Η έναρξη της καλλιτεχνικής περιόδου στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» έγινε με τον καλύτερο τρόπο. Ο κορυφαίος συγγραφέας της αστυνομικής λογοτεχνίας, Τζο Νέσμπο, ο οποίος έφτασε την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα για μία μοναδική εμφάνιση που αντάμειψε το αναγνωστικό του κοινό, έκανε ένα άκρως δυναμικό ξεκίνημα στο θέατρο.
Ο Ολιβιέ Ντεκότ καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Ολύμπια, τον συνόδεψε στο κοινό του ενώ ο Νορβηγός συγγραφέας μίλησε για όλα: για την αστυνομική λογοτεχνία, τη συγγραφή, τη ζωή, τη μοναξιά, τα ταξίδια, ακόμη και την Κάλυμνο! Με αφορμή τις διεθνείς συνεργασίες, τις μεγάλες παραγωγές και τους τρεις κύκλους αφιερωμάτων στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της νέας περιόδου 2023-2024 του Θεάτρου, μιλήσαμε με τον καλλιτεχνικό του διευθυντή ο οποίος δηλώνει λάτρης της χώρας μας.
Προβεβλημένοι Έλληνες ερμηνευτές, σολίστες και μαέστροι διεθνούς εμβέλειας, συνθέτουν το πρόγραμμα της νέας σεζόν που αναμένεται συναρπαστική. Όπως λέει ο Ολιβιέ Ντεκότ στο JennyGr, «η Αθήνα σφύζει από ζωή και διαθέτει ένα σπουδαίο πολιτιστικό εκτόπισμα, καθώς προσφέρει πολλές δυνατότητες σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς και έναν μεσογειακό τρόπο διαβίωσης που παραμένει πολύ ευχάριστος. Το Παρίσι έχει κοσμοπολίτικο χαρακτήρα και σήμερα είναι αναμφισβήτητα η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Μιλάνο είναι μια κεντροευρωπαϊκή πόλη, που λειτουργεί με μεγάλες ταχύτητες και στοχεύει σε υψηλή αποδοτικότητα. Η Αθήνα είναι περισσότερο χαοτική, αλλά στο βάθος πιο γοητευτική».
Έχετε διατελέσει σύμβουλος του υπουργού Πολιτισμού και Επικοινωνίας της Γαλλικής Δημοκρατίας, διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου του Μιλάνου και της Αθήνας. Πώς γεννήθηκε η σχέση σας με την Ελλάδα και κυρίως πώς φτάσατε να γίνετε καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Ολύμπια «Μαρία Κάλλας»;
Η σχέση μου με την Ελλάδα ξεκινά από παλιά, καθώς πάντα στο σπίτι μου άκουγα να μιλούν γι’ αυτή. Ο παππούς μου δίδαξε γαλλική φιλολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας από το 1957 ως το 1962 και έτσι ο πατέρας μου έζησε εδώ ως παιδί. Έκανα το πρώτο μου ταξίδι όταν ήμουν 10 χρονών και η Ελλάδα, που με είχε εντυπωσιάσει με τη μυθολογία της, δεν έφυγε ποτέ από τη σκέψη μου, ώσπου στα 35 μου ανέλαβα επικεφαλής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος, ενός ιστορικού θεσμού, με μακρόχρονη προσφορά στις ελληνογαλλικές σχέσεις, τόσο στην εκπαίδευση, όσο και τον πολιτισμό. Μετά από διάφορες διοικητικές θέσεις και ενώ είχα τη γενική διεύθυνση του Φεστιβάλ όπερας Rossini στο Πέζαρο, ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης με κάλεσε να αναλάβω τον σχεδιασμό για μια νέα περίοδο λειτουργίας του Ολύμπια, με στόχο να αναδειχθούν τα Μουσικά Σύνολα του Δήμου: του παρουσίασα το όραμά μου και η συνεργασία μας ανακοινώθηκε αμέσως, τον Σεπτέμβριο του 2020.
Έχετε αποκτήσει ήδη εμπειρία στη χώρα μας, αρχικά στο Μουσείο Μπενάκη, και στη συνέχεια ως σύμβουλος τριών υπουργών Πολιτισμού. Τι κρατάτε από τις μέχρι τώρα συνεργασίες σας στην Ελλάδα;
Η Ελλάδα ως κράτος αποτελεί μια ξεχωριστή και σύνθετη περίπτωση. Είναι μια ευρωπαϊκή χώρα με επιρροές τόσο από την Ανατολή και το Βυζάντιο, όσο και από τα Βαλκάνια. Η πολυπλοκότητά της αναπόφευκτα καθορίζει τις εργασιακές σχέσεις… Οι διοικητικές δομές, βαθιά γραφειοκρατικές, συχνά παραλύουν. Η προσωπική βούληση και το δίκτυο των διαπροσωπικών σχέσεων καθίστανται αναγκαία για να προχωρήσει και να ευδοκιμήσει ένα εγχείρημα. Αυτό ακριβώς κατόρθωσα να κάνω με τη στήριξη της Λυδίας Κονιόρδου, την περίοδο της θητείας της στο Υπουργείο Πολιτισμού, με στόχο να προβληθούν η Ελλάδα και οι καλλιτέχνες της πέρα από τα σύνορα της χώρας, οργανώνοντας διεθνείς πλατφόρμες για τους επαγγελματίες ή εκδηλώσεις στο εξωτερικό για τις τέχνες και τη διανόηση της Ελλάδας, όπως στα πλαίσια του Διεθνούς Φεστιβάλ της Ιστορίας της Τέχνης του Fontainebleau.
Υπογράφετε για τρίτη χρονιά «το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Ολύμπια, Δημοτικού Μουσικού Θεάτρου "Μαρία Κάλλας". Με μια γρήγορη ματιά στο πρόγραμμα, βλέπουμε πως είναι ανοιχτό προς όλα τα είδη μουσικής δημιουργίας και τέχνης, έχοντας στο επίκεντρο το λυρικό θέατρο. Με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή των συμμετοχών και πού δόθηκε προτεραιότητα;
Βασικό κριτήριο παραμένει η ποιότητα, αλλά και η ποικιλία. Θέλουμε ένα μουσικό θέατρο ανοιχτό προς όλους, που να ανταποκρίνεται σε όλες τις προτιμήσεις και σε όλα τα είδη. Ωστόσο, δεν είναι στις προθέσεις μας το θέατρο να μετατραπεί σε χώρο διοργάνωσης εξωτερικών παραγωγών: από τότε που ανέλαβα την καλλιτεχνική διεύθυνση δεν ενοικιάζεται πλέον η αίθουσα για ξένες παραγωγές, όπως συμβαίνει με τα ιδιωτικά θέατρα. Ανεβάζουμε πρωτότυπες παραστάσεις, συμπαραγωγές με φορείς του εξωτερικού, όπως η «Σεμέλη», που ανεβαίνει σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Handel του Γκέτινγκεν, φιλοξενούμε παραστάσεις που περιοδεύουν στην Ευρώπη, όπως η παράσταση «SONOMA» από την καταλανική ομάδα La Veronal, καλούμε διεθνείς σταρ, που θριαμβεύουν στα μεγάλα λυρικά θέατρα, όπως οι Julie Fuchs, John Osborn και Dmitry Korchak, αλλά και ανερχόμενα ταλέντα. Ασφαλώς, δεν ξεχνάμε τους έλληνες καλλιτέχνες της τζαζ σκηνής ή της έντεχνης μουσικής, όπως η Μαρία Φαραντούρη, η οποία εμφανίζεται τακτικά στο Ολύμπια.
Ποια είναι τα highlights και οι βραδιές που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χάσουμε και γιατί;
Ήδη ανέφερα τη «Σεμέλη», μια παράσταση σε διεύθυνση και σκηνοθεσία του Γιώργου Πέτρου, που είχα την τύχη να παρακολουθήσω τον περασμένο Μάϊο στη Γερμανία. Ανέφερα επίσης την παράσταση «SONOMA», η οποία σημείωσε τεράστια επιτυχία στο Φεστιβάλ της Αβινιόν και σε όλη την Ευρώπη. Η λυρική σεζόν εγκαινιάζεται θεαματικά, με το τελευταίο αριστούργημα του bel canto, τους «Πουριτανούς» του Bellini, και πρωταγωνιστές τον κορυφαίο αμερικανό τενόρο John Osborn και τη δική μας Χριστίνα Πουλίτση.
Είμαι βέβαιος ότι οι «Απάχηδες των Αθηνών», η τρυφερή και αγαπημένη από το κοινό οπερέτα, θα κλέψει τις εντυπώσεις, χάρη στην ευρηματική σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου και την τιμητική συμμετοχή της Ζωζώς Σαπουντζάκη. Η αναβίωση της «Σταχτοπούτας» του Rossini, μιας παραγωγής που είχε ανέβει στη Λυρική Σκηνή σε σκηνοθεσία Ροδούλας Γαϊτάνου, θα φέρει στο Ολύμπια διεθνώς ανερχόμενους τραγουδιστές. Όπερες σπάνιες, η «Medgé» του Σαμάρα και η «Πηνελόπη» του Fauré, θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα και πραγματικά αξίζουν την προσοχή μας. Θα ήθελα επίσης να αναφερθώ στον πλούσιο και ενδιαφέροντα προγραμματισμό ενός αφιερώματος στην Ισπανία, με τίτλο ¡Viva España!, στα πλαίσια του οποίου θα απολαύσουμε φλαμένκο από την Athens Big Band, αλλά και σπουδαίους σολίστες με τη Συμφωνική μας Ορχήστρα, υπό τη μπαγκέτα του αρχιμουσικού Ανδρέα Τσελίκα. Το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής διοργανώνει και φέτος σημαντικές συναυλίες έντεχνης μουσικής, ξεκινώντας με αυτή του Βασίλη Λέκκα.
Η μεγάλη συμμετοχή διεθνών καλλιτεχνών που εμφανίζονται στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου, κάνει το φετινό πρόγραμμα άκρως ενδιαφέρον. Θα τολμήσουμε να πούμε ότι ξεχωρίζει σε μεγάλο βαθμό από τα προηγούμενα. Θα το επιβεβαιώνατε;
Με σταθερό ρυθμό, στη διάρκεια των ετών, έφερα τον προγραμματισμό μου πιο κοντά στον επιθυμητό στόχο. Αυξάνεται σταδιακά ο αριθμός των λυρικών παραστάσεων. Επίσης, δίνεται περισσότερος χώρος στον σύγχρονο χορό και τις διεθνείς παραγωγές. Από την άλλη, είναι γνωστό ότι οι σπουδαίοι λυρικοί τραγουδιστές δεσμεύονται πολύ καιρό πριν, γι’ αυτό και μόλις φέτος, στην τρίτη καλλιτεχνική μου περίοδο, μπόρεσα να οριστικοποιήσω τη συμμετοχή τους. Πριν το καλοκαίρι, προχώρησα σε δεσμεύσεις καλλιτεχνών μέχρι το 2026, καθώς, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, προγραμματίζουμε τρία χρόνια μπροστά.
Προσπαθείτε να κρατήσετε ζωντανό στον πολιτιστικό χάρτη της πόλης ένα εμβληματικό θέατρο, αναζητώντας τη σημερινή καλλιτεχνική του ταυτότητα. Πόσο εύκολο ήταν και είναι αυτό, στην πράξη;
Η καλλιτεχνική ταυτότητα του θεάτρου αποδεικνύεται τόσο από τον μουσικό χαρακτήρα του, ο οποίος έχει επικυρωθεί με νόμο κατά την υπουργική θητεία του Ευάγγελου Βενιζέλου, όσο και από τον Δήμο Αθηναίων, που διεκδίκησε και ανέλαβε τη διοίκηση του θεάτρου, το οποίο ανήκει στο Μετοχικό Ταμείο Υπαλλήλων Τράπεζας της Ελλάδος. Έτσι γεννήθηκε το μουσικό όραμα που σχεδίασα και προωθώ στο Ολύμπια, διασφαλίζοντας παράλληλα το άνοιγμα προς όλες τις παραστατικές τέχνες. Το εγχείρημα αυτό αντιμετωπίζει ενίοτε δυσκολίες, εξαιτίας αναπόφευκτων γραφειοκρατικών δεσμεύσεων. Ωστόσο, ομολογώ πως έχω την τύχη να ξεπερνώ πολλά εμπόδια χάρη στον Δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, τον οποίο ευχαριστώ για τη συνεχή προσοχή και υποστήριξή του, το γραφείο του και τη μικρή ομάδα των συνεργατών μου.
Πώς θα περιγράφατε την Αθήνα και τον παλμό της στον τομέα του Πολιτισμού σε κάποιον που την επισκέπτεται για πρώτη φορά; Κατά τη γνώμη σας, σε τι διακρίνεται και πού υστερεί;
Σήμερα, η Αθήνα σφύζει από ζωή και διαθέτει ένα σπουδαίο πολιτιστικό εκτόπισμα, καθώς προσφέρει πολλές δυνατότητες σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς και έναν μεσογειακό τρόπο διαβίωσης που παραμένει πολύ ευχάριστος. Δυστυχώς, το κράτος δεν επενδύει όσο θα έπρεπε στον σύγχρονο πολιτισμό. Αυτό ίσως να οφείλεται στην έλλειψη πόρων, ωστόσο σίγουρα είναι και ζήτημα πολιτικής βούλησης. Γι’ αυτό ακριβώς βλέπω με μεγάλη ικανοποίηση ότι στον Δήμο Αθηναίων χάρη στον Δήμαρχο Κώστα Μπακογιάννη, υπάρχει μια σταθερή και χειροπιαστή θέληση να αναδειχθεί ο πρωταγωνιστικός ρόλος της πόλης στις τέχνες και τον πολιτισμό σε διεθνές επίπεδο. Αυτό αποδεικνύουν πρωτοβουλίες, όπως η επαναλειτουργία του θεάτρου στο Λυκαβηττό, τα εγκαίνια του μουσείου Κάλλας και σύντομα του κτιρίου του Παλαιού Εθνικού Τυπογραφείου στην πλατεία Σανταρόζα.
Έχετε ζήσει σε Παρίσι, Μιλάνο και πλέον Αθήνα. Τι ξεχωρίσατε σε κάθε πόλη και σε ποια θα επιλέγατε να ζήσετε;
Το Παρίσι έχει κοσμοπολίτικο χαρακτήρα και σήμερα είναι αναμφισβήτητα η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Μιλάνο είναι μια κεντροευρωπαϊκή πόλη, που λειτουργεί με μεγάλες ταχύτητες και στοχεύει σε υψηλή αποδοτικότητα. Η Αθήνα είναι περισσότερο χαοτική, αλλά στο βάθος πιο γοητευτική. Σήμερα, είναι η πόλη που επέλεξα να ζω. Αύριο είναι μια άλλη μέρα.
