#ElizaSociety: Ο ρόλος του σχολείου στην πρόληψη της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης
7 Φεβρουαρίου 2022
Η σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνιες συνέπειες στη ζωή ενός ανθρώπου και είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό και τραυματικό γεγονός, το οποίο μπορεί να στιγματίσει το θύμα τόσο σε επίπεδο ατομικό, όσο και σε επίπεδο οικογενειακό και κοινωνικό. Για αυτόν τον λόγο, η πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης θα πρέπει να είναι ψηλά στην προτεραιότητα τόσο των γονέων, όσο και του σχολείου και της κοινωνίας.
Τι είναι σεξουαλική κακοποίηση
Για να μπορέσουμε να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης, θα πρέπει πρώτα να έχουμε μια σωστή εικόνα του τί ορίζουμε ως σεξουαλική κακοποίηση.
H σεξουαλική κακοποίηση ορίζεται ως η συμμετοχή του παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα, την οποία:
δεν κατανοεί πλήρως
δεν είναι σε θέση να συναινέσει
δεν είναι αναπτυξιακά ώριμο να αποδεχτεί
ή αλλιώς παραβιάζει τους νόμους και τα κοινωνικά ταμπού της κοινωνίας.
Η αναφορά σε σεξουαλική δραστηριότητα περιλαμβάνει ένα φάσμα συμπεριφορών. Η έκθεση σε πορνογραφικό υλικό, αλλά και οι δραστηριότητες με σωματική επαφή είναι μέρη αυτού του φάσματος και ορίζονται ως κακοποίηση.
Το σχολείο ως ένας από τους σημαντικότερους φορείς κοινωνικοποίησης στη ζωή ενός παιδιού μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ενημέρωση του σε θέματα πρόληψης αλλά και ενδυνάμωσης στο πλαίσιο εκμάθησης τρόπων αντιμετώπισης σε περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης. Επιπλέον, το σχολείο είναι ο πρώτος κοινωνικά χώρος που υποχρεωτικά θα βρεθεί το παιδί από την ηλικία των 4 ετών (υποχρεωτικότητα προ-νηπίου).
Το Ασφαλές Άγγιγμα αποτελεί μέσο πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης, στην τάξη
Ένα μέσο που μπορεί κάθε εκπαιδευτικός να χρησιμοποιήσει για να μάθει στα παιδιά όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν σε επίπεδο πρόληψης και αντιμετώπισης περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης, είναι το πρόγραμμα Ασφαλές Άγγιγμα. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης, φιλικό προς τα παιδιά, που χρησιμοποιεί τις τεχνικές του θεατρικού παιχνιδιού (κουκλοθέατρο), με επιστημονικά έγκυρα αποτελέσματα. Το Πρόγραμμα αποτελεί μία ουσιαστική παρέμβαση και μία σύγχρονη μέθοδο εκπαίδευσης για παιδιά 5-9 ετών, για εκπαιδευτικούς, για γονείς και για φροντιστές παιδιών.
Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχουν προγράμματα πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης στα σχολεία
Ενδεχομένως κάποιοι να πιστεύουν ότι οι συζητήσεις γύρω από θέματα σεξουαλικού περιεχομένου πονηρέψουν, φοβίσουν ή τραυματίσουν το παιδί. Ωστόσο, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Όταν το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης συζητιέται ανοιχτά, δημιουργείται ένα αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης που βοηθά το παιδί να προστατεύσει τον εαυτό του, ενώ συμβάλλει στην επούλωση του τραύματος αν κάτι τέτοιο έχει συμβεί.
Όπως μαθαίνουμε στο παιδί μας βασικούς κανόνες για το πώς να παραμένει ασφαλές όταν διασχίζει το δρόμο, έτσι οφείλουμε να του μάθουμε πώς μπορεί να κρατάει το σώμα του ασφαλές από αγγίγματα που μπορεί να το κάνουν να νιώσει άβολα ή μπερδεμένο.
Ένας ακόμη λόγος που καθιστά αναγκαία την παρουσία τέτοιων προγραμμάτων στα σχολεία είναι η συχνότητα του φαινομένου. Γνωρίζουμε ότι 1 στα 5 παιδιά θα έχει μια εμπειρία σεξουαλικής παρενόχλησης στη ζωή του πριν ενηλικιωθεί. Και αυτή η αναλογία είναι δυστυχώς η κορυφή του παγόβουνου καθώς είναι πολλά τα περιστατικά που από φόβο στιγματισμού ή ντροπή δεν φτάνουν ποτέ στις υπηρεσίας προστασίας. Γνωρίζουμε ωστόσο ότι σε χώρες που επένδυσαν στην πρόληψη, όπως οι ΗΠΑ το νούμερο έχει αλλάξει σε 1 στα 10. Είναι ακόμα πολύ υψηλό, αλλά μας δίνει ελπίδα και καθοδήγηση στο πως πρέπει να κινηθούμε και σε τι πρέπει να επενδύσουμε ως γονείς, εκπαιδευτικοί και κοινωνία.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού
Ο εκπαιδευτικός είναι πολύ σημαντικός στην ζωή των παιδιών, ειδικά στις ηλικίες στις οποίες απευθύνεται το πρόγραμμα Ασφαλές Άγγιγμα. Περνάει σημαντικό χρόνο της ημέρας με το παιδί και πολύ συχνά περισσότερο από αυτό του γονιού. Αποτελεί τον πιο σημαντικό κρίκο στην αντιμετώπιση του φαινομένου και συχνά τον κύριο μεσολαβητή μεταξύ παιδιών και γονιών καθώς το παιδί τον γνωρίζει και τον εμπιστεύεται. Ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι ο εκπαιδευτικός έχει στη διάθεσή του την εμπειρία ενός μεγάλου αριθμού παιδιών αυτής της ηλικιακής ομάδας και μπορεί να αναγνωρίσει αποκλίνουσες συμπεριφορές και αντιδράσεις που θα έπρεπε να μας προβληματίσουν.
Μέσα από το πρόγραμμα Ασφαλές Άγγιγμα ο εκπαιδευτικός μαθαίνει για το φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης, εκπαιδεύεται στο πώς να εντοπίζει ενδεικτικά σημάδια σεξουαλικής κακοποίησης ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και έπειτα μαθαίνει τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση σεξουαλικής κακοποίησης ενός παιδιού , τόσο σε επίπεδο νομικής δράσης, όσο και σε επίπεδο στήριξης του παιδιού.
Πρόγραμμα Ασφαλές Άγγιγμα
Ιδρυτικός Δωρητής
Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Ευχαριστούμε θερμά το ΕΛΙΖΑ – Σωματείο Ενάντια στην Κακοποίηση του Παιδιού για τις πολύτιμες πληροφορίες
Διεύθυνση: Ερμού & Χριστοπούλου 2, 10563 Αθήνα
Τηλέφωνο: 2103231704
Website: www.eliza.org.gr
Facebook: ΕΛΙΖΑ – Εταιρεία κατά της κακοποίησης του παιδιού
Instagram: @eliza_society
E-mail: [email protected]
