Φόβος. Αυτό το συναίσθημα που έχουμε ζήσει όλοι πολλές φορές στη ζωή μας. Αυτό το συναίσθημα που σιχαινόμαστε, αλλά είναι ισχυρό εργαλείο επιβίωσης. Οι άνθρωποι πολλές φορές φοβόμαστε ακόμα και για τα πιο μικρά πράγματα. Για όλα εκείνα που δεν έχουν καμία σημασία, τελικά, αλλά εμείς τα υπερδιογκώνουμε. Ευτυχώς, τώρα, ξέρουμε πώς ο εγκέφαλος ξεπερνά έναν ενστικτώδη φόβο.
«Αποκαλύψαμε τον μηχανισμό με τον οποίο ο εγκέφαλος, μέσω της εμπειρίας, μπορεί να καταλάβει ποιοι πιθανοί ενστικτώδεις κίνδυνοι δεν αποτελούν στην πραγματικότητα κίνδυνο», δήλωσε σύμφωνα με την Washington Post σε συνέντευξή της η Σάρα Μεντέρος, νευροεπιστήμονας στο Κέντρο Sainsbury Wellcome του University College του Λονδίνου, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Science. Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια, ίσως και να ανοίξει τον δρόμο για την ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων για διαταραχές που σχετίζονται με τον φόβο, όπως οι φοβίες, το άγχος και η διαταραχή μετατραυματικού στρες.
Όπως διαβάζουμε, ερευνητές στη Βρετανία εξέθεσαν ποντίκια σε επαναλαμβανόμενα ακίνδυνα σενάρια που μιμούνταν τον κίνδυνο και παρατήρησαν πώς τελικά έμαθαν να παραμερίζουν τους φόβους τους. Δηλαδή, προσπάθησαν να κατανοήσουν πώς ο εγκέφαλος των θηλαστικών μαθαίνει να διατηρεί την ψυχραιμία του και να συνεχίζει μπροστά σε μια αβάσιμη απειλή. Και επειδή τα ποντίκια και οι άνθρωποι μοιράζονται ανάλογες νευρικές οδούς, τα ευρήματά των ερευνητών θα μπορούσαν να υποδείξουν στους ιατρικούς ερευνητές πού στον ανθρώπινο εγκέφαλο πρέπει να στοχεύουν τις θεραπείες για τις διαταραχές που σχετίζονται με τον φόβο.
Πώς έγινε η έρευνα
Στο εργαστηριακό πείραμα, οι επιστήμονες διερεύνησαν πώς περίπου 100 ποντίκια ανταποκρίθηκαν σε μια επαναλαμβανόμενη οπτική απειλή που αποδείχθηκε ακίνδυνη με την πάροδο του χρόνου. Αρχικά, τα ποντίκια έτρεχαν για καταφύγιο όταν εμφανιζόταν ο κίνδυνος (μια σκιά), καθώς ενεργοποιήθηκε η κλασική ενστικτώδης αντίδραση φόβου. Όμως μετά από 30 έως 50 προσημειώσεις, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα ποντίκια συνειδητοποίησαν ότι η απειλή ήταν ακίνδυνη και έμαθαν να καταστέλλουν το ένστικτό τους.
Μέσα από τη μελέτη, οι ερευνητές βρήκαν το σημείο όπου ο εγκέφαλος αποθηκεύει τις αναμνήσεις για να αγνοήσει τους ενστικτώδεις φόβους, μια περιοχή που είναι γνωστή ως ventrolateral geniculate nucleus (vLGN). Αυτή η περιοχή, εμπλέκεται στη Παρόλο που ήταν ήδη γνωστό ότι η περιοχή αυτή εμπλέκεται στη διαδικασία εκμάθησης, ενώ εκεί αποθηκεύονται και οι αναμνήσεις.
Πώς θα μπορούσαν να επωφεληθούν οι άνθρωποι από αυτό;
Με την κατανόηση των δομών στον εγκέφαλο που ενεργοποιούνται μέσω της διαδικασίας της απομάθησης, η έρευνα θα μπορούσε τελικά να αποδειχθεί επωφελής για όσους έχουν αγωνιστεί να ξεπεράσουν τις διαταραχές που σχετίζονται με τον φόβο. Οι ιατρικοί ερευνητές θα μπορούσαν να στοχεύσουν τα ίδια σημεία στους ανθρώπινους εγκεφάλους μέσω θεραπευτικών παρεμβάσεων όπως φάρμακα, βαθιά εγκεφαλική διέγερση ή λειτουργικούς υπερήχους.
