Το 2021 οι γυναίκες δεν ζήτησαν ισότητα. Την απαίτησαν
Στεφανία Παπαδημητρίου
31 Δεκεμβρίου 2021
Το 2021 ήταν μια δύσκολη χρονιά – ειδικά για τις γυναίκες. Στη μία πλευρά, είχαμε την πανδημία που μας κράτησε όλες πίσω. Πολλές αναγκάστηκαν να αφήσουν τη δουλειά τους και να μείνουν σπίτι, άλλες είδαν άνδρες συναδέλφους να εξελίσσονται ενώ εκείνες έμεναν στάσιμες – κι ας εργάζονταν διπλά. Στην άλλη, απαγορεύθηκαν οι εκτρώσεις στο Τέξας, μπήκαν οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, έγιναν 17 γυναικοκτονίες στην Ελλάδα.
Ήταν όμως και μία χρονιά γεμάτη πρωτιές – από την Kamala Harris που ορκίστηκε Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και την Chloe Zhao που πήρε το Oscar, μέχρι τις ενδυμασίες των αθλητριών που άλλαξαν και την αναγνώριση της πραγματικής προσφοράς των γυναικών τόσο στην οικογένεια, όσο και στον χώρο εργασίας. Ήταν η χρονιά που αρχίσαμε να μιλάμε, να καταγγέλλουμε τη σεξουαλική παρενόχληση και να καταλαβαίνουμε την πραγματική δύναμη των social media.
Παρακάτω λοιπόν, θα δούμε τις φορές που φέτος, οι γυναίκες έδειξαν ότι δεν είναι ούτε το αδύναμο φύλο, ούτε το ωραίο. Είναι άνθρωποι με φωνή και δύναμη, που δεν διεκδικουν απλά την ισότητα. Την απαιτούν και θα την έχουν.
Εξελέγη τον Νοέμβριο του 2020, όμως το ’21 έγινε η ορκωμοσία της. Η Kamala Harris έγραψε ιστορία ως η πρώτη γυναίκα Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, έγινε το πρώτο άτομο με μαύρη και ασιατική καταγωγή που βρέθηκε σε αυτήν τη θέση.
Η Alessandra Galloni έγινε η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε την αρχισυνταξία του Reuters, στα 170 χρόνια λειτουργίας του. Και η Sally Buzbee έγινε η πρώτη διευθύντρια της Washington Post.
Μία ακόμη ιστορική πρωτιά για τις γυναίκες που, αυτήν τη φορά, ανήκει στην Chloe Zhao. Γεννήθηκε στην Κίνα, μεγάλωσε στην Αγγλία και έγινε η πρώτη γυναίκα από εθνική μειονότητα – και δεύτερη όλων των εποχών – που αναγνωρίστηκε ως Καλύτερη Σκηνοθέτιδα.
«Αυτό είναι για οποιονδήποτε είχε την πίστη και το θάρρος να κρατήσει την καλοσύνη που έχει μέσα του και την καλοσύνη που έχουμε ο ένας για τον άλλο, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολο είναι να γίνει κάτι τέτοιο. Κι αυτό είναι για εσάς. Με εμπνέετε να συνεχίσω», είπε στην ομιλία που εκφώνησε, μετά τη βράβευσή της.
Φέτος, η αλλαγή έγινε στον κινηματογράφο. Όχι απλώς κέρδισε Oscar Σκηνοθεσίας η Chloe Zhao, αλλά βραβεύθηκαν για το σενάριό τους δύο εξαιρετικά έργα που άγγιξαν το θέμα του βιασμού. Ο λόγος για το Promising Young Woman της Emerald Fennell (που πήρε το Oscar) και η σειρά της Michaela Coel για το HBO, I May Destroy You (που κέρδισε Emmy).
Και οι δύο ιστορίες πραγματεύτηκαν τον βιασμό, τη θυματοποίηση και την εκδίκηση, ενώ ενέπνευσαν survivors να μοιραστούν τις δικές τους ιστορίες.
Το 2021 ξεκίνησε με τη Σοφία Μπεκατώρου να καταγγέλλει παράγοντα της Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας για τον βιασμό της. «Του είπα όχι, του επανέλαβα ότι δεν θέλω να προχωρήσω και εκείνος με ψεύτικα γλυκόλογα έλεγε ότι δεν είναι τίποτα κάνοντας χιούμορ. Έλεγε ότι θα σταματήσει αν δεν το θέλω, όμως δε σταμάτησε ό,τι κι αν του έλεγα. Κλαμένη και ντροπιασμένη έφυγα από το δωμάτιο όταν αυτός ολοκλήρωσε και σηκώθηκε από πάνω μου», είπε σε Διαδικτυακή Ημερίδα με θέμα «Start to Talk/Σπάσε τη Σιωπή – Μίλησε, Μην Ανέχεσαι». Κι ο ασκός του Αιόλου, άνοιξε. Ξέσπασε το ελληνικό #MeToo – από τον αθλητισμό μέχρι την τέχνη, γυναίκες καταγγέλλουν όσα βίωσαν στα χέρια ισχυρών ανδρών και διεκδικούν τη δικαίωση που τους στερούταν για χρόνια.
Όσο για τη νέα γενιά, κουράστηκε. Κουράστηκε να βλέπει εγκληματίες να μένουν ατιμώρητοι, κακοποιητές να περνούν υπέροχα ενώ θύματα υποφέρουν σιωπηλά. Μέσω του TikTok, λοιπόν, κι ενός viral ήχου, μοιράζονται το όνομα των ανθρώπων αυτών. Τα βίντεο ξεκινούν με τη φράση «Άκουσα ότι αποκαλύπτουμε το όνομα του βιαστή μας». Η συνέχεια, είναι γροθιά στο στομάχι - από συμμαθητές και φίλους, μέχρι συγγενείς και δασκάλους, οι θύτες αποκτούν όνομα και τα θύματα, φωνή.
To καλοκαίρι, η Ευρωπαϊκή Ένωση Handball ανακοίνωσε την επιβολή προστίμου σε γυναικεία ομάδα από τη Νορβηγία λόγω «ακατάλληλης αθλητικής ένδυσης». Κι όλα αυτά επειδή τόλμησαν να φορέσουν σορτς αντί για μπικίνι, κατά τη διάρκεια αγώνα.
Από εκείνη την ώρα, γυναικείες αθλητικές οργανώσεις έβαλαν τους προέδρους τόσο της ευρωπαϊκής (EHF) όσο και της διεθνούς Ομοσπονδίας (IHF) στο στόχαστρο. Μετά την τεράστια πίεση που δέχθηκαν, οι κανονισμοί άλλαξαν. Τώρα, οι αθλήτριες δε θα φορούν άβολα μπικίνι και crop tops, αλλά σορτς και φανελάκια.
Οι ΗΠΑ απέσυραν τα στρατεύματά τους κι οι Ταλιμπάν μπήκαν στην Καμπούλ. Οι Αφγανές είδαν τα δικαιώματά τους να καταπατώνται μέσα σε μία μέρα – απαγορεύθηκε ακόμη κι εκπαίδευση των κοριτσιών μετά τη ΣΤ’ Δημοτικού. Έχασαν την πρόοδο δύο δεκαετιών και, από τη μία στιγμή στην άλλη, ξεκίνησαν να ζουν τον απόλυτο τρόμο.
Τέσσερις θαρραλέες γυναίκες, οι Habiba Sarabi, Sharifa Zurmati Wardak, Fatima Gailani και Fawzia Koofi, μπήκαν στη διαπραγματευτική ομάδα της χώρας και διεκδίκησαν όσα τους στερήθηκαν. Γεμάτες θάρρος και επιμονή, παλεύουν μέχρι τώρα για τα δικαιώματα των Αφγανών.
Η πανδημία έπληξε δυσανάλογα τις γυναίκες και οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Χρειάστηκε ένας θανατηφόρος ιός και απανωτά lockdowns μέχρι να αναγνωριστεί πως εκείνες επωμίζονται τα οικογενειακά βάρη και καλούνται να κάνουν υπερπροσπάθεια στη δουλειά, απλώς για να δεχθούν την ίδια αντιμετώπιση με τους άνδρες.
Έρευνα της UNESCO έδειξε ότι το 44% τους κλήθηκε να κάνει βήματα πίσω στη δουλειά, προκειμένου να αντεπεξέλθει στα καθήκοντα της συζύγου και μητέρας (την ώρα που οι άνδρες εργάζονταν παραπάνω και κατακτούσαν τους στόχους τους). Το 52% τους σπαταλούσε περισσότερο χρόνο στο νοικοκυριό, ενώ το 66% δήλωσε απογοητευμένο από τις δομές και τις υπηρεσίες που παρείχε η πολιτεία για τη φροντίδα των παιδιών. Το 69% τους ανέλαβε την εκπαίδευσή τους, όμως μόλις το 41% αναγνώρισε ότι ανέπτυξε μία πιο στενή σχέση μαζί τους.
Το Harvard Business Review αφιέρωσε μελέτη στην «αόρατη εργασία των γυναικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας». Ανέλυσε τα στοιχεία 400 μεγάλων επιχειρήσεων με 65 χιλιάδες υπαλλήλους και βρήκε ότι οι γυναίκες ήταν καλύτερες leaders από τους άνδρες, παρείχαν ψυχολογική υποστήριξη στο προσωπικό και κατανοούσαν περισσότερο την ανάγκη για ισορροπία προσωπικής κι επαγγελματικής ζωής. Υποστήριζαν τις εργαζόμενες και τα μέλη μειονοτήτων, βοήθησαν τις εταιρείες να εξελιχθούν. Κι όμως, αυτό δεν αναγνωρίστηκε στους μισθούς τους.
