AI-lationships: Η Gen Z επιλέγει τις σχέσεις με AI συντρόφους - Ανησυχία από τους επιστήμονες

Το AI έχει κατακλύσει τις ζωές μας τα τελευταία χρόνια, με την ανάπτυξή του να είναι ραγδαία. Καθημερινά όλο περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη «εθίζονται» στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, χρησιμοποιώντας τη για επαγγελματικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς, οργανωτικούς και συναισθηματικούς λόγους. Το να ανοιχτείς σε ένα chatbot θεωρείται πια το ίδιο φυσιολογικό με το να μιλήσεις με έναν σύμβουλο ψυχικής υγείας, αφού διαθέτει όλα εκείνα τα εργαλεία που θα απαντήσουν στα αιτήματά σου.

Αν αναρωτιέσαι πώς θα είναι η ζωή μας σε δέκα χρόνια από σήμερα, σε διαβεβαιώνουμε πως το ΑΙ θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας - όχι, όμως, για τους προφανείς λόγους. Όπως περιγράφεται σε απόσπασμα από μια πρόσφατη μελέτη της Joi AI, το 80% των Gen Z δηλώνει ότι θα εξέταζε το ενδεχόμενο να παντρευτεί έναν AI σύντροφο, ενώ το 83% πιστεύει ότι μπορεί να αποκτήσει έναν βαθύ συναισθηματικό δεσμό μαζί του.

WORKING GIRL

«Gen Z stare»: Οι νέοι είναι αγενείς και αντικοινωνικοί ή απλώς αληθινοί;

Unsplash

Τα AI-lationships είναι το μέλλον στις σχέσεις για τους Gen Z

Η εταιρεία εισήγαγε, μάλιστα, τον όρο «AI‑lationships», προκειμένου να περιγράψει αυτή την τάση της Gen Z να στρέφεται στους AI συντρόφους, υποστηρίζοντας πως οι πραγματικές σχέσεις απαιτούν «συναισθηματική προσπάθεια», ενώ η σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη είναι πιο απλή και πιο εύκολη - χωρίς συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα.

Μία ψηφιακή κοινωνιολόγος, η Τζούλι Αλμπράιτ, προειδοποιεί ότι πίσω από αυτή τη στροφή των νέων στα chatbots κρύβεται μια βαθύτερη και σοβαρότερη κρίση, την οποία δεν πρέπει να αγνοήσουμε. Πολλοί νέοι είναι «στερημένοι από την πραγματική ανθρώπινη επαφή», γεγονός που φωτίζει την κρίση που υπάρχει στο κομμάτι των σχέσεων στην εποχή μας.

Οι AI σύντροφοι προσφέρουν έναν ασφαλή και απαλλαγμένο από κριτική χώρο: χωρίς παγωμένα βλέμμα, χωρίς αμήχανες σιωπές, χωρίς ευαλωτότητα. Μπορεί να νιώθεις πιο ασφαλής σε μια τέτοια συνθήκη - και σίγουρα λιγότερο εκτεθειμένος - ωστόσο συμβάλλεις στο να ξεθυμάνει ο ορισμός της συντροφικότητας, κινδυνεύοντας να χάσεις την επαφή με τα πραγματικά συναισθήματά σου και τον εσωτερικό κόσμο σου.

Τι λένε οι έρευνες για τη σχέση της Gen Z με την τεχνητή νοημοσύνη

Μια πρόσφατη μελέτη της Common Sense Media αναφέρει ότι το 72% των εφήβων στις ΗΠΑ χρησιμοποιεί AI companions (ChatGPT, Gemini, Replika), με το 13% να κάνει καθημερινή χρήση. Ένα σημαντικό ποσοστό, το 33%, τα χρησιμοποιεί για σοβαρές συζητήσεις, συναισθηματική στήριξη ή ακόμη και ρομαντικές αλληλεπιδράσεις. Παρ’ όλα αυτά, το 80% προτιμά ακόμα τις ανθρώπινες φιλίες

Μελέτες του 2025 επιβεβαιώνουν πως η επικοινωνία της Gez Z με AI συντρόφους συνδέεται με μειωμένη ευημερία, ιδιαίτερα σε άτομα με περιορισμένο κοινωνικό δίκτυο, που νιώθουν ανασφάλεια. Να μην ξεχνάμε, μάλιστα, πως τα AI-lationships είναι πιθανό να οδηγήσουν σε κοινωνική απομόνωση. Άλλη έρευνα υπογραμμίζει ότι οι AI σύντροφοι μπορεί να προκαλέσουν ψευδείς αισθηματικές αλληλεπιδράσεις, αφού μοιάζουν με άνθρωπο, αλλά προφανώς δεν είναι. Σύμφωνα με έρευνα του Institute for Family Studies (Νοέμβριος 2024), ένα 25% των νεαρών ενηλίκων πιστεύει ότι οι AI σύντροφοι θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις πραγματικές ρομαντικές σχέσεις. Το 7% ήδη δηλώνει ότι είναι ανοιχτό σε AI σχέσεις, ενώ μόλις το 1% ισχυρίζεται ότι ήδη έχει AI φίλο.

Η είσοδος των AI‑lationships στην αισθηματική ζωή της Gen Z αντικατοπτρίζει μία κρίση ακριβώς εκεί όπου αναζητείται η επαφή και η ασφάλεια. Αν και οι νεότεροι θεραπεύουν συναισθηματικά τραύματα μέσω τεχνητών δεσμών, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το AI δεν μπορεί να αντικαταστήσει την περίπλοκη και γεμάτη συναισθήματα και αλληλεπιδράσεις ανθρώπινη σχέση. Χωρίς ισορροπία, μπορεί να προκαλέσει ψυχολογική εξάρτηση, αποξένωση και παρανόηση της πραγματικότητας. Οι AI σύντροφοι ίσως προσφέρουν βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, αλλά η μακροπρόθεσμη επίδραση στην ψυχική υγεία και την κοινωνική αντοχή παραμένει αβέβαιη. Η τεχνολογία μπορεί να συμπληρώσει, όχι όμως να υποκαταστήσει, το ανθρώπινο συναίσθημα.