένα παιδί 5 χρονών "Είσαι μεγάλος τώρα δεν πρέπει να φοβάσαι" ή "Οι άντρες δεν φοβούνται".
Είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες που μπορεί να το βοηθήσουν να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά όσα πράγματα και καταστάσεις τού δημιουργούν φόβο (π.χ. να μάθει καινούρια παιχνίδια για να προτείνει σε παρέα παιδιών).
Σεβαστείτε το χρόνο που χρειάζεται ένα παιδί για να έρθει σε επαφή με αυτό που του προκαλεί φόβο μέσα από ασφαλείς συνθήκες. Για παράδειγμα, μάθετέ το να σέβεται το προσωπικό χώρο ενός ζώου και να το ταΐζει από απόσταση, ώσπου να υπάρξει αμοιβαία εμπιστοσύνη.
Ακόμα, μπορείτε να επιτρέψετε στο παιδί μέσα από παραμύθια ή ακόμη καλύτερα δραματοποιώντας τις ιστορίες να υποδυθεί τον ήρωα εκείνο που φοβάται. Πολλά είναι εκείνα τα παιδιά που επιλέγουν τον κακό λύκο. Μέσα απ΄τη διαδικασία αυτή τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με το φόβο τους. Με την ίδια λογική μπορείτε να ζωγραφίσετε τον ήρωα ή ό,τι άλλο φοβάται το παιδί ώστε να γνωρίσει το αντικείμενο του φόβου του.
Τέλος, είναι σημαντικό να καταλαβαίνετε αν οι φόβοι του παιδιού είναι δικοί του ή τους υιοθέτησε από εσάς. Αν είστε δηλαδή εσείς το πρότυπο μίμησης. Για παράδειγμα, αν φοβάστε τις αστραπές και το μεταδίδετε συμπεριφορικά στο παιδί είναι δυσκολότερο να χειριστεί τους φόβους του παιδιού. Στη περίπτωση αυτή όπως και αν οι φόβοι του παιδιού δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητά του, για παράδειγμα δεν είναι χαρούμενο ή αδυνατεί να κοινωνικοποιηθεί, τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό.
