Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού: Το νέο νομοσχέδιο και η ελπίδα για μείωση των περιστατικών
JTeam
6 Μαρτίου 2023
Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού και αυτό που ευχόμαστε κάποια μέρα, είναι να μπει ένα φρένο, αν όχι ένα τέλος, στο φαινόμενο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, πάνω από το 30% των μαθητών έχουν πέσει θύματα bullying και αυτό από μόνο του ενεργοποιεί τον συναγερμό. Στα αισιοδόξα νέα προς αλλαγή είναι ότι στη Βουλή κατατέθηκε επιτέλους νομοσχέδιο για τον σχολικό εκφοβισμό και το bullying μετά από σχετική δημόσια διαβούλευση με στόχο μεταξύ άλλων την καταπολέμηση φαινομένων σχολικής βίας. Το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων προβλέπει το πρόγραμμα «Ζούμε Αρμονικά ΜΑΖΙ, Σπάμε τη Σιωπή!», που εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο του υπουργείου Παιδείας.
Η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία έρχεται να συμπληρώσει υφιστάμενες δράσεις του υπουργείου που κινούνται στο ίδιο πλαίσιο, όπως είναι ο διπλασιασμός ψυχολόγων-κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία, οι επιμορφώσεις εκπαιδευτικών, ο σύμβουλος σχολικής ζωής, σχετικές θεματικές στο πλαίσιο των εργαστηρίων δεξιοτήτων και των νέων προγραμμάτων σπουδών, ενίσχυση υποστηρικτικών θεσμών όπως τα ΚΕΔΑΣΥ.
Ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο, δεν αφορά μόνο τον μαθητή που εκφοβίζει και εκείνον που εκφοβίζεται, αλλά και όσους είναι παρόντες ή γνωρίζουν την ύπαρξή του, δηλαδή τους παρατηρητές, οι οποίοι μπορεί να είναι είτε μαθητές είτε ενήλικες. Η θυματοποίηση μπορεί να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά από έναν ενήλικα, όμως όταν την υφίστανται παιδιά και έφηβοι, τότε μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την ψυχική τους υγεία και την διαμόρφωση του χαρακτήρα τους.
Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Tα παιδιά που γίνονται θύματα σχολικού εκφοβισμού, νιώθουν ανασφάλεια, φόβο, απόγνωση και παρουσιάζουν τάσεις φυγής. Αισθάνονται ότι απειλούνται, τρομάζουν, αρνούνται να πάνε σχολείο και παρουσιάζουν συμπτώματα σχολικής φοβίας. Μπορεί επίσης να γίνουν επιθετικά και νευρικά, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου τα ίδια τα παιδιά – θύματα μπορούν να γίνουν θύτες σε άλλα παιδιά ή στα αδέρφια τους στο σπίτι.
Η πρόληψη και η αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του εκφοβισμού απαιτεί την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, αξιοποίηση και ανάπτυξη κοινών δράσεων από όλους, δηλαδή του σχολείου, της οικογένειας και της κοινωνίας. Κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας έχει ρόλο και ευθύνη για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού. Ενώ είναι σημαντικό τα παιδιά να μάθουν όσα αφορούν στη διαφορετικότητα και στην ισότητα. Όλοι είμαστε ίσοι αλλά όχι ίδιοι.
Αναλυτικότερα, το σχέδιο νόμου προβλέπει:
Σε επίπεδο σχολικής μονάδας, ανατίθεται στο Δ/ντη Σχολείου η αντιμετώπιση περιστατικών, με τη συν επικούρηση ενός Σύμβουλου σχολικής ζωής.
Σε επίπεδο Δ/νσης Εκπαίδευσης, θεσμοθετείται η συλλογική αντιμετώπιση και ο χειρισμός περιστατικών. Λειτουργούν ομάδες δράσης ανά Δ/νση Εκπαίδευσης, στις οποίες συμμετέχουν ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί.
Σε επίπεδο Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης, ενημερώνονται οι Περιφερειακοί Διευθυντές και οι Προϊστάμενοι ΚΕΔΑΣΥ της Δ/νσης.
Λειτουργία ειδικής επταμελούς επιστημονικής επιτροπής στο Υπουργείο Παιδείας, με την συμμετοχή ειδικών επιστημόνων.
Λειτουργία ψηφιακής πλατφόρμας υποδοχής και αξιοποίησης ακόμα και ανώνυμων αναφορών από μαθητές. Η ανώνυμη αναφορά διευκολύνει το θύμα ή συμμαθητή του να αναφέρει σχετικά περιστατικά.
Οι επιπρόσθετες διατάξεις του νομοσχεδίου
Ερευνητικά Κέντρα Ακαδημίας Αθηνών: συνιστώνται τρία Κέντρα Έρευνας στην Ακαδημία Αθηνών, κατόπιν αιτήματος της Ακαδημίας, με σκοπό την προώθηση της επιστημονικής έρευνας σε συγκεκριμένους τομείς της επιστήμης και ρυθμίζεται ο τρόπος κάλυψης των αναγκών των κέντρων αυτών σε ερευνητικό προσωπικό.
Συγκεκριμένα, συνιστώνται: α) το Κέντρο Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΚΕ.Δ.Ε.Τ.), σκοπός του οποίου είναι η προώθηση της επιστημονικής έρευνας στους τομείς της επιστήμης του διαστήματος, με έμφαση στη διαστημική φυσική και η ανάπτυξη εφαρμογών που σχετίζονται με την επιστήμη και τεχνολογία του διαστήματος, β) το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία (Κ.Ε.Ε.Δ.Υ.), σκοπός του οποίου είναι η προώθηση της επιστημονικής έρευνας στους τομείς της υγείας και της πρόληψης ασθενειών και γ) το Κέντρο Έρευνας Φυσικών Καταστροφών και Διαχείρισης Κρίσεων (Κ.Ε.Φ.Κ.), σκοπός του οποίου είναι η προώθηση της επιστημονικής έρευνας στις φυσικές καταστροφές και τη διαχείρισή τους.
Αξιολόγηση του έργου Διευθυντών, Υποδιευθυντών και Εκπαιδευτών ΔΙΕΚ: καθιερώνεται, για πρώτη φορά νομοθετικά, δυναμικό, πολυεπίπεδο και αποτελεσματικό σύστημα αξιολόγησης Διευθυντών, Υποδιευθυντών και εκπαιδευτών επαγγελματικής κατάρτισης των δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) αρμοδιότητας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.Σημαντική καινοτομία του συστήματος αξιολόγησης, η συμμετοχή όλωντων εμπλεκομένων στις διαδικασίες αξιολόγησης, με βασική παράμετρο του νέου συστήματος τη συμμετοχή των καταρτιζομένων στην αξιολόγηση των Διευθυντών, Υποδιευθυντών και εκπαιδευτών επαγγελματικής κατάρτισης των Ι.Ε.Κ..
- Ρυθμίσεις για τα προγράμματα διδακτορικών σπουδών, καθώς και η δυνατότητα στα Α.Ε.Ι. της ημεδαπής να οργανώνουν και να λειτουργούν κοινά προγράμματα σπουδών με αναγνωρισμένα ιδρύματα της αλλοδαπής, που οδηγούν σε τίτλους σπουδών, στη βάση σύνταξης μνημονίου συνεργασίας.
- Ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα προσωπικού των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.).
- Ρυθμίζονται ειδικότερα ζητήματα που αφορούν στους Ειδικούς Λογαριασμούς Έρευνας(Ε.Λ.Κ.Ε.)των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.).
- Από το ακαδημαϊκό έτος 2022 – 2023 η Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών υπεισέρχεται αυτοδικαίως ως οιονεί καθολικός διάδοχος των Α.Ε.Α. Βελλάς Ιωαννίνων και Θεσσαλονίκης, των οποίων η λειτουργία έπαυσε από το ακαδημαϊκό έτος 2022 – 2023.
- Ρυθμίσεις για την παροχή υπηρεσιών από στελέχη εκπαίδευσης και λοιπούς εκπαιδευτικούς στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο των Ε.Σ.Π.Α. 2014-2020 και 2021-2027 και του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0.
Το νομοσχέδιο τίθεται σε διαβούλευση εδώ.
