Το 28ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας ξεκινάει δυναμικά την Παρασκευή 15 Ιουλίου και αναμένεται να είναι μια αληθινή «Ωδή στην ομορφιά». Το θέμα της φετινής διοργάνωσης, που γίνεται για πέμπτη χρονιά, δεν είναι τυχαίο και περιμένουμε να αναδειχθεί ως «ένα μεγάλο, και ανεξάντλητο από φιλοσοφική, ηθική, κοινωνική και καλλιτεχνική σκοπιά, ζήτημα», μέσα από 26 συνολικά παραγωγές, 14 ξένες ομάδες από 10 χώρες, 12 ομάδες από την Ελλάδα, 3 παγκόσμιες πρεμιέρες, 6 παράλληλες εκδηλώσεις αλλά και ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα χορού και κίνησης για διάφορες ηλικίες και ομάδες πληθυσμού.
Η καλλιτεχνική του διευθύντρια, Λίντα Καπετανέα, στηρίζει το όλο concept «στην αναζήτηση της σχέσης μας με τη ζωή. Γιατί η ομορφιά υπάρχει επειδή υπάρχουν η καλοσύνη, η αλληλεγγύη και η αγάπη. Και η ουσία τους δεν είναι θεωρητική αλλά αναβλύζει από τα σώματα, τις χειρονομίες, τα λόγια, τις πράξεις, τις σχέσεις μεταξύ των σωμάτων». Αυτό ακριβώς έρχεται να υμνήσει το φετινό Φεστιβάλ: Την ενσάρκωση της ομορφιάς, με βάση μια σύντομη περιγραφή της.
Με χορογραφίες που αψηφούν τη βαρύτητα και με μια κίνηση που αιωρείται στον χρόνο, η artistic director δίνει άλλη διάσταση στον χορό και μέσα από όσα ετοίμασε να δούμε φέτος, ουσιαστικά κάνει την τέχνη και τη ζωή, δύο έννοιες αδιαχώριστες.
Όλα όσα θα δούμε στο 28ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας
Με ένα έργο-σταθμό στην ιστορία του σύγχρονου χορού, το «TRIPTYCH: The missing door, The lost room and The hidden floor» των Peeping Tom θα εγκαινιάσει το 28ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας στις 15 και στις 16 Ιουλίου.
Η δίωρη πολυβραβευμένη δημιουργία των Gabriela Carrizo και Franck Chartier -αποτέλεσμα νέας επεξεργασίας τριών έργων που δημιούργησε η ομάδα Peeping Tom για το Nederlands Dans Theatre- έχει χαρακτηριστεί από τον διεθνή Τύπο «κατάκτηση του αδυνάτου», ως ένας πρωτότυπος συνδυασμός χορού, θεάτρου, κινηματογράφου, μαγείας, εφέ, slapstick κωμωδίας και ακροβατικών με σασπένς και μνημειώδη εναλλαγή σκηνικών.
Στην Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας ακολουθούν στις 19 Ιουλίου το Neighbours, η πρώτη διεθνής συμπαραγωγή του Φεστιβάλ με το Sadler's Wells του Λονδίνου -έναν από τους σημαντικότερους οργανισμούς του σύγχρονου χορού παγκοσμίως- και στις 22 και 23 Ιουλίου η εμβληματική παράσταση Sonoma του πολυβραβευμένου δημιουργού από την Βαλένθια Marcos Morau και της ομάδας La Veronal.
Το φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνει παραστάσεις χορού που συνδυάζουν διαφορετικά είδη, από σύγχρονο και κλασικό χορό μέχρι ακροβατικά, breaking και krump που θα φιλοξενηθούν στην Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας, στο Black Box και στην Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας.
Οι καλλιτέχνες του εξωτερικού που θα παρουσιάσουν τα έργα τους προέρχονται από την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Μοζαμβίκη, την Ελβετία, την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Κύπρο.
Το Φεστιβάλ ενώνει χορευτές από διαφορετικά γεωγραφικά μήκη και πλάτη της Γης, ανοίγεται σημαντικά ήδη από πέρσι και τώρα επιχειρεί την πρώτη του διεθνή συμπαραγωγή. «Το άνοιγμα έγινε πρώτη φορά πέρυσι με την παρoυσίαση της πρεμιέρας του Φεστιβάλ από την Companie XY στη Σπάρτη. Φέτος ακολουθούν η Τρίπολη, το Ναύπλιο και η Κόρινθος. Τόσο η εξακτίνωση των παραστάσεων του Φεστιβάλ στην Περιφέρεια όσο και η πρώτη διεθνής μας συμπαραγωγή εξυπηρετούν την τόνωση της εξωστρέφειας του Φεστιβάλ και την ενίσχυση της παρουσίας του σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Κάθε φορά που καταφέρνουμε κάτι παραπάνω για το Φεστιβάλ είναι κέρδος για όλους και αυτό μας γεμίζει με μεγάλη χαρά».
Τι διαφορετικό να περιμένουμε φέτος
Η φετινή χρονιά αποτελεί ορόσημο για το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας καθώς για πρώτη φορά συμπράττει με έναν από τους σπουδαιότερους καλλιτεχνικούς οργανισμούς του σύγχρονου χορού, το Sadler’s Wells του Λονδίνου. Όσο για το αν ξεχωρίζει κάποια δράση, η Λίντα Καπετανέα απαντά:
«Όλες οι δράσεις είναι μοναδικές, δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάτι. Πιστεύω ότι το φεστιβάλ έχει καλύψει με τα σεμινάρια όλες τις ηλικίες και ομάδες κοινού. Όσον αφορά τις παραστάσεις είναι έτσι διαμορφωμένο το πρόγραμμα που όλοι θα μπορούν να βρουν την παράσταση που θα τους αγγίξει πιο πολύ ή που τους αφορά περισσότερο. Δεν ξεκινάω το σχεδιασμό του προγράμματος με τη λογική όλα να αρέσουν σε όλους. Και μια παράσταση αξίζει να τη δούμε για να μας προβληματίσει και ίσως να καταλάβουμε κάτι άλλο από αυτό που περιμένουμε ή έχουμε προαποφασίσει. Εμείς με τις παραστάσεις θέτουμε τα ερωτήματα και ο καθένας ορίζει τις απαντήσεις του. Όλο το πρόγραμμα που σχεδίασα και κάθε πρόγραμμα που σχεδιάζω, είναι μοναδικό στο σύνολό του».
Το ίδιο ακριβώς είναι κι εκείνη, μαζί με τους πολλαπλούς της ρόλους και τις ανεξάντλητες υποχρεώσεις της. Ωστόσο, υπάρχει κι ένας ρόλος που την έχει κατακτήσει περισσότερο. «Εκεί που είμαι χορεύτρια, είμαι και χορογράφος την ίδια στιγμή. Εκεί που είμαι δασκάλα, είμαι και χορεύτρια την ίδια στιγμή αλλά και μαθήτρια επίσης. Εκεί που είμαι καλλιτεχνική διευθύντρια, είμαι και καλλιτέχνης. Αλλά μπορώ να πω ότι όταν ανεβαίνω στη σκηνή, είναι μια μοναδική στιγμή για μένα πάντα».
Η Λίντα ξεκίνησε χορό στα 16 της χρόνια. Επαγγελματικά χορεύει 27 χρόνια και μέσα σε όλη αυτή την πορεία, έχουν καταγραφεί στιγμές μοναδικές. «Από την πρώτη φορά που ανέβηκα στη σκηνή και έτρεμαν τα πόδια μου. Τη στιγμή που κατάλαβα ότι στους θεατές υπήρχαν καλλιτέχνες που θαύμαζα για παρά πολλά χρόνια. Την στιγμή που χόρεψα στη Νέα Υόρκη με την Irene Hultman (χορεύτρια της Trisha Brown). Την πρώτη φορά που χόρεψα με τον Wim Vandekeybus της ομάδας Ultima Vez. Και φυσικά την πρώτη παρουσίαση του ντουέτου μας με τον Γιοζεφ Φρουτσεκ της ομάδας μας Rootlessroot to 2007. Η εικόνα όμως που περιμένω κάθε φορά όταν χορεύω είναι όταν βλέπω στην υπόκλιση τα παιδιά μου και τους γονείς μου να χειροκροτούν».
Η καλλιτεχνική διευθύντρια του φετινού φεστιβάλ είναι όλα μαζί στον σωστό χρόνο και πολλά διαφορετικά σε στιγμές αλληλοσυμπλήρωσης και αυτή είναι η μεγαλύτερη νίκη της μέχρι σήμερα. Αγαπά ό,τι την κρατά δημιουργική όσο δύσκολο κι αν είναι και αυτό της το πάθος για ζωή, χορό, κίνηση, έκφραση και λυρισμό, φωνάζει από χιλιόμετρα -ή καλύτερα, στον μυστικό κοινό κώδικα επικοινωνίας μαζί της-, από μερικά χιλιάδες χορευτικά βήματα.
Αλήθεια, πόσο εύκολο ήταν να βρεθούν οι ισορροπίες στη ζωή μιας γυναίκας που είναι χορεύτρια, χορογράφος, δασκάλα σύγχρονου χορού, καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας και πολλά άλλα στην καθημερινότητά της; «Είναι και η τέχνη, και η καλλιτεχνική διεύθυνση, και η διδασκαλία και η μητρότητα και χίλια δυο άλλα πράγματα που δεν μπαίνουν σε λέξεις. Αυτή είμαι. Δεν έχω να ισορροπήσω μεταξύ διαφορετικών πραγμάτων».
«Μπορώ να μαγειρεύω φακές, να διαβάζω τα παιδιά μου, να κάνω προπόνηση και να κλείνω την καλύτερη ομάδα για το Φεστιβάλ. Έτσι έχω φτιάξει τη ζωή μου και μου αρέσει. Μπορώ να το κάνω. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε ένα πράγμα. Όλοι οι άνθρωποι. Έχουμε όλοι πολλούς ρόλους. Ωστόσο άλλους μας τους επιβάλλουν, άλλους τους διαλέγουμε. Δεν έχει σημασία πόσους ρόλους αναλαμβάνεις αλλά αν τους θες. Εγώ έχω επιλέξει αυτά που κάνω»
Με τον ίδιο τρόπο και οι γυναίκες δεν ισορροπούν ανάμεσα σε υποχρεώσεις, συνεχώς επωμίζονται πολλούς ρόλους. «Εμείς οι γυναίκες έχουμε πάρα πολλούς ρόλους στην κοινωνία. Απλά όταν τους διαλέγουμε μόνες μας, όλοι μας ρωτάνε πώς τα καταφέρνουμε. Όταν αποδεχόμαστε όλους αυτούς που μας έχουν φορέσει με το ζόρι χωρίς να μας ρωτήσουν. Δεν μας ρωτάει κανείς πώς τα καταφέρνουμε. Είναι δεδομένο ότι πρέπει να το κάνουμε. Δεν έχει ερωτηθεί ποτέ κανένας άνδρας πχ βουλευτής πώς ισορροπεί την βουλευτική του καριέρα με την οικογένεια ή κάποια άλλη επαγγελματική του δραστηριότητα. Τουλάχιστον εγώ δεν το έχω δει να γίνεται».
Οι στόχοι της πολυαναμενόμενης διοργάνωσης
Το φετινό Φεστιβάλ χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια και ποικιλομορφία ενώ επιζητά την ευρεία αποδοχή. «Πάντοτε υπάρχουν δύο ζητούμενα. Αρχικά να πάνε όλα βάσει προγράμματος. Σε δεύτερο επίπεδο σκέφτομαι πάντα ότι θέλω να έχει απήχηση αυτό που κάνουμε. Να έρθει κόσμος και να καταλάβουμε από τις αντιδράσεις και τις συζητήσεις ότι του άρεσαν οι παραστάσεις. Όλα τα υπόλοιπα είναι στρατηγικοί στόχοι που επιτυγχάνονται σε βάθος χρόνου. Δηλαδή ότι θα έχουμε παραστάσεις για τα παιδιά ώστε να δημιουργήσουμε το μελλοντικό κοινό του χορού. Να λαμβάνονται υπόψη οι μεγαλύτερες ηλικίες, ο δημόσιος χώρος, τα ΑμεΑ. Θέλω αυτό που κάνουμε στο Φεστιβάλ να αφορά το κοινό και να του δίνει έμπνευση, δύναμη, κουράγιο, να συνεισφέρει στον κοινωνικό προβληματισμό».
Από τότε που ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, έχουν περάσει πέντε χρόνια. Τι έχει αλλάξει μέσα σε αυτό το διάστημα και τι έχει γίνει πιο εύκολο ή δύσκολο;
Η απάντηση είναι προσαρμοσμένη στην εποχή. «Έχω μάθει πολλά και συνεχίζω να μαθαίνω. Τίποτα δεν έχει γίνει πιο εύκολο γιατί κάθε φορά έχω να αντιμετωπίσω και κάτι καινούργιο. Κάθε χρόνια είναι διαφορετική και με διαφορετικές προκλήσεις. Το πρόγραμμα, οι καλλιτέχνες κάποιοι συνεργάτες όλα αλλάζουν από χρονιά σε χρονιά. Στα δύο προηγούμενα χρόνια ήμασταν από τα ελάχιστα Φεστιβάλ, όχι μόνο της χώρας αλλά και παγκοσμίως, που κατάφεραν μέσα σε κλίμα αναγκαστικών ακυρώσεων και αναβολών, να πραγματοποιηθούν δια ζώσης και με πλήρες πρόγραμμα, κάτι που μας έδωσε μεγάλη δύναμη. Δεν έγινε εύκολα, ωστόσο μπορούμε με περηφάνια σήμερα να λέμε ότι καταφέραμε να σταθούμε όρθιοι μέσα στην πανδημία στηρίζοντας στο μέγιστο δυνατό βαθμό κοινό, καλλιτέχνες και εργαζόμενους στο Φεστιβάλ, γεγονός που μας γέμισε αισιοδοξία για τα επόμενά μας βήματα».
Προσπαθώντας να ανακαλύψουμε κάτι ακόμη στο σώμα μας
Κάθε φορά που χορεύει, η Λίντα Καπετανέα έχει το βλέμμα της προσηλωμένο σε έναν συγκεκριμένο στόχο. «Ο στόχος κάθε φορά είναι ο πειραματισμός. Να προσπαθούμε να ανακαλύψουμε κάτι άλλο στο σώμα μας και στον τρόπο που κινούμαστε. Να καταλάβουμε βασικές μηχανικές της κατασκευής μας, να αλλάζουμε και να προσαρμοζόμαστε. Το σώμα μας συνεχώς αλλάζει και χρειάζεται να έχουμε επίγνωση στο τι μας συμβαίνει».
Η επίγνωση έρχεται μόνο μέσα από τη συνειδητοποίηση ότι «ο χορός δεν είναι πολυτέλεια αλλά βασική ανθρώπινη ανάγκη».
«Η φετινή θεματική μας καλεί να συνειδητοποιήσουμε ότι η Ομορφιά αποτελεί τον μοναδικό τρόπο που έχουμε για να αντισταθούμε σε οτιδήποτε συναντάμε καθημερινά ως το ακραίο αντίθετό της, δηλαδή σε κάθε μορφή βίας, πράξης ή λόγου των ανθρώπων που οδηγεί, όχι μόνο στον πόνο και τη ματαίωση, αλλά και στη διάλυση κάθε δεσμού μας με τον κόσμο».
Σε αυτόν τον μεταβαλλόμενο κόσμο η τέχνη συνεχίζει να αποτελεί εύφορο πεδίο για την μελέτη της Ομορφιάς. Μπορεί τα μέσα που διαθέτουμε να μετασχηματίζονται, ωστόσο η ανάγκη να ονειρευόμαστε, να δημιουργούμε ιστορίες και να τις αφηγούμαστε, παραμένει αναλλοίωτη. Για την τέχνη του χορού, πρωταγωνιστές μας είναι τα σώματα που ονειρεύονται και κινούνται. Έμπνευσή μας είναι η ίδια η κίνηση, η ίδια η ζωή».
Είναι στο χέρι μας να την πιάσουμε από το χέρι και να αφεθούμε σε νέες κινήσεις και βήματα.
Το Φεστιβάλ είναι αποτέλεσμα στενής συνεργασίας της καλλιτεχνικής διευθύντριάς του Λίντας Καπετανέα και του δημάρχου Καλαμάτας Αθανάσιου Βασιλόπουλου με την υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, τον υφυπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού, αρμόδιο για θέματα σύγχρονου πολιτισμού Νικόλα Γιατρομανωλάκη, τον περιφερειάρχη Πελοποννήσου Παναγιώτη Νίκα, τον πρόεδρο της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Καλαμάτας ΦΑΡΙΣ Παντελή Δρούγα και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Κ.Ε. ΦΑΡΙΣ.
