Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου: Τα βιβλία που πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσεις κάποια στιγμή στη ζωή σου
Δήμητρα Πραντάλου
23 Απριλίου 2025
Η 23η Απριλίου καθιερώθηκε και επίσημα ως η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου από την UNESCO, το 1995. Όμως η ημερομηνία αυτή επελέγη για πρώτη φορά χρόνια πριν, από τους βιβλιοπώλες της Καταλονίας επειδή συνέπιπτε με την ημερομηνία θανάτου του Θερβάντες και του Σαίξπηρ.
Με αφορμή λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, προτείνουμε να διαβάσεις τα πιο εμβληματικά, κλασικά και διαχρονικά βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Που σε καθηλώνουν, σε προβληματίζουν και ταράζουν την ύπαρξή σου. Φυσικά, όσα ακολουθούν είναι μόνο μερικά από τη μακρά λίστα εκείνων που πρέπει να έχεις στη βιβλιοθήκη σου.
Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια / Χάρπερ Λι
Από τα σπουδαιότερα βιβλία που γράφτηκαν ποτέ. Ένα σπάνιας αξίας μυθιστόρημα, που χάρισε στην Χάρπερ Λι το βραβείο Πούλιτζερ, και ένα έργο για τον ρατσισμό, που παραμένει επίκαιρο μέχρι και σήμερα. Αφού διαβάσεις το βιβλίο, σου προτείνω να δεις και την ταινία που κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1962 και απέσπασε τρία βραβεία Όσκαρ, 2 BAFTA και φυσικά διθυραμβικές κριτικές.
Η σύνοψη του βιβλίου είναι η εξής: «Σκοτώστε όσες κίσσες θέλετε, αν μπορείτε να τις πετύχετε, αλλά να θυμάστε ότι είναι αμαρτία να σκοτώνεις τα κοτσύφια». Αυτή είναι η συμβουλή του δικηγόρου Άττικους Φιντς στα παιδιά του, καθώς ο ίδιος αποφασίζει να υπερασπιστεί στο δικαστήριο το πραγματικό "κοτσύφι" αυτής της υπέροχης ιστορίας, έναν νεαρό μαύρο. Μέσα από τα παιδικά μάτια της Σκάουτ και του Τζεμ Φιντς, η Χάρπερ Λη εξερευνά με αναντίρρητη εντιμότητα και αστείρευτο χιούμορ τον παραλογισμό της στάσης των ενηλίκων απέναντι στις φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις στον Αμερικανικό Νότο της δεκαετίας του ’30. Τα φαινομενικά γαλήνιο και ειρηνικό Μέικομπ της Αλαμπάμα είναι στην πραγματικότητα βουτηγμένο στην προκατάληψη, τη βία και την υποκρισία. Αλλά τη ναρκωμένη συνείδηση της πόλης θα συνταράξει το σθένος ενός ανθρώπου που αγωνίζεται για δικαιοσύνη.
1984 - Ο Μεγάλος Αδερφός
Θα μνημονεύουμε τον Τζωρτζ Όργουελ ως έναν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα, χαρίζοντάς μας προφητικά βιβλία και με νόημα. Εκτός από την “Φάρμα των Ζώων”, που είναι τρομερά ευφυές, πρέπει οπωσδήποτε να εντάξεις στα αναγνώσματά σου και το “1984 - Ο Μεγάλος Αδερφός”. Ένα βιβλίο που έγραψε το 1984 για το μέλλον, αλλά που σήμερα είναι παρελθόν. Μετά από το έργο αυτό, το πραγματικό 1984 θα είναι πάντα μια χρονιά του μέλλοντος, η πρώτη ενός ζοφερού μιλένιουμ που απειλεί την ανθρώπινη ιστορία. Η εφιαλτική του αλήθεια για το κράτος της θανατερής τρομοκρατίας απέχει μόλις ένα βήμα από το να γίνει πραγματικότητα: ήδη ο Μεγάλος Αδελφός μας βλέπει.
Τα σταφύλια της οργής
Ο Τζον Στάινμπεκ έγραψε το πιο πολυσυζητημένο αμερικάνικο βιβλίο του 20ου αιώνα, για τη δύναμη της οικογένειας, την ανθρωπιά και την καλοσύνη. Ένα μυθιστόρημα που εκδόθηκε το 1939 και έγινε σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής, χαρίζοντας στον συγγραφέα βραβείο Πούλιτζερ. “Τα Σταφύλια της οργής” είναι η ιστορία μιας από τις χιλιάδες οικογένειες του αμερικανικού Νότου που έχασαν τα πάντα στη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, όταν καταστράφηκαν οι σοδειές τους από την παρατεταμένη ξηρασία και από τους θυελλώδεις ανέμους. Με λιγοστά υπάρχοντα ταξίδεψαν στην Καλιφόρνια, ελπίζοντας να βρουν δουλειά και ψωμί, αλλά γρήγορα αντιλήφθηκαν πως τα πράγματα δεν ήταν όπως είχαν ελπίσει.
Αναμφίβολα από τα βιβλία που πρέπει να έχεις στη βιβλιοθήκη σου, που επίσης μεταφέρθηκε και στην μεγάλη οθόνη, χαρίζοντας στον Τζον Φορντ βραβείο Όσκαρ για την σκηνοθεσία του.
Ο υπέροχος Γκάτσμπυ
Το πιο πιθανό είναι να έχεις δει μόνο την ταινία του Μπαζ Λούρμαν, το 2013, με πρωταγωνιστές τους Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Κάρεϊ Μάλιγκαν. Όμως το βιβλίο του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ αξίζει να το διαβάσεις, κυρίως για το πλούσιο και εξαιρετικό λεξιλόγιό του. Πρόσφατα γράφαμε και γιατί “Ο υπέροχος Γκάτσμπυ” είναι ένα παρεξηγημένο μυθιστόρημα, μιας και για χρόνια κανείς δεν είχε καταλάβει το νόημά του.
Η σύνοψη του βιβλίου έχει ως εξής: Βρισκόμαστε στη Ν. Υόρκη τη δεκαετία του 1920. Είναι η εποχή της τζαζ, μια εποχή θαυμάτων, τέχνης, υπερβολής, όπου κυριαρχεί ακόμα η πεποίθηση ότι τα λεφτά μπορούν να αγοράσουν την ευτυχία. Ο Γκάτσμπυ είναι πάμπλουτος, μένει σε μια έπαυλη, έχει μπάτλερ, υπηρέτες, μια Ρολς-Ρόις και διοργανώνει θρυλικά πάρτι. Κανείς δεν ξέρει από πού έρχεται, ούτε πώς κατέχει μια τόσο μεγάλη περιουσία, ωστόσο όλοι γοητεύονται από το μυστηριώδες παρελθόν και τον τρόπο ζωής του. Εκείνος έχει κάτι ακόμα. Έναν απόλυτο, ανεκπλήρωτο, ρομαντικό έρωτα για την εύθραυστη αλλά πανέμορφη Νταίζη. Ο Γκάτσμπυ ξεχωρίζει. Και είναι τόσο αθεράπευτα ιδεαλιστής που γίνεται πραγματικά υπέροχος.
Οι Άθλιοι
Δεν είναι τυχαίο που το μυθιστόρημα "Οι Άθλιοι”, είναι από τα δημοφιλέστερα βιβλία του 19ου αιώνα· ούτε που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο και το θέατρο. Ο Βίκτωρ Ουγκώ έγραψε 980 σελίδες, εμπνευσμένος από τον Φρανσουά Ευγένιο Βιντόσκ, που ήταν αστυνομικός και εγκληματίας. Σε αυτό αφηγείται τις ζώες κάποιων Γάλλων, που αλληλεπιδρούν για πάνω από 20 χρόνια.
Η σύνοψη του βιβλίου: «Οι Άθλιοι» γράφτηκαν για όλα τα έθνη. Δεν ξέρω αν θα διαβαστούν απ' όλους, όμως εγώ για όλους τούς έγραψα. Όπου ο άνθρωπος ζει αμόρφωτος και απελπισμένος, όπου η γυναίκα πουλάει το κορμί της για μια μπουκιά ψωμί, όπου το παιδί υποφέρει από αγραμματοσύνη κι από έλλειψη παιδείας, το βιβλίο των "Αθλίων" χτυπά την πόρτα φωνάζοντας δυνατά: -Ανοίξτε μου! Έρχομαι για σας. Στο σκοτεινό σημείο όπου βρίσκεται ο σημερινός πολιτισμός, ο άθλιος ονομάζεται ΑΝΘΡΩΠΟΣ, που αγωνιά κάτω απ' όλα τα κλίματα και τα καθεστώτα, που στενάζει σ' όλες τις γλώσσες».
Εκατό χρόνια μοναξιά
«Πολλά χρόνια μετά, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, ο συνταγματάρχης Αουρελιάνο Μπουενδία θα έφερνε στον νου του το μακρινό απόγευμα που ο πατέρας του τον πήγε να γνωρίσει τον πάγο…». Με αυτά τα λόγια ξεκινά ένα από τα γοητευτικότερα και πιο φημισμένα μυθιστορήματα του εικοστού αιώνα. Ένα βιβλίο που χάρισε στον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες το Νόμπελ λογοτεχνίας και είναι το τρίτο και τελευταίο από μια σειρά βιβλίων. Στον λόγο που έβγαλε στην απονομή του βραβείου Νόμπελ, ο Μάρκες μίλησε για τη μοναξιά της Λατινικής Αμερικής και ζήτησε από τ’ ανεπτυγμένα κράτη να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία σ’ αυτούς τους λαούς, ιδιαίτερα στις μέρες μας που αγωνίζονται για την πολιτική τους αυτονομία.
Το “100 χρόνια μοναξιά” είναι από τα βιβλία τα ξεκινάς και τα τελειώνεις την ίδια μέρα, αφού δεν μπορείς να σταματήσεις την ανάγνωση σου.
Η κυρία Νταλογουέι
Σε αυτό το κορυφαίο μυθιστόρημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας η Βιρτζίνια Γουλφ παρασύρει τον αναγνώστη με μια αφήγηση που ταξιδεύει ανάμεσα σε παρόν και παρελθόν και δένει με ένα και μόνο νήμα τις πορείες κεντρικών και δευτερευόντων ηρώων, επιτυγχάνοντας να εισχωρήσει βαθιά στην ανθρώπινη ψυχή. Το μυθιστόρημα ακολουθεί τις σκέψεις, τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις πολλών χαρακτήρων, κυρίως της ίδιας της κυρίας Ντάλογουεϊ, συζύγου ενός πολιτικού μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που σχεδιάζει ένα δείπνο για εκείνο το βράδυ.
Η σύνοψη του βιβλίου: Στο κοσμοπολίτικο Λονδίνο του 1923 η μεσήλικη Κλαρίσα Νταλογουέι, ως άψογη οικοδέσποινα, προετοιμάζει άλλη μία κοσμική συγκέντρωση όταν δέχεται την απρόσμενη επίσκεψη του νεανικού έρωτά της Πίτερ Γουόλς. Η άφιξή του αναστατώνει την ήσυχη και βολεμένη ζωή της, που, πολλά χρόνια πριν, η Κλαρίσα είχε επιλέξει κάνοντας έναν γάμο με τον Ρίτσαρντ Νταλογουέι, μέλος του Κοινοβουλίου. Επανεκτιμά τις επιλογές της και συνειδητοποιεί ότι επέλεξε μια συζυγική ζωή χωρίς συγκινήσεις, περιορίζοντας τις φιλοδοξίες της στον τίτλο της "τέλειας οικοδέσποινας”. Και ενώ ο ήχος του ρολογιού του Μπιγκ Μπεν υπενθυμίζει το πέρασμα του χρόνου μια συνηθισμένη κατά τα άλλα μέρα του καλοκαιριού, η είδηση της τραγικής μοίρας ενός άγνωστου στην Κλαρίσα ήρωα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, του Σέπτιμους, την κατακλύζει με σκέψεις και συναισθήματα, καθώς οι δύο διαφορετικοί κόσμοι τους ενώνονται για μία και μόνο στιγμή.
Θαυμαστός καινούργιος κόσμος
Στο περίφημο προφητικό μυθιστόρημα του ο Άλντους Χάξλεϋ περιγράφει τον εφιαλτικό καινούργιο κόσμο, με το απολύτως ιεραρχικό και πανίσχυρο κράτος, με τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, της γενετικής μηχανικής, της φαρμακοβιομηχανίας, της εφαρμοσμένης ψυχολογίας.
Η σύνοψη του βιβλίου: Σε ένα ορατό μέλλον, η βιοεπιστήμη και η γενετική έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο που υποκαθιστούν τη φυσική εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Ο χαρακτήρας, ο ψυχικός κόσμος, η ευτυχία, η κοινωνική θέση κάθε ανθρώπου είναι προκαθορισμένα πολύ πριν τη γέννησή του. Ο Άλντους Χάξλεϋ, επηρεασμένος από τις επιστημονικές ανακαλύψεις της εποχής του αλλά και από τις κοινωνικές ανακατατάξεις στην Αγγλία και την (τότε) Σοβιετική Ένωση, προφητεύει ένα ζοφερό αύριο που η πραγματικότητα έμελλε να επιβεβαιώσει. Ένα φανταστικό μυθιστόρημα για το μέλλον που ρίχνει ένα κριτικό φως στο παρόν και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα που έχει αντέξει στο χρόνο.
