Φτάνοντας στο Κτίριο του Ωδείου Αθηνών, εκεί όπου υλοποιούνται τα εκπαιδευτικά προγράμματα με θέμα «Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο», άκουσα χαρούμενες παιδικές φωνές. Ξεχώρισα βλέμματα γεμάτα ενθουσιασμό και όρεξη για αλληλεπίδραση, και η αλήθεια είναι πως είχα πολύ καιρό να δω κάτι τέτοιο. Οι εικόνες με έβαλαν σε μια αυτόματη διαδικασία ενεργοποίησης και το βίωμα με έμαθε κάτι πολύ πιο σημαντικό από την εκμάθηση μιας γλώσσας. Το ίδιο υποθέτω πως κάνει και στα παιδιά.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που συνεχίζει να υλοποιεί το Σωματείο «Ελληνικό Παιδικό Μουσείο» στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund*, στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας και το νέο σχολικό έτος 2022-23, είναι σχεδιασμένα για ομάδες παιδιών και εφήβων, πρόσφυγες και μετανάστες, ηλικίας 5-15 χρόνων, που ζουν στην Αθήνα και είτε πηγαίνουν σχολείο (διαπολιτισμικό ή τυπικό), είτε φιλοξενούνται σε οργανωμένες δομές προσφύγων.
Τα παιδιά, που έρχονται να μάθουν ελληνικά στο Μουσείο, προέρχονται κυρίως, σύμφωνα με την υπεύθυνη του τμήματος Διοίκησης, Έβελυν Μπανάκα, από τη Συρία, το Ιράν, την Τουρκία ενώ οι τελευταίες ομάδες φιλοξενούν πολλά παιδιά από την Ουκρανία. Σε μια χώρα όπου μαίνεται ο πόλεμος, οι βιωματικές εμπειρίες σε μια διαφορετική γη από την πατρίδα, δεν βοηθούν μόνο στην εκμάθηση των ελληνικών. «Εξοικειώνουν τα παιδιά με έννοιες, όπως η ομαδικότητα και η συνεργασία μέσα από έναν χώρο που ανοίγει ειδικά για εκείνα».
«Κουζίνα», «Σοφίτα», «Το ΑΒητάρι της διατροφής», «Γεια σου Πυθαγόρα»
Τα παιδιά που συμμετέχουν, παίρνουν μέρος σε όλα αυτά τα εκθέματα, μαθαίνοντας να αξιοποιούν πλήρως τις αισθήσεις τους. «Τα παιδιά μπορούν να αγγίξουν και αυτό είναι ένα πρώτο θετικό βήμα». Η κουζίνα, η μαγειρική, τα σκεύη και οι αναλογίες, αλλά και ένα παιχνίδι ρόλων, μια κατασκευή, προέρχονται όλα από την καθημερινότητα. «Τα εκθέματα και οι συλλογές του Παιδικού Μουσείου της Αθήνας αποτελούν κατάλληλο περιβάλλον για την υλοποίηση τέτοιων δράσεων, καθώς προσομοιάζουν στον πραγματικό κόσμο, είναι διαδραστικά και ευνοούν την ενεργό συμμετοχή».
Αυτό που κατάφερα να δω ως εξωτερικός παρατηρητής κατά τη διάρκεια της συνέντευξής με την κυρία Μπανάκα, ήταν κυρίως η περιέργεια στο βλέμμα και το πάθος για εξερεύνηση. Ο τρόπος που τα παιδιά έφτιαχναν λίστες κι έκαναν τα ψώνια τους, το ύφος με το οποίο παρατηρούσαν τα αντικείμενα μιας άλλης εποχής σε ένα σπίτι του 1900 αλλά και τα γεωμετρικά σχήματα που συναντούν συνέχεια εκεί έξω, πχ στην οροφή ενός σπιτιού, είναι «μια καλή ευκαιρία για διάλογο και συζήτηση» αλλά και μια ισχυρή απόδειξη πως η επιτυχία αυτών των προγραμμάτων που πρωτοξεκίνησαν τον Απρίλιο, είναι αδιαπραγμάτευτη.
Η δημιουργία τους ξεκίνησε από την ανάγκη των εκπαιδευτικών να βοηθήσουν τους μαθητές από άλλες χώρες να ενσωματωθούν στην υπόλοιπη ομάδα χωρίς καμία φοβία και προκατάληψη. «Τα εκπαιδευτικά προγράμματα αποσκοπούν στην ενίσχυση της ελληνομάθειας παιδιών προσφύγων / μεταναστών προκειμένου να ανταποκριθούν στην καθημερινή επικοινωνία και να κατανοήσουν την ελληνική πραγματικότητα καθώς και να συμβάλουν στη μείωση του πολιτιστικού κενού που βιώνουν τα συγκεκριμένα παιδιά».
Αξιολογήσεις εκπαιδευτικών που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα
Οι εντυπώσεις των μαθητών και των εκπαιδευτικών από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι ποικίλες. «Η δημιουργικότητα της δραστηριότητας, τα αντικείμενα και τα παιχνίδια, η οργάνωση του χώρου και του προγράμματος και το ευγενικό και ευδιάθετο προσωπικό», είναι μερικές μόνο από τις καταγραφές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα από διάφορα σχολεία της Ελλάδας.
Από τα προγράμματα που τους αρέσουν περισσότερο, ξεχωρίζει το πρόγραμμα μαγειρικής αλλά και η βιωματική βόλτα στο σούπερ- μάρκετ. Τα εκθέματα της σοφίτας, η πλούσια υλική υποδομή, η γνωριμία των παιδιών με παλαιά αντικείμενα, η γνωριμία με παιχνίδια και αντικείμενα του παρελθόντος.
Οι αντιδράσεις των παιδιών
Η Έβελυν Μπανάκα αναφέρει ότι «η πρώτη ομάδα που επισκέφθηκε το πρόγραμμα, από δομή φιλοξενίας αγοριών (13- 15 χρονών), ήταν αρκετά επιφυλακτική στην αρχή. Τα παιδιά ήταν αδιάφορα, ένα παιδί είχε βγει έξω να καπνίσει. Η ομάδα όμως ξεκίνησε από την κουζίνα και ενθουσιάστηκε γιατί τα παιδιά φορούσαν σκουφάκι, την ποδιά, έμπαιναν στον ρόλο. Τότε όλα φώναζαν το παιδί που είχε βγει έξω για τσιγάρο, να μπει μέσα. Του έλεγαν "έλα να μαγειρέψουμε στη γλώσσα τους". Τελικά, ο έφηβος μπήκε και η διαδικασία ήταν απολαυστική. Στο τέλος, όλα τα παιδιά της ομάδας ήθελαν να φωτογραφηθούν μαζί για να θυμούνται τη στιγμή».
Οι βαθύτεροι στόχοι
Η διαδικασία της εκμάθησης μετατρέπεται σε μία από τις πιο ευχάριστες εμπειρίες. «Τα παιδιά είναι πολύ ανοιχτά στο κάλεσμα. Οι μεγάλοι είναι πιο επιφυλακτικοί και φοβούνται. Σε εκείνα, αρκεί το παιχνίδι και η χαρά». Οι στόχοι κάθε προγράμματος είναι «γνωστικοί αλλά προωθούν παράλληλα την ανάπτυξη κριτικής ικανότητας, παρατηρητικότητας, έρευνας μέσα από την αλληλεπίδραση και τις ερωτήσεις», λέει η κυρία Μπανάκα, προσθέτοντας: «Στοχεύουμε να κινητοποιήσουμε τα παιδιά να βρουν μόνα τους την απάντηση και δεν υπάρχει ποτέ σωστό- λάθος. Οι ερωτήσεις είναι πάντα ανοιχτές και τα παιδιά εκφράζονται με όποιον τρόπο μπορούν».
Οι στόχοι σύμφωνα με την υπεύθυνη στο εκπαιδευτικό μέρος των προγραμμάτων, Φανή Λαμπαδαρίου, «είναι παράλληλα κοινωνικοί και ψυχικοί. Τα παιδιά να δέσουν σαν ομάδα και να αποκτήσουν την όποια γνώση από την εμπειρία. Πρόκειται για έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της γνώσης».
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα:
⦁ ολοκληρώνονται σε δύο (2) συναντήσεις και σε κάθε συνάντηση υλοποιούνται δύο προγράμματα στα εκθέματα «Κουζίνα» & «Σοφίτα» και «Το ΑΒητάρι της διατροφής» & «Γεια σου Πυθαγόρα» αντίστοιχα
⦁ δεν έχουν οικονομική συμμετοχή ενώ επιδοτείται και μέρος των μεταφορικών εξόδων
Για πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής, μπορείτε να επικοινωνείτε με την κ. Ειρήνη Μαντζαβίνου, τηλ. 2103312995 (εσωτ. 110 ή 122).
* Το έργο «Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο.
Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
