Όταν η γυναίκα έρχεται αντιμέτωπη με την «κοινωνική κριτική»: Ποιες μορφές καταπίεσης παίρνει
Εύα Κονδύλη
21 Μαρτίου 2021
Slut-Shaming, Body-Shaming, Breastfeed-Shaming, Mom-Shaming..Όλοι αυτοί οι όροι αποδεικνύουν τους λόγους και το μέγεθος της «ντροπής» που απευθύνεται σήμερα στις γυναίκες, τόσο από άνδρες όσο και από άλλες γυναίκες. Για το δημόσιο θηλασμό μιλήσαμε εκτενώς εδώ, και τώρα ήρθε η σειρά να αναφερθούμε και στους άλλους όρους.
Υπάρχουν πολλά που συμβαίνουν στον κόσμο του φεμινισμού. Πρέπει να καταπολεμήσουμε καταπιεστικές πολιτικές κατά των σωμάτων και των δικαιωμάτων μας. Υποφέρουμε από ανισότητα αμοιβών και σεξισμό στο χώρο εργασίας.
Είμαστε συνεχώς σε επιφυλακή από σεξουαλική παρενόχληση και επίθεση, όπως έχει δείξει το πρόσφατο (ελληνικό) κίνημα #metoo. Και πάνω σε όλα αυτά έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την κοινωνική κριτική που δεχόμαστε για τις επιλογές και την εξωτερική μας εμφάνιση.
Σήμερα, η «ντροπή» της γυναίκας στις στενές ερμηνείες της κοινωνίας για το «ποια πρέπει να είναι» σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποτελεί ένα είδος «επιδημίας», που όλες αντιμετωπίζουμε.
Αυτό φυσικά δεν σταματάει στα κακοήθη σχόλια αλλά περιλαμβάνει τα «αστειάκια», τα «πειράγματα», τις δήθεν καλοπροαίρετες επισημάνσεις από συγγενείς και «φίλους» και φυσικά τις απροκάλυπτες προσβολές, ενώ δεν χρειάζεται πολύς χρόνος για ολόκληρη τη γυναικεία φύση να εξευτελιστεί, να αποσυναρμολογηθεί κομμάτι-κομμάτι με απειλές μίσους και σεξιστικές προσβολές.
Το γυναικείο φύλο είναι γεμάτο από στερεότυπα, από «πρέπει» και «μη», από σκληρή κριτική, που το καταπιέζει και δεν το αφήνει να ζήσει. Από μικρή ηλικία μας μαθαίνουν να είμαστε «καλά κορίτσια», η φούστα να μην είναι κοντή, και «να βρούμε ένα καλό άνδρα να παντρευτούμε και να κάνουμε παιδιά», βάζοντάς μας κοινωνικές ταμπέλες και ηλικιακές προθεσμίες.
Slut-Shaming ή αλλιώς, κριτική στην σεξουαλικότητα
Σεξουαλικότητα: μια λέξη που η κοινωνία μας αρνείται να προσθέσει στο λεξιλόγιό της, πόσο μάλλον να προσπαθήσει να κατανοήσει την έννοια. Γιατί φοβάται τόσο τις σεξουαλικά απελευθερωμένες γυναίκες; Γιατί χρησιμοποιεί το Slut-Shaming ως όπλο για να τις σιγήσει;
Με τον όρο αυτόν εννοούμε την κριτική που ασκείται ειδικά στα νέα κορίτσια, σχετικά με την το ντύσιμο τους, τις ελεύθερες σχέσεις, ενώ συνδέεται βαθιά με το victim-blaming, όταν εκείνη έρχεται αντιμέτωπη με ψυχολογική, σεξουαλική και σωματική βία.
Μπορεί να θεωρηθεί ως μια μορφή κοινωνικής τιμωρίας και είναι μια πτυχή του σεξισμού, αφού το Slut-Shaming ρίχνει φως στα κοινωνικά ζητήματα που σχετίζονται με τα διπλά πρότυπα (double standards) μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Έχω ριζωμένες στο μυαλό μου όλες αυτές τις «συμβουλές» που ακούω από μικρή για το πώς να «ντυθώ», να μην «προκαλώ», μην τυχόν και μας βάλει η «γειτονιά στο στόμα της».
Μια γυναίκα μπορεί να εκφράζεται με το να δείχνει το σώμα της, ενώ μια άλλη όχι. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Ο τρόπος που ντύνεται μια γυναίκα δεν αφορά κανέναν άλλον παρά την ίδια. Και αν πέσει θύμα βιασμού ή κακοποίησης, δεν θα φταίνε τα «προκλητικά ρούχα της», ούτε η ίδια που «τα ήθελε και τα έπαθε», παρά μόνο ο θύτης.
Body/Beauty-shaming, ή αλλιώς η κριτική στην εξωτερική εμφάνιση
Από πολύ μικρή ηλικία έχουμε μάθει να ντρεπόμαστε για το σώμα μας. Ως νήπια, μας μαθαίνουν ότι οι πραγματικές λέξεις των γυναικείων μερών μας είναι «κακές», δίνοντας τους παρατσούκλια. Επιδεινώνεται καθώς φτάνουμε στην εφηβεία, όταν το σώμα και οι λειτουργίες του αρχίζουν να αλλάζουν με ακμή, τριχοφυΐα και περιόδους, αλλά και όταν γινόμαστε σεξουαλικά ενεργές.
To Body-Shaming δεν γνωρίζει μόνο έναν τύπο. Μπορεί να αναφερθεί σε αδύνατους, σε υπέρβαρους, στο ύψος, στα τατουάζ, αλλά και παθήσεις, όπως ψωρίαση, λεύκη κ.α. «Χαλάει» την ψευδαίσθηση της «ιδανικής ομορφιάς», που η ίδια η κοινωνία έχει δημιουργήσει, όταν γυναίκες εμφανίζονται με φυσιολογικά πράγματα, όπως είναι οι ρυτίδες, οι ραγάδες και η κυτταρίτιδα.
Πόσες φορές σας έχουν κάνει να αισθανθείτε άσχημα για τον εαυτό σας; Να σας επικρίνουν για τα κιλά σας και την εξωτερική σας εμφάνιση;
Η σεξιστική σκέψη έχει κοινωνικοποιήσει τις γυναίκες να εσωτερικεύσουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της αξίας μας στηρίζεται στην εμφάνισή μας. Ως κορίτσια, μαθαίνουμε ότι η ομορφιά μας είναι πιο σημαντική από τα μυαλά μας. Προσπαθούμε να χωρέσουμε σε αδύνατα πρότυπα ομορφιάς και αν δεν ταιριάζουμε, δεν μπορούμε να κινηθούμε στον κόσμο τόσο εύκολα, όσο με εκείνους που το κάνουν.
Mom/Relationship-Shaming, ή αλλιώς η πίεση για γάμο και μητρότητα
Υπάρχει ακόμη η αντίληψη ότι από τη στιγμή που γινόμαστε 25 χρονών, πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το γάμο, ενώ όταν πια ξεπεράσουμε τα 30 θα πρέπει να έχουμε γίνει ήδη μητέρες.
Είναι πιθανώς ερωτήσεις που έχετε λάβει δεκάδες φορές. Οι ερωτήσεις «πότε θα κάνεις παιδιά» ή «πότε σκοπεύεις να παντρευτείς» είναι επεμβατικές και άβολες, καθώς δεν αφορά κανέναν τι επιλογές κάνει ο άλλος στη δική του τη ζωή.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος δεν έχει παιδιά, γιατί η σχέση του δεν έχει κάνει το επόμενο βήμα ή γιατί είναι ακόμα ελεύθεροι.
Κάθε άνθρωπος δεν επιθυμεί τα ίδια πράγματα. Πολλές γυναίκες δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, άλλες δεν θέλουν να κάνουν καν παιδιά, ενώ εκείνες που περιμένουν και γίνονται μητέρες σε μεγαλύτερη ηλικία πάλι αντιμετωπίζουν ταπείνωση. Όλα είναι καλά και τίποτα δεν είναι λάθος.
Η κοινωνία έχει δημιουργήσει την εικόνα μιας σύγχρονης γυναίκας που τα έχει όλα. Καριέρα, σπίτι, οικογένεια. Είναι η «τέλεια σύζυγος», η «τέλεια μητέρα» και ταυτόχρονα μαγειρεύει και καθαρίζει.
Η καταπίεση να «ακουμπήσουν» αυτό το πρότυπο δημιουργεί ένα μόνιμο άγχος στις γυναίκες να το πετύχουν, μια εσωτερική ντροπή και πολλά ψυχικά προβλήματα, όταν βλέπουν ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν.
Ως γυναίκες, πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε ποτέ να απελευθερωθούμε πλήρως εάν δεν αναπτύξουμε υγιή αυτοεκτίμηση και αυτο-αγάπη. Πρέπει να μην αφήνουμε τα πικρόχολα σχόλια και τις ξεπερασμένες αντιλήψεις να μας επηρεάζουν στις επιλογές μας. Μπορούμε να δημιουργήσουμε τα δικά μας πρότυπα ομορφιάς και το δικό μας χρονικό πρόγραμμα στη ζωή.
Αυτό που με στενοχωρεί περισσότερο είναι όταν βλέπω γυναίκες να ασκούν κριτική σε άλλες γυναίκες. Η ευγένεια δεν κοστίζει τίποτα και η διάδοση της θετικότητας φέρνει παρομοίως τη θετικότητα στη ζωή μας.
Τουλάχιστον εμείς, πρέπει να είμαστε ενωμένες, να κατανοούμε και να βοηθάμε τις υπόλοιπες. Όταν συνεργαζόμαστε, όλες ωφελούμαστε, ενώ μόνο όταν δουλεύουμε μαζί, μπορούμε να εφαρμόσουμε μια κοινωνική αλλαγή, ενάντια σε κάθε καταπίεση.
Δείτε ακόμη:
10 σουρεαλιστικές εικονογραφήσεις της σημερινής κοινωνίας
Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits
