Hubert de Givenchy
© Getty Images/ François LOCHON
WHO

Hubert de Givenchy: Ο μετρ της αβίαστης κομψότητας


Χριστίνα Κατσαντώνη

20 Φεβρουαρίου 2025

Συνήθιζαν να τον αποκαλούν “Μεγάλο Hubert” ή και “Ταρζάν” της γαλλικής haute couture λόγω του ύψους του, που έφτανε τα δύο μέτρα. Κατά την εφημερίδα Le Monde, υπήρξε “o πιο κομψός άνθρωπος της γαλλικής μόδας”, ενώ όπως έγραψε το γαλλικό περιοδικό L’ Express, “ο Hubert de Givenchy στάθηκε για τη μόδα ό,τι η Φρανσουάζ Σαγκάν για τη λογοτεχνία: Eπιτυχημένος, λαμπερός, εξαίσιος και πολύ, μα πολύ Γάλλος”. 

Ο γεννημένος, σαν σήμερα το 1927, στο Μποβέ της βόρειας Γαλλίας, Hubert de Givenchy, έχει περάσει στην ιστορία ως μια θρυλική μορφή της μόδας, που σφράγισε με την παρουσία του την χρυσή εποχή του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Θεωρείται ο μέτρ της αβίαστης κομψότητας, ένας ευγενής καλλιτέχνης του στιλ, που μαζί με άλλος κορυφαίους σχεδιαστές ανέδειξαν το μεταπολεμικό Παρίσι σε πρωτεύουσα της παγκόσμιας μόδας. 

Hubert de Givenchy
© Getty Images/ Hubert de Givenchy

Η αγάπη του στην ομορφιά και στην τέχνη ξεκινά από τις πρώτες παιδικές του επιρροές. Έχασε τον πατέρα του, μαρκήσιο de Givenchy σε πολύ μικρή ηλικία και πέρασε τα παιδικά του χρόνια με πρότυπα τη μητέρα και τη γιαγιά, μέσα σε ένα περιβάλλον γεμάτο λεπτεπίλεπτα υφάσματα, αντίκες, όμορφα αντικείμενα και περιοδικά μόδας. 

Ο προπάππους του ήταν σκηνογράφος στην Όπερα του Παρισιού, ενώ ο παππούς του ήταν υπεύθυνος σε εργοστάσιο ταπισερί και συλλέκτης. Οι εβδομαδιαίες οικογενειακές επισκέψεις σε αντικερί του γέννησαν αρχικά την ιδέα να γίνει αρχιτέκτονας, όμως η μυρωδιά του μεταξιού στη ντουλάπα της μαμάς στάθηκε ακαταμάχητη. Σε συνδυασμό με την τεράστια εντύπωση που του προκάλεσαν οι δημιουργίες του Cristobal Balenciaga όπως τις ανακάλυψε στα περιοδικά, τον οδήγησαν στο Παρίσι, με στόχο να σπουδάσει στη Σχολή Καλών τεχνών και κρυφό πόθο να τον συναντήσει και να του δείξει τα πρώτα του σχέδια.

Το παραμύθι δεν εξελίχτηκε ακριβώς όπως θα περίμενε, καθώς ο Balenciaga τότε δεν τον δέχτηκε (στο μέλλον όμως θα έχτιζαν μια σχέση αληθινής φιλίας και σεβασμού). Θήτευσε στα ατελιέ των Robert Piguet, Lucien Lelong (όπου συνεργάστηκε με τους άγνωστους τότε Pierre Balmain και Christian Dior), Jacques Fath και Elsa Schiaparelli και το 1952, σε ηλικία μόλις 25 ετών ιδρύει τον οίκο μόδας Givenchy στην οδό Αλφρέ ντε Βινί. 

Hubert de Givenchy
© Getty Images/ Jack Robinson/Hulton Archive
Hubert de Givenchy
© Getty Images/ Bettmann

Η πρώτη του συλλογή, με τίτλο “Separates” προκαλεί αίσθηση, ορίζει την υπογραφή του κι έχει πια περάσει στη Βίβλο των πιο καθοριστικών στην ιστορία της μόδας και της υψηλής ραπτικής. Έδωσε έμφαση στην απλότητα και στις καθαρές γραμμές, ενώ παράλληλα έσπασε τον περιορισμό των αυστηρών σετ, δημιουργώντας κομμάτια που μπορούν να φορεθούν με διαφορετικούς τρόπους μεταξύ τους. 

Συνδύασε μακριές φούστες με ξεχωριστής κομψότητας μπλούζες, όπως η περίφημη Bettina, που δημιουργήθηκε για το μοντέλο Μπετίνα Γκρατσιάνι. Κι αυτό είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό του. Εμπνεόταν και δημιουργούσε, έχοντας στο μυαλό του τις γυναίκες που θα φορούσαν τα ρούχα του, γι’ αυτό και με τις περισσότερες διάσημες πελάτισσες του, είχε στενές φιλικές σχέσεις. 

Κι όπως είχε πει σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του, οι πιο όμορφες στιγμές της ζωής του ήταν η δημιουργία του οίκου του, οι γοητευτικές και ενδιαφέρουσες γυναίκες που είχε την ευκαιρία να γνωρίσει και -σταθερά- “...η μυρωδιά του μεταξιού μέσα στο ατελιέ. Μια στιγμή μεγάλης ευτυχίας”.

Η πρώτη που τον ανακάλυψε ήταν η Τζάκι Κένεντι. Όπως ο ίδιος είχε αποκαλύψει, τον κέρδισε αμέσως με τη γοητεία και την ενέργεια της, όταν του ζήτησε να της φτιάξει 10-15 κομμάτια για την πρώτη επίσημη επίσκεψή του τότε προεδρικού ζεύγους στη Γαλλία. Ωστόσο, για λόγους σχετικούς με την ανάγκη υποστήριξης της αμερικανικής μόδας από την Πρώτη Κυρία, η συμβολή του στην εικόνα της Τζάκι υποβαθμίστηκε στον Τύπο. Η ίδια, όμως, του έστειλε μια κάρτα, στην οποία του ανέφερε το κομπλιμέντο που κέρδισε από τον Σαρλ Ντε Γκολ, φορώντας μια τουαλέτα του: “Κυρία μου, δείχνετε σαν πραγματική Παριζιάνα”. 

Υπήρξαν πολλές διάσημες γυναίκες που έλαμψαν μέσα σε δημιουργίες του (από την Γκρέις Κέλι και τη Μαρία Κάλλας μέχρι την Γκρέτα Γκάρμπο, τη Λορίν Μπακόλ και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ), όμως ήταν ο πρώτος σχεδιαστής, που όρισε μια σταρ της εποχής ως μούσα του, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην ανάδειξη της σε διαχρονικό fashion icon. Ας ανοίξουμε, λοιπόν το κεφάλαιο της σχέσης του με την γυναίκα – επιτομή του στιλ, Όντρεϊ Χέμπορν. 

Hubert de Givenchy και Όντρεϊ Χέπμπορν
© Getty Images/ Sunset Boulevard/Corbis

Η φιλία του με την Όντρεϊ Χέμπορν ξεκίνησε ελαφρώς ανορθόδοξα. Γνωρίστηκαν το 1953, όταν ο Μπίλι Γουάιλντερ του ζήτησε να συνεργαστούν στην ταινία “Sabrina”. Όταν η Χέμπορν τον επισκέφτηκε στο ατελιέ του, εκείνος περίμενε να αντικρίσει την Κάθριν Χέμπορν. Όμως, στο κορίτσι με τα μεγάλα μάτια και το στενό κάπρι παντελόνι ανακάλυψε μια γυναίκα που μπορούσε πάντα να εμπιστεύεται. Γιατί; 

Γιατί “είχε γούστο. Δεν ήταν σαν άλλες σταρ. Ήξερε να εκτιμά την απλότητα”. 

Οι δημιουργίες του καθόρισαν το στιλ της Χέμπορν, καθώς τις φορούσε τόσο στη μεγάλη οθόνη, όσο και στην ιδιωτική της ζωή, σε πρεμιέρες και εκδηλώσεις όπως για παράδειγμα τα Όσκαρ του 1954, όπου παρέλαβε το πρώτο και τελευταίο της Όσκαρ, φορώντας ένα υπέροχο φόρεμα από δαντέλα, που έφερε την υπογραφή του. 

Το σήμα κατατεθέν αυτής της σχέσης, όμως, δεν είναι άλλο από το μάλλον διασημότερο “μικρό μαύρο φόρεμα” της ιστορίας, που ο ίδιος έραψε για την εμφάνιση της Χέμπορν στην πρώτη σκηνή της ταινίας “Breakfast at Tiffany’s”. Ως νεαρή Νεοϋρκέζα Χόλι Γκολάιτλι, φορώντας ένα απλό μαύρο φόρεμα, πέρλες στο λαιμό, βραδινά γάντια και μεγάλα γυαλιά, η Χέμπορν δια χειρός Givenchy, έθεσε νέα κριτήρια στον ορισμό της κομψότητας. 

Η φιλία και η συνεργασία τους στη ζωή και την οθόνη, που έχει χαρακτηριστεί από τον ίδιο ως ενός είδους γάμος, κράτησε μέχρι τον θάνατο της Χέμπορν το 1993. Όπως έχει διηγηθεί, στην τελευταία τους συνάντηση στο σπίτι της στην Ελβετία, του δώρισε ένα αγαπημένο της μπλε πανωφόρι, που μύριζε L’ Interdit, το άρωμα που εμπνεύστηκε για εκείνη και πρώτο από τα αρώματα του οίκου του.

Οποιαδήποτε προσπάθεια προσέγγισης της προσωπικότητας πίσω από το όνομα Hubert de Givenchy, δεν μπορεί να μην περιλαμβάνει την τέχνη, που στάθηκε μεγάλο κομμάτι της ζωής του. 

Φρόντισε για κάθε κομμάτι του σχεδιασμού και της διακόσμησης των σπιτιών και των κήπων του, με το ίδιο πάθος που φρόντιζε για κάθε λεπτομέρεια των συλλογών του. Το 1995, κι ενώ είχε ήδη πουλήσει τον οίκο Givenchy στη LVMH από το 1988, παρουσίασε την τελευταία του συλλογή, αποχαιρέτησε φίλους και θαυμαστές με μια τελική πασαρέλα μαζί με τους συνεργάτες του ατελιέ του κι έκλεισε την πόρτα πίσω του, για να αφοσιωθεί στην αναζήτηση της ομορφιάς μέσα από τη συλλογή έργων τέχνης. 

Hubert de Givenchy
© Getty Images/ John Cowan/Conde Nast

Μαζί με τον σύντροφο της ζωής του, επίσης σχεδιαστή, Φιλίπ Βενέ διακόσμησαν κάθε γωνιά του αναγεννησιακού Château du Jonchet κοντά στο Παρίσι, με αντίκες, έπιπλα του 18ου αιώνα, πίνακες του Μιρό, του Πικάσο και γλυπτά του Τζιακομέτι, αναγεννησιακά πορτρέτα και έργα σύγχρονης τέχνης. 

Hubert de Givenchy
Στο Château du Jonchet © Getty Images/ Ellen Graham

Εκεί πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, μαζί με τον σύντροφό του, αγαπημένους φίλους και τα λατρεμένα του λαμπραντόρ (για τα οποία είχε ζητήσει από τον Ντιέγκο Τζιακομέτι να φτιάξει μικρά μπρούτζινα γλυπτά, που τοποθετούνταν στους τάφους τους). Περίπου 1.200 αντικείμενα της συλλογής του δημοπρατήθηκαν το 2022 από τον οίκο Christie’s αντί του ποσού – ρεκόρ των 114 εκατομμυρίων ευρώ.

Μέχρι το τέλος της ζωής του συνέχισε να απολαμβάνει τη μυρωδιά του μεταξιού και να δηλώνει σε συνεντεύξεις του “ευτυχής, γιατί έκανα ακριβώς αυτό που ήθελα στη ζωή μου. Ακολούθησα το πάθος μου”. 

Όπως ανακοίνωσε ο σύντροφος του, έφυγε γαλήνια στον ύπνο του, στις 10 Μαρτίου του 2018, σε ηλικία 91 ετών. Όμως η κληρονομιά του, αυτή η σφραγίδα αβίαστης κομψότητας και ευγενικής υπεροχής που κυριάρχησε στην πορεία του, παραμένει εδώ, ισχυρή και αδιαμφισβήτητη. Όπως άλλωστε είχε ο ίδιος πει “το καλό γούστο, δεν φεύγει ποτέ από τη μόδα”...