Το TikTok δεν επιτρέπει (πια) στους χρήστες να προωθούν φάρμακα απώλειας βάρους - Τι σημαίνει αυτό για τα βίντεο που βλέπεις;
Ελένη Μπεζιριάνογλου
20 Μαΐου 2024
Το TikTok είναι μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης με πολλά «πρόσωπα» και εδώ και λίγο καιρό έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δημοφιλής σε όσους ενδιαφέρονται να αποκτήσουν φάρμακα, όπως το Ozempic, για να αδυνατίσουν. Φαίνεται, όμως, ότι η εταιρεία αποφάσισε να περιορίσει τα προωθητικά βίντεο και κυκλοφόρησε νέους κανόνες που θα μπλοκάρουν body-shaming εικόνες και σχετικά επιβλαβή μηνύματα. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι χρήστες που έβγαζαν χρήματα προωθώντας φάρμακα και τακτικές αδυνατίσματος, είδαν τα σύμφέροντάς τους να πλήττονται από τους νέους κανόνες και είτε κατευθύνθηκαν σε άλλες πλατφόρμες είτε άρχισαν να αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο μιλούν για αυτά τα φάρμακα.
Προφανώς, το να ακολουθείς προτάσεις και οδηγίες για συνταγογραφούμενα φάρμακα στο TikTok είναι από μόνο του προβληματική τακτική. Νομοθετικά μιλώντας, η προώθηση αυτών των φαρμάκων σε μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, εμπίπτει σε ένα «θολό» ρυθμιστικό πεδίο. Στην Αμερική τουλάχιστον, πολλοί νομοθέτες έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι οι influencers δεν δίνουν στους καταναλωτές την πλήρη εικόνα των κινδύνων που ενέχουν τα ενέσιμα αυτά φάρμακα. Από την άλλη, εξίσου αμφιλεγόμενη είναι η πρακτική πολλών influencers να χρησιμοποιούν τις δικές τους εμπειρίες αδυνατίσματος για να προωθήσουν απομιμήσεις του Οzempic που παράγονται από φαρμακεία και συνταγογραφούνται από εταιρείες τηλε-υγείας.
Η «εκτόξευση« στη ζήτηση φαρμάκων για γρήγορο αδυνάτισμα αποκάλυψε τις «ρωγμές» στο body positivity κίνημα αφού έδειξε ότι υπάρχει ακόμη μεγάλη πίεση να δείχνεις αδύνατος/η με οποιοδήποτε κόστος. Το TikTok, και το Instagram με τα «αντι-γηραντικά» φίλτρα, την κουλτούρα των σέλφι και την αδιάκοπη αυτο-προώθηση των celebrities και influencers -πίσω από τους οποίους συνήθως υπάρχουν ολόκληρες ομάδες ώστε να τους κρατάνε «νέους και σε φόρμα»-, σίγουρα έχουν συμβάλει στο πρόβλημα. Οι ίδιοι οι celebrities έχουν αποτελέσει μέρος της «κουλτούρας δίαιτας» για χρόνια, ενώ άλλοι εξακολουθούν να ανταλλάζουν τρόπους αδυνατίσματος live σε εκπομπές.
Λίγο καιρό πριν συζητούσαμε για το νομοθετικό τελεσίγραφο που ψηφίστηκε από το Κογκρέσο και τον Πρόεδρο των Η.Π.Α, Τζο Μπάιντεν, που επέβαλε στην εταιρεία να πουλήσει τα δικαίωματα σε αμερικανό εκπρόσωπο ή να αντιμετωπίσει ban στις Η.Π.Α. Τώρα, οι νέοι κανόνες κάνουν τους -ουκ ολίγους- influencers αδυνατίσματος να οδηγήσουν τους ακόλουθούς τους σε άλλες πλατφόρμες όμως το Instagram, το Youtube και το Clapper.
Τι είδους περιεχόμενο απαγορεύει πλέον το TikTok
Το TikTok δεν διευκρίνησε γιατί κάνει αυτές τις αλλαγές τώρα, ανέφερε μόνο ότι ανανεώνει συχνά την πολιτική του. Ήδη έχει περιορισμούς για δημοσιεύσεις που αφορούν διατροφικές διαταραχές και body image, όπως και για προωθήσεις δίαιτων νηστείας. Οι νέοι κανόνες «δεν επιτρέπουν την προβολή, περιγραφή, προώθηση ή προσφορά ή ζήτηση καθοδήγησης για διατροφικές διαταραχές ή επικίνδυνες συμπεριφορές απώλειας βάρους». Η εταιρεία προσδιορίζει αυτές τις συμπεριφορές ως εξαιρετικά χαμηλές σε θερμίδες δίαιτες, συνεχόμενους ή σκόπιμους εμετούς, κακή χρήση φαρμάκων ή συμπληρωμάτων απώλειας βάρους και άσκηση μέσω σοβαρών τραυματισμών ή ασθενειών».
Επίσης, «δεν επιτρέπει... τη διευκόλυνση εμπορίου ή προώθησης προϊόντων αδυνατίσματος ή μυϊκής αύξησης», ενώ σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι επιτρέπεται «η επίδειξη ή η περιγραφή ιατρικά απαραίτητων παρεμβάσεων υγείας υπό τη φροντίδα ενός επαγγελματία υγείας».
Εν ολίγοις, το TikTok υπόσχεται ότι δεν θα επιτρέπει περιεχόμενο που δείχνει ή προωθεί μη υγιείς μετρήσεις σώματος και trends «ελέγχου σώματος» -όπως το να συγκρίνεις τα μεγέθη μερών του σώματός σου με οικιακά αντικείμενα. Θα σταματήσουμε να βλέπουμε «πριν και μετά» φωτογραφίες που προωθούν προϊόντα απώλειας βάρους και μυϊκής αύξησης, καθώς και βίντεο που προωθούν σωματότυπους ως «ιδανικούς ή τέλειους» όταν συνδέονται με δυνητικά επιβλαβείς συμπεριφορές διαχείρισης βάρους.
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές τέθηκαν σε ισχύ στις 17 Μαΐου. «Θέλουμε το TikTok να είναι ένα μέρος που ενθαρρύνει την αυτοεκτίμηση και δεν προωθεί αρνητικές κοινωνικές συγκρίσεις», ανέφερε εκπρόσωπος του TikTok στη Washington Post.
Οι προθέσεις είναι καλές (ή έστω ότι το TikTok προσπαθεί να προλάβει τις μαζικές μηνύσεις), η διαδικασία αποκλεισμού αυτού του είδους περιεχομένου δύσκολη και χρονοβόρα και εμείς «κρατάμε μικρό καλάθι» για το πόσα από αυτά τα βίντεο θα σταματήσουμε όντως να βλέπουμε στο feed μας.
